ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΠΡΩΤΗΣ ΚΑΤΟΙΚΙΑΣ

 Από τη Σκύλα στη Χάρυβδη

Με νέα βαλβίδα ασφαλείας για τις τράπεζες το ύψος του δανεισμού για την πρώτη κατοικία καθώς βέβαια και με το χαμήλωμα του «πήχη προστασίας» τόσο σε ό,τι αφορά το ύψος του οικογενειακού εισοδήματος, όσο και την αξία της πρώτης κατοικίας, προχωρούν οι διεργασίες και οι συνεννοήσεις μεταξύ κυβέρνησης, τραπεζικών ομίλων και ευρωπαϊκών «θεσμών» αναφορικά με το ζήτημα της κλιμάκωσης των εκβιασμών και των πλειστηριασμών για τα «κόκκινα» στεγαστικά δάνεια της λαϊκής οικογένειας.

Οι «κόφτες» των αλλεπάλληλων κριτηρίων λειτουργούν σωρευτικά, δηλαδή τυχόν ένταξη σε καθεστώς - προσωρινής πάντα - προστασίας προϋποθέτει την εκπλήρωση στο σύνολό τους. Ταυτόχρονα, επιχειρείται και η πλήρης διάλυση της δικαστικής προστασίας, που με τη σειρά της εκχωρείται στο λεγόμενο εξωδικαστικό συμβιβασμό - με την ειδική ηλεκτρονική πλατφόρμα, όπου οι τράπεζες θα παραλαμβάνουν τον πλήρη φάκελο των υποθέσεων, προκειμένου να προχωρούν στη συνέχεια σε «διευκολύνσεις» κάτω από λεόντειους όρους και προϋποθέσεις, σε συνδυασμό και με τις διατάξεις του «Κώδικα Δεοντολογίας» των τραπεζών.

Από τη Σκύλλα στη Χάρυβδη

 

 

Για την ώρα, σύμφωνα με τις πληροφορίες, παραμένουν διαδικαστικού χαρακτήρα «ασάφειες» και ερωτήματα σχετικά με την επιλογή του τελικού μείγματος των κριτηρίων, αναφορικά με την κλιμάκωση των πλειστηριασμών, εκβιασμών και απειλών.

Σύμφωνα με τις πληροφορίες, η πρόταση κυβέρνησης - τραπεζών εστιάζει στους παρακάτω άξονες:

-- Αξία πρώτης κατοικίας - δανείου. Το νέο καθεστώς αφορά στην εισαγωγή ενός ακόμη κριτηρίου, ενός επιπλέον «κόφτη» δηλαδή, για την υπαγωγή σε καθεστώς «προστασίας».

Πρόκειται για το υπόλοιπο του στεγαστικού δανείου για πρώτη κατοικία, με το πλαφόν να οριοθετείται στην περιοχή των 130.000 ευρώ. Επιπλέον, στο ποσό αυτό θα περιλαμβάνεται το σύνολο των δανείων που έχουν χορηγηθεί με υποθήκη στην πρώτη κατοικία. Για παράδειγμα, τυχόν ενυπόθηκα επισκευαστικά ή καταναλωτικά δάνεια ανεβάζουν την αξία του δανείου, μειώνοντας αντίστοιχα το ύψος της «προστασίας».

Με όρους εμπορικής αξίας η ανώτερη «κάλυψη» δεν θα ξεπερνά τα 250.000 ευρώ.
Να σημειωθεί ότι τα στεγαστικά δάνεια των τραπεζών είναι καλυμμένα με την εγγραφή υποθήκης αντίστοιχου ύψους. Το γεγονός αυτό δίνει το ελεύθερο στις τράπεζες να προχωρούν σε πλειστηριασμούς πρώτης κατοικίας εμπορικής αξίας που ξεκινά από το ίδιο ύψος. Σε αυτό το πλαίσιο, η «προστασία» πέφτει στην περιοχή των 130.000 ευρώ.

Σήμερα το περιουσιακό κριτήριο «προστασίας» ξεκινά από 180.000 ευρώ για μονοπρόσωπο νοικοκυριό και φτάνει μέχρι 280.000 ευρώ για οικογένεια με τρία παιδιά.

-- Κατακρεούργηση στα εισοδηματικά κριτήρια «προστασίας». Σύμφωνα με τις πληροφορίες, το «επίπεδο προστασίας» σε ετήσια οικογενειακά εισοδήματα διαμορφώνεται ως εξής:

• Για μονοπρόσωπο νοικοκυριό: Εως 12.500 ευρώ (σήμερα 13.906 ευρώ)
• Ζευγάρι: έως 21.000 ευρώ (από 23.659). Για παράδειγμα, στην περίπτωση δύο εργαζόμενων συζύγων οι τράπεζες μπορούν να προχωρήσουν σε πλειστηριασμό σε περίπτωση που οι μισθοί ξεπερνούν κατά μέσο όρο τα 750 ευρώ, ακόμη και αν το νοικοκυριό εκπληρώνει τις άλλες προϋποθέσεις.
• Προσαύξηση κατά 5.000 ευρώ για κάθε παιδί έως το τρίτο, από 5.714 σήμερα, φτάνοντας ακόμη και σε σημείο να κατεβάζουν το εισοδηματικό κριτήριο κατά 714 ευρώ για κάθε προστατευόμενο παιδί της λαϊκής οικογένειας.

-- Οι τράπεζες, από την πλευρά τους, με βάση και τον «Κώδικα Δεοντολογίας», θα μπορούν να «προσφέρουν» «κουρέματα» ή επιμηκύνσεις αποπληρωμών (σε αυτούς που προσφεύγουν στον «εξωδικαστικό συμβιβασμό» και πληρούν τα κριτήρια). Το ζήτημα αυτό συγκαταλέγεται στους κεντρικούς άξονες των αντιλαϊκών διεργασιών, καθώς αποτελεί τμήμα της διαδικασίας για την απομείωση των προβληματικών δανείων, με στόχο να «πρασινίσουν» κάποια από τα «κόκκινα» δάνεια.

Μάλιστα, η πρακτική αυτή θα βασιστεί στη σχέση τρέχουσας αξίας του δανείου (σημερινό υπόλοιπο) προς την αξία του ακινήτου. Σε αυτό το πλαίσιο, «κούρεμα» θα προβλέπεται μόνο σε περιπτώσεις οφειλετών με τρέχον χρέος μεγαλύτερο από την αξία του ακινήτου και όχι για το αντίθετο.

Η προωθούμενη διάταξη αναμένεται να προβλέπει δυνατότητα για «κούρεμα» μόνο στην περίπτωση που το υπόλοιπο του δανείου υπερβαίνει το 120% της αξίας του ακινήτου. Ουσιαστικά δηλαδή το δήθεν «κούρεμα» θα αφορά ένα ορισμένο τμήμα από τα πανωτόκια και άλλες χρεώσεις που έχουν φορτώσει οι τράπεζες στο αρχικό δάνειο, είτε για καθυστερήσεις είτε για άλλους λόγους.

Παράλληλα, η πρακτική αυτή διασφαλίζει τα συμφέροντα των τραπεζών, με κριτήριο το μεγαλύτερο τίμημα που έχουν να περιμένουν είτε από τον δανειολήπτη είτε μέσω πλειστηριασμών.
Να σημειωθεί πως, συνολικά, η «περίμετρος» και το εύρος της αντιλαϊκής παρέμβασης ουσιαστικά έχουν ήδη κλειδώσει από τη στοχοθεσία που έχουν βάλει οι τράπεζες για την απομείωση των «κόκκινων» δανείων κατά το τμήμα τους που αναλογεί στην πρώτη κατοικία. Σε αυτό το πλαίσιο, τυχόν «διευκολύνσεις» στα εισοδηματικά και άλλα κριτήρια συνεπάγονται την προσθήκη ισοδύναμων μέτρων.

Ενδεικτικό είναι ότι μεταξύ άλλων συζητήθηκε και παραμένει ορθάνοιχτο το ενδεχόμενο για «αναδρομική εφαρμογή» του νέου αντιδραστικότερου πλαισίου. Συγκεκριμένα - σύμφωνα με την πρόταση - εξετάζεται η αποβολή από την υπάρχουσα ρύθμιση (λεγόμενος νόμος Κατσέλη) των υποθέσεων που βρίσκονται σε εκκρεμότητα στα δικαστήρια και υπολογίζονται σε αρκετές δεκάδες χιλιάδες.