Ο Μαρξ παρέδωσε σε μας τον πολιτικό τρόπο για αναζήτηση διεξόδου.
Παρέδωσε όμως και την ανάλυση, βάση της οποίας μπορούμε να αντιμετωπίσουμε την οικονομική κρίση του καπιταλισμού.
Το ζήτημα αυτό είναι καίριας σημασίας. Η προσπάθεια για οικονομική θεραπεία της παγκόσμιας κρίσης του καπιταλισμού, μπορεί να οδηγήσει σε «έναν επαναστατικό μετασχηματισμό ολόκληρης της κοινωνίας» ή στην «από κοινού καταστροφή των ανταγωνιζομένων τάξεων». (Μαρξ, Κουμμουνιστικό Μανιφέστο)
Δυο φόρες μέχρι τώρα, μέσα από δύο Παγκόσμιους Πολέμους, επαληθεύτηκε το δεύτερο σκέλος της πρόβλεψής του.
Μέσα σε διάστημα δυο περίπου αιώνων, ο καπιταλισμός έφτιαξε μέσα παραγωγής και πλούτο χιλιάδες φορές περισσότερο από όλη την προηγούμενη ανθρώπινη ιστορία. Για να γίνει αυτό δυνατό «Η μεγάλη βιομηχανία δημιούργησε την παγκόσμια αγορά…» και «H παγκόσμια αγορά έδωσε μια τεράστια ανάπτυξη στο εμπόριο, στη ναυτιλία, στα μέσα συγκοινωνίας της ξηράς…» (Μαρξ, Κ.Μ.)
Η παγκόσμια αγορά έδωσε μια χωρίς προηγούμενο ανάπτυξη ενώνοντας τις εθνικές αγορές σε μια τεράστια. Πολύ λίγα θα υπήρχαν από τα σημερινά τεχνολογικά επιτεύγματα χωρίς αυτήν. Η παγκόσμια αγορά, «Προς μεγάλη λύπη των αντιδραστικών, αφαίρεσε το εθνικό έδαφος κάτω από τα πόδια της βιομηχανίας… Εκμηδενίστηκαν κι εξακολουθούν ακόμα καθημερινά να εκμηδενίζονται οι παμπάλαιες εθνικές βιομηχανίες… Εκτοπίζονται από νέες βιομηχανίες που η εισαγωγή τους γίνεται ζωτικό ζήτημα για όλα τα πολιτισμένα έθνη..» (Μαρξ, Κ.Μ.)
Αν ο Μαρξ όμως χαρακτήριζε τον εκτοπισμό των εθνικών βιομηχανιών από τις νέες ως ζωτικό ζήτημα για όλα τα πολιτισμένα έθνη, πόσο πιο ζωτικό ζήτημα είναι η ύπαρξη σήμερα βιομηχανιών σε μια μόνο χώρα, που μπορούν να εφοδιάσουν με τα προϊόντα τους ολόκληρο το πλανήτη; Αυτή είναι η σημερινή πραγματικότητα. Τεράστιες βιομηχανίες «που δεν επεξεργάζονται πια ντόπιες πρώτες ύλες, αλλά πρώτες ύλες που βρίσκονται στις πιο απομακρυσμένες ζώνες και που τα προϊόντα τους δεν καταναλώνονται μονάχα στην ίδια τη χώρα, αλλά ταυτόχρονα σε όλα τα μέρη τον κόσμου…»
«Στη θέση των παλιών αναγκών, που ικανοποιούνταν από τα εθνικά προϊόντα, μπαίνουν καινούργιες ανάγκες που για να ικανοποιηθούν απαιτούν προϊόντα των πιο απομακρυσμένων χωρών και κλιμάτων…»
«Στη θέση της παλιάς τοπικής και εθνικής αυτάρκειας και αποκλειστικότητας, μπαίνει μια ολόπλευρη συναλλαγή, μια ολόπλευρη αλληλεξάρτηση των εθνών» (Μαρξ, Κ.Μ.)
Μόνο που «η σύγχρονη αστική κοινωνία, που δημιούργησε τόσο ισχυρά μέσα παραγωγής και ανταλλαγής, μοιάζει με τον μάγο εκείνο που δεν καταφέρνει πια να κυριαρχήσει πάνω στις καταχθόνιες δυνάμεις που ο ίδιος κάλεσε» (Μαρξ, Κ.Μ.).
Έτσι ξεσπά η κρίση. Αυτό που ο καπιταλισμός δημιούργησε, δεν μπορεί να επιβιώσει μέσα στην αναρχία της παγκόσμιας καπιταλιστικής αγοράς. Δεν μπορεί να επιβιώσει μέσα στην αξεπέραστη αντίφαση μεταξύ των τεράστιων δυνατοτήτων για παραγωγή από τη μια και της τεράστιας φτώχειας που ο καπιταλισμός δημιουργεί, φτώχειας που κάνει αδύνατη την απορρόφηση αυτής της παραγωγής, από την άλλη. Έτσι, σε κάθε παγκόσμια κρίση ο μάγος προσπαθεί «να κυριαρχήσει πάνω στις καταχθόνιες δυνάμεις που ο ίδιος κάλεσε» ακρωτηριάζοντας τις.
Με πρωταγωνιστή τις ΗΠΑ, όπως και στην κρίση του 1929, και πολιτική την επιστροφή στην «εθνική κυριαρχία», «η Αμερική πρώτα» και τους εμπορικούς περιορισμούς, ο «μάγος» Τράμπ προσπαθεί να ακρωτηριάσει τις καταχθόνιες δυνάμεις για να τις ελέγξει. Μόνο που οι εμπορικοί πόλεμοι που ξεκίνησε, επιδεινώνουν την κρίση. Επιτείνουν άμεσα τους ανταγωνισμούς και ακόμα περισσότερο το ξεχαρβάλωμα του εμπορίου και της παραγωγής. Οι εμπορικοί πόλεμοι αποτελούν άρνηση αυτού που αποτέλεσε το πιο ισχυρό όπλο του καπιταλισμού, άρνηση της παγκόσμιας αγοράς.
Δημοσιεύτηκε στη Χαραυγή
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου