Le Monde: Ισραήλ και Τουρκία ορίζουν τις προϋποθέσεις προσέγγισής τους 

Ηλεκτρισμένες επαφές που διεγείρουν σήματα κινδύνου για την Ελλάδα και Κύπρο..


Όπως δείχνει το θέμα της Γάζας, η προσέγγιση Ισραήλ - Τουρκίας θα πάρει χρόνο. Μετά τη συμφωνία αποκατάστασης των σχέσεων, μετά από τρία χρόνια ρήξης, ύστερα από την ισραηλινή επίθεση στο τουρκικό πλοίο Μαβί Μαρμαρά που ήθελε να σπάσει τον ισραηλινό αποκλεισμό της Λωρίδας της Γάζας, ο Τούρκος πρωθυπουργός Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν θέλησε να αποσπάσει ακόμη περισσότερα κέρδη. Ανακοίνωσε ότι η συμφωνία προβλέπει την άρση αυτού του αποκλεισμού.



Η πραγματικότητα είναι διαφορετική, υπενθύμισε την Κυριακή, 24 Μαρτίου, ο Γιακόβ Αμιντρόρ, σύμβουλος για ζητήματα εθνικής ασφάλειας του Ισραηλινού πρωθυπουργού, Μπένζαμιν Νετανιάχου. Μπορεί να πρόκειται για ένα αίτημα που έχουν επαναλάβει πολλές φορές οι Τούρκοι, ωστόσο το εβραϊκό κράτος δεν έχει καμία διάθεση να τη συνυπογράψει.

Η απόδειξη ήλθε τις τελευταίες ημέρες από τα μέτρα αντιποίνων που πήρε το Ισραήλ σε αντίδραση στην εκτόξευση ρουκετών από μια ισλαμιστική ομάδα στη Γάζα, στις 21 Μαρτίου, την επαύριο της άφιξης του Αμερικανού προέδρου, Μπάρακ Ομπάμα, στο Ισραήλ: το μοναδικό σημείο περάσματος εμπορευμάτων προς τη Γάζα, το Κερέμ Σαλόμ, έκλεισε μέχρι νεωτέρας και το όριο αλίευσης περιορίστηκε από τα 6 ναυτικά μίλια στα 3. Είχε φθάσει στα 6 ν.μ. μετά την ανακωχή που είχε συμφωνηθεί με τη Χαμάς τον Νοέμβριο του 2012.

«Αν η κατάσταση είναι ήρεμη, η διαδικασία που συνίσταται στη διευκόλυνση της ζωής των κατοίκων της Γάζας θα συνεχιστεί. Αν υπάρξουν εκτοξεύσεις, αυτή η κίνηση θα καθυστερήσει, μπορεί και να σταματήσει ή και να ανατραπεί» τόνισε ο κ. Αμιντρόρ. “Ο Ερντογάν” λέει ένας υψηλόβαθμος Ισραηλινός διπλωμάτης, “δεν λέει την αλήθεια. Αναμφίβολα θέλει να εμφανίσει ως προσωπικό θρίαμβο μια συμφωνία, της οποίας το κείμενο είναι δημόσιο, που δεν ανέφερε πουθενά την άρση του αποκλεισμού. Η θέση μας ήταν πάντα να λέμε ό,τι συμβαίνει στη Γάζα δεν αφορά την Τουρκία. Η θέση αυτή δεν έχει αλλάξει. Άρα δεν υπάρχει 'τουρκική νίκη', ας πούμε καλύτερα μια ισοπαλία”.

Η συμφωνία με την Άγκυρα δεν θα επιτρέψει σίγουρα την επιστροφή στις σχέσεις που υπήρχαν πριν από τη διμερή διένεξη. Η πρώτη προϋπόθεση, η οικονομική αποζημίωση από το Ισραήλ των οικογενειών των εννιά Τούρκων θυμάτων της επίθεσης κατά του Μαβί Μαρμαρά, δεν αποτελεί σοβαρό πρόβλημα: το συνολικό ποσό, που πρέπει να είναι της τάξης των 10 εκατομμυρίων σέκελ (2,1 εκατομμύρια ευρώ), θα καταβληθεί σε έναν λογαριασμό της τουρκικής κυβέρνησης.

Κάθε χώρα εκπροσωπείται σήμερα στο έδαφος η μία της άλλης από έναν εμπορικό ακόλουθο και θεωρείται από την πλευρά του εβραϊκού κράτους ότι ένας Ισραηλινός πρεσβευτής μπορεί να διοριστεί πριν από το καλοκαίρι. Οι ισραηλινές αρχές διέψευσαν ότι σπρώχθηκαν προς τη συμφωνία αυτή από τον πρόεδρο Μπάρακ Ομπάμα με την ευκαιρία της επίσκεψής του στο Ισραήλ, από τις 20 έως τις 22 Μαρτίου, και δικαιολογούν τη συμφωνία του κειμένου από την επείγουσα κατάσταση στη Συρία. Ωστόσο: η Ουάσιγκτον ενθάρρυνε θερμά, βλέποντας μόνο πλεονεκτήματα, αυτή την προσέγγιση μεταξύ δύο από τους βασικούς της συμμάχους στη Μέση Ανατολή.

«Μεταξύ ημών και της Τουρκίας υπάρχει μία χώρα που βρίσκεται σε πλήρη αποσύνθεση, που διαθέτει χημικά όπλα που ήδη έχουν χρησιμοποιηθεί και που μπορεί να διασπαρούν σε όλη την περιοχή. Θα είναι καλύτερος ο συντονισμός μεταξύ των Τούρκων και ημών, θα είναι πιο εύκολο να αντιμετωπίσουμε το πρόβλημα που μπορεί να εκραγεί μπροστά μας ανά πάσα στιγμή» εξήγησε ο σύμβουλος του Μπ. Νετανιάχου.

«Πρέπει οι δύο χώρες να μιλούν μεταξύ τους, να συμβουλεύονται η μία την άλλη, να ανταλλάσσουν πληροφορίες για την κατάσταση στη Συρία, και, αν χρειαστεί, να περάσουν στη δράση, αν πρόκειται για τη διάδοση χημικών όπλων, να συντονίσουν τις δράσεις τους με τις ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ» υπογράμμισε ένας Ισραηλινός διπλωμάτης, που ελπίζει εξάλλου από αυτή την προσέγγιση να προκύψει η άρση του τουρκικού βέτο στη συμμετοχή του Ισραήλ στις ασκήσεις της Βορειοατλαντικής Συμμαχίας.

«Το γεγονός ότι στη Συρία η κατάσταση επιδεινώνεται όσο περνούν οι ώρες ήταν κρίσιμος παράγοντας για μένα» επιβεβαίωσε ο Ισραηλινός πρωθυπουργός. Ωστόσο το Ισραήλ και η Τουρκία δεν θα επαναλάβουν άμεσα τις στενές στρατηγικές τους σχέσεις, που τις συνέδεαν εδώ και χρόνια, οι οποίες επέτρεπαν κυρίως κοινές στρατιωτικές ασκήσεις και τη χρήση, ανά περίπτωση, του τουρκικού εναερίου χώρου από την ισραηλινή αεροπορία. Αυτή η ελευθερία δράσης, έστω κι αν επισήμως διαψευδόταν, μπορούσε να είναι μεγάλο πλεονέκτημα σε περίπτωση ισραηλινής εναέριας επίθεσης κατά των πυρηνικών εγκαταστάσεων του Ιράν. Χωρίς να γίνεται λόγος για κοινό μέτωπο, οι δύο χώρες απειλούνται σήμερα από το καθεστώς της Τεχεράνης.

Εδώ και τρία χρόνια το Ισραήλ αντιστάθμισε, εν μέρει, την υποβάθμιση των σχέσεών του με την Άγκυρα, με μια σαφή προσέγγιση της Ελλάδας και της Κύπρου, της Βουλγαρίας και της Ρουμανίας, που του παρέχουν ιδιαίτερα διευκολύνσεις ναυτικής και εναέριας εκπαίδευσης.
Στο οικονομικό επίπεδο η εξομάλυνση των ισραηλινο-τουρκικών σχέσεων μπορεί να έχει σημαντικές συνέπειες: περίπου 500 χιλιάδες Ισραηλινοί συνήθιζαν να κάνουν τις διακοπές τους στην Τουρκία κάθε χρόνο, μια τουριστική ροή που διακόπηκε απότομα. Οι χαμένοι μπορεί να είναι η Ελλάδα και... η ισραηλινή τουριστική βιομηχανία.