ΕΝΟΠΛΟΙ ΚΑΤΑ ΑΟΠΛΩΝ

 Κωσταντίνος Λάππας

Αρκετά σαφές μοιάζει το ισχύον νομικό πλαίσιο σχετικά με τις συνθήκες κάτω από τις οποίες προσωπικό της Αστυνομίας επιτρέπεται ή απαγορεύεται να κάνει χρήση πυροβόλου όπλου, με σκοπό την ακινητοποίηση ή την εξουδετέρωση στόχου. Πρόκειται για μια σημαντική διάκριση που βασίζεται στο εάν υπάρχει κίνδυνος θανάτου ή βαριάς σωματικής βλάβης.  

 

Μιλώντας στο tvxs.gr ο δικηγόρος Θανάσης Καμπαγιάννης τόνισε πως στο δελτίο τύπου για το αιματηρό συμβάν στο Πέραμα η Αστυνομία κάνει λόγο για πυροβολισμούς «επιχειρώντας να ακινητοποιήσουν το όχημα» και πως όταν απαντηθούν μια σειρά ερωτημάτων από την ιατροδικαστική έρευνα, «θα αποδείξουν το αληθές ή το ψευδές των ισχυρισμών των αστυνομικών». Ο δικηγόρος σχολίασε μάλιστα και την απόπειρα νομικής ερμηνείας του συμβάντος που είχε κάνει νωρίτερα ο Άδωνις Γεωργιάδης.

Τί προβλέπει ο νόμος

Είναι ο νόμος 3169 του 2003 που περιγράφει με μεγάλη λεπτομέρεια το πότε ένας αστυνομικός μπορεί ή απαγορεύεται να κάνει χρήση πυροβόλου όπλου. Σημαντική είναι η διάκριση της πρόθεσης του αστυνομικού, να ακινητοποιήσει ή να εξουδετερώσει τον στόχο του. 

Ο νόμος στο άρθρο 1 ορίζει ως πυροβολισμό ακινητοποίησης αυτόν που γίνεται «όταν στοχεύεται η πλήξη μη ζωτικών σημείων του σώματος ανθρώπου και ιδίως των κάτω άκρων αυτού» ενώ ως πυροβολισμό εξουδετέρωσης «όταν στοχεύεται η πλήξη ανθρώπου και πιθανολογείται ακόμη και ο θάνατός του». 

Όσον αφορά στην πρόθεση ακινητοποίησης (παράγραφος 5 του άρθρου 3 του 3169/2003), 
τα σημεία που ενδεχομένως αφορούν στον αιματηρό συμβάν του Περάματος είναι τα εξής: 

Ο πυροβολισμός ακινητοποίησης επιτρέπεται, αν αυτό απαιτείται:

α. Για την απόκρουση ένοπλης επίθεσης, εφόσον η επίθεση άρχισε ή επίκειται, ώστε κάθε καθυστέρηση αντίδρασης να καθιστά αναποτελεσματική την άμυνα.
β. Για την αποτροπή επικείμενης τέλεσης ή εξακολούθησης κοινώς επικίνδυνου κακουργήματος ή κακουργήματος που τελείται με χρήση ή απειλή σωματικής βίας.
γ. Για τη σύλληψη καταδικασθέντος ή υποδίκου ή καταδιωκομένου που καταλαμβάνεται να τελεί επ’ αυτοφώρω κακούργημα ή πλημμέλημα, εφόσον αντιδρά στη σύλληψή του και υπάρχει άμεσος κίνδυνος να κάνει χρήση όπλου.

Για τον πυροβολισμό εξουδετέρωσης (παρ. 6), αυτός επιτρέπεται, αν αυτό απαιτείται:

α. για την απόκρουση επίθεσης ενωμένης με επικείμενο κίνδυνο θανάτου ή βαριάς σωματικής βλάβης ανθρώπου,
β. για τη διάσωση ομήρων, για τους οποίους απειλείται κίνδυνος θανάτου ή βαριάς σωματικής βλάβης.

Ο νόμος προβλέπει επίσης πότε απαγορεύεται πυροβολισμός ακινητοποίησης ή εξουδετέρωσης και αυτό ισχύει στις εξής περιπτώσεις:

α. εφόσον υπάρχει σοβαρός κίνδυνος να πληγεί τρίτος από αστοχία ή εξοστρακισμό του βλήματος, β. εναντίον ενόπλου πλήθους, εφόσον υπάρχει σοβαρός κίνδυνος να πληγούν άοπλοι, γ. εναντίον ανηλίκου, εκτός αν αποτελεί το μοναδικό μέσο για την αποτροπή επικείμενου κινδύνου θανάτου. Ως ανήλικος θεωρείται το πρόσωπο που δεν έχει συμπληρώσει το 18ο έτος της ηλικίας του, δ. εναντίον προσώπου που τρέπεται σε φυγή, όταν καλείται να υποστεί νόμιμο έλεγχο.

Υπενθυμίζεται ότι η επιχείρηση των αστυνομικών έλαβε χώρα σε κατοικημένη περιοχή ενώ υπάρχει φωτογραφικό υλικό από σημάδια από σφαίρες σε σταθμευμένα οχήματα. Επίσης, όπως προκύπτει από ηχητικά ντοκουμέντα κανείς εκ των αστυνομικών δεν τραυματίστηκε αν και η ανακοίνωση της αστυνομίας έκανε λόγο για τραυματίες αστυνομικούς. Εκ των υστέρων προέκυψε ακόμη ότι δύο από τους επιβαίνοντες, ο τραυματίας και ο διαφυγών, είναι κατά πάσα πιθανότητα ανήλικοι. 

Θ. Καμπαγιάννης: Τα πραγματικά περιστατικά θα δείξουν την αλήθεια

Μιλώντας στο Tvxs.gr ο δικηγόρος Θανάσης Καμπαγιάννης, επικαλούμενος την ανακοίνωση της αστυνομίας, εξηγεί γιατί είναι «παράνομο» το γεγονός πως οι αστυνομικοί άνοιξαν πυρ για την «ακινητοποίηση του οχήματος». Σχετικά με την εξαγωγή ασφαλών συμπερασμάτων για την υπόθεση, ο κ. Καμπαγιάννης παραπέμπει στα ευρήματα της ιατροδικαστικής έρευνας, όταν αυτά προκύψουν. 

«Όσον αφορά στο τί έγινε και πώς εφαρμόζεται ο νόμος, το μόνο που έχουμε έως τώρα είναι το δελτίο τύπου της Αστυνομίας. Εκεί αναφέρεται ότι οι αστυνομικοί πυροβόλησαν προκειμένου να ακινητοποιήσουν το όχημα. Δε θέτει δηλαδή τους πυροβολισμούς στη διάρκεια του εμβολισμού αλλά για λόγους ακινητοποίησης του οχήματος. Είναι προφανές ότι αυτό είναι παράνομο. Δεν επιτρέπεται από το νόμο χρήση του υπηρεσιακού όπλου προκειμένου ένας αστυνομικός να ακινητοποιήσει έναν δράστη ο οποίος διαφεύγει. Αυτό είναι ρητά διατυπωμένο στον νόμο», λέει ο δικηγόρος.

Σχετικά με τον ισχυρισμό που εμφανίζει τυχόν όπισθεν κίνηση και εμβολισμό των μοτοσικλετών της Αστυνομίας ως επίθεση που θα μπορούσε να αποδειχθεί θανατηφόρα, ο κ. Καμπαγιάννης τοποθετήθηκε ως εξής: «Από εκεί και πέρα ο ισχυρισμός ότι υπήρχε ανθρωποκτόνα επίθεση θα πρέπει να δοκιμαστεί στα πραγματικά περιστατικά. Τα πραγματικά περιστατικά είναι έχουμε άοπλους τους τρεις που επέβαιναν στο όχημα, ένοπλους τους αστυνομικούς και ότι οι αστυνομικοί δεν τραυματίστηκαν, όπως προκύπτει από βίντεο το οποίο έχει ήδη δει το φως της δημοσιότητας.

Πού έγινε τελικά ο πυροβολισμός, αν τα θύματα είχαν βγει από το όχημα ή βρίσκονταν μέσα σε αυτό όταν πυροβολήθηκαν, σε ποιό σημείο του σώματός εισήλθαν οι βολίδες μιας και είναι πολλές οι σφαίρες σύμφωνα με τα όσα διαρρέονται από την ιατροδικαστική έρευνα. Αυτά τα στοιχεία με πολύ μεγάλη ευκρίνεια θα αποδείξουν το αληθές ή το ψευδές των ισχυρισμών των αστυνομικών. Πάντως οι φωτογραφίες που έχουμε δει μέχρι στιγμής δείχνουν δύο ανθρώπινα σώματα, το ένα νεκρό και το άλλο τραυματισμένο να βρίσκονται έξω από το όχημα και όχι μέσα σε αυτό».

«Είναι πολύ ενδιαφέρον ότι ο υπουργός Ανάπτυξης καταρτίζει τον υπερασπιστικό ισχυρισμό των κατηγορουμένων»

Επειδή μάλιστα τον ισχυρισμό αυτό επικαλέσθηκε σε ραδιοφωνική του συνέντευξη ο υπουργός Ανάπτυξης Άδωνις Γεωργιάδης, ο Θανάσης Καμπαγιάννης σχολίασε: «Είναι πολύ ενδιαφέρον ότι ο υπουργός Ανάπτυξης καταρτίζει τον υπερασπιστικό ισχυρισμό των κατηγορουμένων. Κι αυτό γιατί ο υπουργός θα πρέπει να καταλάβει ότι δεν πρέπει να έχει οποιαδήποτε σχέση ή δημόσια δήλωση πάνω στην υπόθεση από τη στιγμή που είναι ανοιχτή ανάκριση και από τη στιγμή που δεν έχουν δώσει τις εξηγήσεις τους οι κατηγορούμενοι».