ΑΝΑΒΟΥΝ ΦΩΤΙΕΣ ΝΕΡΟ ΚΑΙ ΕΝΕΡΓΕΙΑ

( Τι γράφαμε χθες για το Σύνταγμα; Πως η συγγραφή του αφορά άτομα ή σύνολα ελεύθερα και πως επι παραδείγματι η "φράση δημόσιος έλεγχος στην ενέργεια" είναι αόριστη και αποπροσανατολιστική.. Πάρτε τώρα τη συνέχεια.. από τη Βάλια Μπαζού)

 

Της Βάλιας Μπαζού

 

Με το τέλος της ομιλίας του πρωθυπουργού και την παρουσίαση των προτάσεών του για τη συνταγματική αναθεώρηση, τα τηλέφωνα πήραν φωτιά.

 

Βλέπετε, οι γνωστοί άγνωστοι έσπευσαν να ενημερώσουν σε χρόνο ντε-τέ τους εταίρους και δανειστές, αφού, όπως και να το κάνουμε, τουλάχιστον μία πρόταση που έπεσε στο τραπέζι από τον Αλέξη Τσίπρα θα περάσει από την κρησάρα τους και θα απαιτήσει την «ευχή» τους.

 

Και αυτή η πρόταση, που ενδιαφέρει άμεσα τους επιτελείς των Βρυξελλών και του ΔΝΤ, δεν είναι άλλη από την πρόβλεψη να ενταχθεί στο Σύνταγμα της χώρας ρητή απαγόρευση της άρσης του δημόσιου ελέγχου των αγαθών του νερού και της ηλεκτρικής ενέργειας. Γιατί, όπως και να το κάνουμε, ποσώς τους ενδιαφέρει εάν η βουλευτική θητεία θα είναι μόνο για οκτώ χρόνια ή εάν ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας θα βγαίνει, όταν η Βουλή αδυνατεί, από τον λαό. Τους ενδιαφέρει, όμως, άμεσα το θέμα του νερού και ιδιαίτερα της ηλεκτρικής ενέργειας. Δύο θέματα ανοικτά και ενταγμένα στο πακέτο των ιδιωτικοποιήσεων που συνοδεύουν το τρίτο μνημόνιο.

 

Και διακινδυνεύοντας μια πρόβλεψη, εκτιμούμε ότι οι εταίροι θα δώσουν το νερό για να κρατήσουν την ενέργεια. Και βέβαια σε αυτή την επιλογή θα έχουν και πολλούς ιθαγενείς υποστηρικτές.

 

Ανθρώπινο δικαίωμα

 

Η πρόταση για τη συνταγματική κατοχύρωση του δημόσιου ελέγχου στο νερό είναι αυτονόητη και προβλέπουμε ότι δεν πρόκειται να αντιμετωπίσει προβλήματα. Άλλωστε, ποιος Έλληνας πολιτικός θα τολμήσει να πει στους πολίτες ότι διαφωνεί με την πρόταση και επιθυμεί το μονοπώλιο της φύσης να δοθεί σε ιδιώτες;

 

Πολύ περισσότερο που από το 2010 ο ΟΗΕ προσέθεσε μια παράγραφο στη Διακήρυξη για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα που προβλέπει ότι όλοι οι άνθρωποι έχουν δικαίωμα σε καθαρό πόσιμο νερό.

 

Όσον αφορά την ΕΥΔΑΠ και την ΕΥΑΘ, η κυβέρνηση δεν έχει ανοιχτά θέματα με τους δανειστές. Το τρίτο μνημόνιο απαιτεί την πώληση του 23% της ΕΥΑΘ από το 74% που κατέχει το Δημόσιο και την πώληση του 11% της ΕΥΔΑΠ από το 61% που είναι το ποσοστό του Δημοσίου.

 

Η πώληση αυτών των ποσοστών, αν και επί της ουσίας δεν έχει κανένα νόημα για την ανάπτυξη των εταιρειών, που είναι κερδοφόρες και από τις πλέον εκσυγχρονισμένες, ικανοποιεί στην πραγματικότητα ένα καπρίτσιο των δανειστών, την εμμονή τους σε δήθεν μεταρρυθμιστικές κινήσεις που συνδέονται με «λιγότερο Δημόσιο» σε όλες τις υποδομές, ακόμα και σε αυτές που συνδέονται με το δικαίωμα στην πρόσβαση στο νερό.

 

Μεγάλο ατού για να περάσει ο δημόσιος έλεγχος του νερού στη συνταγματική αναθεώρηση είναι και η απόφαση του ΣτΕ με αφορμή την πώληση της ΕΥΔΑΠ το 2014.

 

Η απόφαση του ΣτΕ χαρακτηρίστηκε ιστορική, αφού έκρινε αντισυνταγματική την υπαγωγή της ΕΥΔΑΠ στο ΤΑΙΠΕΔ και κυρίως την μετατροπή της σε ιδιωτική εταιρεία. Ιδιαίτερα για το δεύτερο σκέλος, το ανώτατο ακυρωτικό δικαστήριο απεφάνθη ότι η μετατροπή της ΕΥΔΑΠ σε ιδιωτική είναι αντίθετη με δύο άρθρα του Συντάγματος: το άρθρο 5 παράγραφος 5, που κατοχυρώνει το δικαίωμα στην υγεία, και το άρθρο 21 παράγραφος 3, που ορίζει ότι το κράτος μεριμνά για την υγεία των πολιτών.

 

Το ΣτΕ έκρινε ότι «η μετατροπή της δημοσίας επιχειρήσεως σε ιδιωτική, που λειτουργεί με γνώμονα το κέρδος, καθιστά αβέβαιη τη συνέχεια της εκ μέρους της παροχής προσιτών υπηρεσιών κοινής ωφελείας, και δη υψηλής ποιότητας, η οποία δεν εξασφαλίζεται πλήρως με την κρατική εποπτεία».

 

Ηλεκτροσόκ

 

Η πρόταση για τη συνταγματική κατοχύρωση του δημόσιου ελέγχου στο αγαθό της ηλεκτρικής ενέργειας είναι εξαιρετικά γενική και αόριστη και πολύ δύσκολα θα πάρει το πράσινο φως. Μένει βέβαια να δούμε πώς μπορεί να διατυπωθεί ως συνταγματική επιταγή, γιατί λεκτικοί και φραστικοί ακροβατισμοί στο Σύνταγμα είναι επιεικώς απαράδεκτοι.

 

Το θέμα είναι βέβαια ότι ο τομέας της ενέργειας έχει στενότατες επαφές με το τρίτο μνημόνιο και την εκταμίευση των δανεικών και ίσως, όταν ολοκληρωθεί η διαβούλευση για την αλλαγή του Συντάγματος, να μην υπάρχει λόγος να μιλάμε για πρόβλεψη για τον δημόσιο έλεγχο της ηλεκτρικής ενέργειας. Και αυτό γιατί, σύμφωνα με το τρίτο μνημόνιο, πρέπει να πουληθεί το 24% του ΑΔΜΗΕ, σχέδιο που, εάν δεν ευοδωθεί, θα πρέπει να πουληθεί το 100%.

 

Παράλληλα, υπάρχει πρόβλεψη για πώληση του 17% της ΔΕΗ αλλά και μεταφορά στο υπερταμείο του υπόλοιπου 34% που ελέγχει το Δημόσιο. Υπάρχει επίσης η δέσμευση για πώληση του 65% της ΔΕΠΑ και του 35% των ΕΛΠΕ.

 

Το βασικό πρόβλημα πάντως που έχει η κυβερνητική πρόταση είναι ότι πρέπει να προσδιορίσει σαφώς πώς εννοεί το «αγαθό της ηλεκτρικής ενέργειας». Και, αφού το προσδιορίσει, να εξηγήσει σε έναν κόσμο πλήρους απελευθέρωσης πώς θα έχει τον δημόσιο έλεγχο. Εκτός εάν καταλήξουμε να συζητάμε για τη ΔΕΗ και στο «πρόσωπο» της εταιρείας συγκεντρωθεί τόσο το «αγαθό» όσο και ο «δημόσιος έλεγχος». Άρα, η συνταγματική κατοχύρωση να αφορά μία και μόνο εταιρεία του δημοσίου.

Το Ποντίκι