Τα δεδομένα μοιάζουν πλέον γραφικά επακόλουθα μέθης, απομεινάρια μιας περιόδου που υπήρχε λογικός διάλογος.
Ένας αναψοκοκκινισμένος νταής ξεπροβάλει, έμπειρος στην διαχείριση
της μαζικής υστερίας.
Ο Τολστόι έγραψε για την «επιδημία υποβολής» για να περιγράψει τις στιγμές εκείνες όπου η ανθρωπότητα μοιάζει να βρίσκεται σε ένα είδος μαζικής ύπνωσης όπου καμία δύναμη δεν μπορεί να την ανατρέψει, γράφει ο αρθρογράφος των New York Times, Roger Cohen. «Το αποτέλεσμα είναι να δημιουργούνται κινήματα όπως οι σταυροφορίες του 17ου αιώνα, που δεν μπορούν να ελεγχθούν.
Βρισκόμαστε σε μία τέτοια περίοδο. Ακόμη και οι λέξεις που γράφω, οι χιλιάδες άλλων που γράφουν θρηνώντας για τη μοίρα του κόσμου, για την πολιτική της βίας που προκαλεί αυτή την επιδημία, μπορεί να ενταχθούν στη σφαίρα της φαντασίας. Είναι τμήμα αυτής τη έκρηξης, που τρέφεται από το οτιδήποτε, συμπεριλαμβανομένης και της οργής. Η πείνα του θηρίου είναι ακόρεστη.
Οι προειδοποιήσεις για τον επερχόμενο κίνδυνο αντιμετωπίζονται ως κλαψουρίσματα αυτών που υπερασπίζονται την παρακμή και είναι στημένα από ένα σύστημα που σύντομα θα καταστραφεί. Η απάντηση σε αυτό είναι η δημιουργία κινήματος. Η ψευδολογία είναι η νέα αλήθεια. Η χορογραφία είναι ισχυρότερη από το περιεχόμενο. Ο κόσμος έχει γυρίσει ανάποδα.
Γράφοντας σε ένα τέτοιο περιβάλλον είναι σα να προσπαθείς να κατευθύνεις το κανό μέσα στη θύελλα. Ακόμη όμως πηγαίνει, καθώς οι λέξεις έχουν κάποιο νόημα.
Αυτή η κατάσταση μοιάζει ως το τέλος ενός σύντομου διαλλείματος που ξεκίνησε το 1945. Μία περίοδος σχετικής ειρήνης με βάση τα ιστορικά
δεδομένα. Μία περίοδος που δημιούργησε κανόνες και μία παγκόσμια τάξη βασισμένη στην γνώση του αποτελέσματος της καταστροφής και του πιθανού Αρμαγεδδώνα. Η μεταπολεμική τάξη που στηρίχθηκε από νέους θεσμούς, συμφωνίες, συμμαχίες και ακόμη σε μία ένωση των Ευρωπαϊκών κρατών που είχαν συμμετάσχει σε ένα επαναλαμβανόμενο αιματοκύλισμα.
Το σύνθημα για το τέλος αυτής της περιόδου δόθηκε το 2014 από τον Ρώσο πρόεδρο Πούτιν, με την παραβίαση του άρθρου 2 των Ηνωμένων Εθνών και την αφαίρεση εδαφών από την Ουκρανία.
Αλλά δεν ήταν αυτή η βασική αιτία για το ξετύλιγμα του κουβαριού, ήταν τα ψέματα που τη συνόδευσαν. Όπως έγραψε ο Όργουελ η ιστορία από την πλευρά του ολοκληρωτισμού είναι περισσότερο κάτι που κατασκευάζεται.
Ο Τραμπ, φίλος του Πούτιν, δηλώνει ότι δεν θα υπάρχουν ψέματα την ίδια ώρα που για 76 λεπτά στρίγκλιζε λουστραρισμένες αναλήθειες από ένα χρυσοστόλιστο πόντιουμ.
Και ο Τραμπ δεν είναι μόνος. Υπάρχει ένα παγκόσμιο κίνημα μυαλών. Όπως έγραψε ο John Lanchester στην Λονδρέζικη επιθεώρηση βιβλίων «δεν νομίζω ότι υπήρξε περίοδος στο παρελθόν της βρετανικής πολιτικής όπου τόσο πολλοί άνθρωποι στη δημόσια ζωή πέρασαν τόσο πολύ χρόνο, δηλώνοντας πράγματα τα οποία γνώριζαν ότι δεν είναι αλήθεια». Τα βασικά επιχειρήματα της καμπάνιας υπέρ της εξόδου ήταν βασισμένα σε ψέματα, ο τσαρλατάνος που διακίνησε τα περισσότερα από αυτά, ο Μπόρις Τζόνσον, είναι σήμερα υπουργός Εξωτερικών της Βρετανίας.
Έχουμε ξαναβρεθεί σε αυτό το σημείο. Ο φασισμός ήταν μία σπασμωδική κίνηση κατά των δυσλειτουργιών της δημοκρατίας. Προκάλεσε την πίστη σε έναν ηγέτη που θα κερδίσει τους εχθρούς στο εσωτερικό και το εξωτερικό και το αποτέλεσμα ήταν ένα απίστευτο αιματοκύλισμα.
Ξανά ο Όργουελ «ο ολοκληρωτισμός απαιτεί την διαρκή αλλαγή του παρελθόντος και μακροπρόθεσμα πιθανώς απαιτεί την αποκήρυξη κάθε αντικειμενικής αλήθειας».
Ο Πούτιν δεν είναι ολοκληρωτικός, αλλά υπάρχουν στοιχεία ολοκληρωτισμού και σε αυτόν και στις συνθήκες που δεν είναι παρόμοιες με αυτές του 1930. Αλλά η αποπροσανατολιστική κακοφωνία της τεχνολογίας, οι αυξανόμενες κοινωνικές ανισότητες, η απογοήτευση εκατομμυρίων που η ζωή τους έχει γίνει μία συνεχόμενη άσκηση επιβίωσης, η πίεση της παγκοσμιοποίησης και η μαζική μετανάστευση, η άνοδος του ρατσισμού, η τρομοκρατία και η σταθερή υποβάθμιση της αλήθειας είναι οι σπόροι για ένα νέα αυταρχισμό που έχει ήδη αρχίσει να εμφανίζεται.
Και αυτό είναι το κύμα πάνω στο οποίο έχει ανέβει ο Τραμπ. Το μεγαλύτερο επιχείρημά του είναι ότι εκπροσωπεί την αλλαγή που η Κλίντον δεν μπορεί να κάνει. Απαντά στις κατηγορίες της Κλίντον για τα ψέματα που ο ίδιος έχει πει, με τη φράση ότι αυτοί που τα λένε είναι αναξιόπιστοι. Μπορεί να κερδίσει. Όποιος το αρνείται δεν λαμβάνει υπόψη του την επιδημική υποβολή που τείνει να είναι ασταμάτητη.
Το Brexit απεικόνισε την ασταμάτητη δίψα για αναταραχή με κάθε κόστος. Ήταν η υποστηριχτική κίνηση του πιθανού άλματος των ΗΠΑ στο σκοτάδι που θα τοποθετήσει το πορτρέτο του Τραμπ στις αμερικανικές πρεσβείες σε ολόκληρο τον πλανήτη. Αυτό είναι το τελευταίο. Αλλά η έκθεση αυτού του προσώπου σηματοδοτεί το τέλος μιας εποχής και έναν άμεσο κίνδυνο για τη δημοκρατία και τον κόσμο.
Επιμέλεια: Κυριάκος Αργυρόπουλος
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου