Σεργιάνι στα μνήματα της πρωτομαγιάς… 

Ένα ύμνος στην δημιουργία και την δημιουργικότητα 

από τον Δημήτρη Γιαννακόπουλο 

Το μήνυμα της πρωτομαγιάς δεν προκύπτει από την άνθιση των λουλουδιών ή του εργατικού κινήματος, ή την αλλεργία προς αυτά, αλλά από την ιεροτελεστία του στοχασμού χειραφέτησης πάνω στα παγκόσμια μνήματά της. Όχι στα μνημεία της, αλλά στα μνήματα των αγωνιστών για μια ανθρώπινη ζωή. 

Η πρωτομαγιά είναι ημέρα αισιοδοξίας και όχι μιζέριας και θρήνου για τα χαμένα και τους χαμένους. Δεν είναι αργία, ούτε πλέον απεργία, είναι αφύπνιση του στερημένου, δημιουργικού Εγώ. Η πρωτομαγιά είναι γιορτή για την δημιουργία και την χειραφέτηση που υπηρετεί την δημιουργικότητα του ανθρώπου. Αυτό θα βρεις αν σκάψεις στα μνήματα των νεκρών των πρωτομαγιών από το 1886 και μετά. 


Εκεί όπου η ανταγωνιστικότητα σκοτώνει την δημιουργικότητα κάνει πάρτι ο βρικόλακας στους τάφους των αγωνιστών υπέρ της ζωής και της αξιοπρέπειας. Σήμερα, δυστυχώς ανθίζουν τα μνημεία και ξεραίνονται οι τάφοι. Ψέματα λέω, πάντα έτσι γινότανε και αυτός είναι ένας σοβαρός λόγος να απεχθάνεται ο δημιουργικός άνθρωπος τα μνημεία. Ας φροντίσουμε για την ανθοφορία των τάφων με την λογική: οι νεκροί να θάβουν του νεκρούς τους και οι ζωντανοί να ζωντανεύουν τους δικούς τους. 

Νεκρός δεν είναι αυτός που εξοντώθηκε από τους πραιτοριανούς των βρικολάκων, που τρέφονται με την εργατική δύναμη για να αναπαραχθούν, αλλά εκείνος που πέθανε κοινωνικά ως δούλος του αφέντη βρικόλακα, θεωρώντας πως έτσι κερδίζει την αιωνιότητα. Ε, αυτός που είναι ένας ζωντανός-νεκρός αν μπορούσε να θάψει τους ομοίους του, θα πρόσφερε μεγάλη υπηρεσία στην ανθρωπότητα. Θα απελευθερωνόταν ο ίδιος και θα στερούσε από τον βρικόλακα τα θρεπτικά συστατικά που υποστηρίζουν την ύπαρξή του! Απελευθέρωσε τον βρικόλακα από την ανάγκη του και τον υπηρέτη του από τον μυστικισμό της σχέσης τους, επίσης! 

Και όμως και αυτή την πρωτομαγιά θα βιώσουμε το παράδοξο οι ζωντανοί να θάβουν τους δικούς τους στα μνήματα, ενώ οι νεκροί να τιμούν την «αιώνιο ζωή» των δικών τους στα ανθόσπαρτα μνημεία. Ποια είναι η βάση της «αιωνίου ζωής»; Μα, η πολιτική διαδικασία και ο θεσμός της κληρονομίας της μυθοποίησης της ιδιωτικής περιουσίας ή/και του προνομίου. Μπορεί και η μυσταγωγική προοπτική απόκτησης του ενός ή του άλλου, ή συνηθέστερα του ενός δια του άλλου. Έτσι στον κόσμο κυριαρχίας των νεκρών πραγμάτων αποκτούν ηγεμονική υπόσταση οι άθαφτοι νεκροί των νεκρών κοινωνικά ατόμων: των αντιδημιουργικών υπάρξεων. Είναι αυτοί που διδάσκουν στους ζωντανούς την ανάγκη θυσίας των ζωντανών τους, τον θάνατο και την ταφή των δημιουργικών οικείων προς αυτούς υπάρξεων, παράλληλα με τον θάνατο του ίδιου του δημιουργικού τους Εαυτού. Οι ζωντανοί θάβοντας τους δικούς τους, επειδή τους θεωρούν ήδη νεκρούς παραγωγικά, ουσιαστικά ανοίγουν ένα ομαδικό τάφο για την δημιουργική κοινωνία. Είναι ζήτημα χρόνου πότε θα γλιστρήσουν και οι ίδιοι μέσα σε αυτόν… 

Η Ελληνική, πολύπλευρη κρίση, ακριβώς απέναντι από την κρίση ανταγωνιστικότητας και παραγωγικότητας έχει την κρίση δημιουργικότητας. Όσο οι ζωντανοί θάβουν τους δικούς τους και οι νεκροί συντηρούν ή ακόμη ανασταίνουν τους δικούς τους η κρίση θα μεγεθύνεται. Ο μηχανισμός αναστροφής της κρίσης είναι ένας: μια νέα πολιτική στάση σύμφωνα με την οποία να «ανατεθεί» στους νεκρούς να θάβουν τους νεκρούς και έτσι οι ζωντανοί να απελευθερωθούν από το θάψιμο, την κηδεία, το μνημόσυνο και την αφήγηση της θυματοποίησης, που αυτή καθ’ εαυτή τους καθιστά αντικείμενα κάποιου βρικόλακα. 

 Ποιός θα μπορούσε όμως να «αναθέσει» στους νεκρούς τέτοιο έργο; Αυτός που θα αποσύνδεε την εργασία από την απασχόληση ή την δουλεία, ασφαλώς. Και τούτος δεν θα ήταν ένας κάποιος έξω από την κοινωνία Δημιουργός, κάποιο σοφό πνεύμα ή κάποια μεγάλη διάνοια, αλλά ο ίδιος ο λαός στο βαθμό που συνειδητοποιούσε πως προσκυνώντας την νεκρή ύλη και διακονώντας την ιδεολογία της αρνείται την δημιουργική του ύπαρξη. Έχει ο λαός δημιουργική ύπαρξη; Μόνον κατά την στιγμή που επιχειρεί να ακυρώσει τις σχέσεις που τον όριζαν αντιδημιουργικά μέχρι εκείνη τη στιγμή ως είδος προς κατανάλωση ή αναλώσιμο υλικό. Ο λαός έχει στιγμιαία δημιουργικότητα, σε αντίθεση με τον άνθρωπο που θα μπορούσε να έχει διαρκή, αν πετύχαινε να μεταβληθεί σε κοινωνικό άτομο. Σε κοινωνικό υποκείμενο, από αντικείμενο. Η πρωτομαγιά αυτό θα έπρεπε να σημαίνει: δημιουργική χειραφέτηση των ζωντανών από τους νεκρούς και τα νεκρά, αλλά και απαλλαγή από το έργο ταφής των νεκρών. Άμα, αναγνώστη μου μπλέξεις με το θάψιμο, είναι βέβαιο πως θα χάσεις κάθε είδος δημιουργικότητας. Πόσο μάλλον αν αναλάβεις το θάψιμο εκ μέρους των νεκρών υπηρετών του βρικόλακα. Τότε να λογαριάζεις πως είσαι ήδη ζωντανός-νεκρός, που φλυαρεί και καμώνεται τον καμπόσο μέσα από την απολύτως παραπλανητική για την ευημερία αφήγηση της παραγωγικότητας, η οποία ψευδωνύμως μασκαρεύεται την δημιουργικότητα μέσω του μάρκετινγκ. 

Αν μπορούσες αυτή την πρωτομαγιά να τιμήσεις την δημιουργικότητα, εσωτερικεύοντας λαϊκές και ατομικές συμπεριφορές που την αναπαριστούν, ίσως συμφωνούσες μαζί μου πως η πρωτομαγιά δεν θα μπορούσε να θεωρηθεί αργία και ούτε ασφαλώς να λειτουργήσει ως απεργία, αλλά αποκλειστικά ως διαδήλωση για δημιουργική χειραφέτηση των ζωντανών από τον βρικόλακα που μετατρέπει την δική του κρίση σε δική σου κρίση. Νομίζω πως είναι δίκαιο, ακόμη και με τον εξιδανικευμένο κανόνα της αγοράς, ο βρικόλακας να πληρώνει τις συνέπειες της κρίσης που προκάλεσε και οι νεκροί υπηρέτες του να θάβουν τους νεκρούς τους, δίχως να εμπλέκουν στην διαδικασία τους ζωντανούς. Επειδή όμως οι φίλοι μου νεοφιλελεύθεροι, όταν φτάνουμε στα περί ζωής και θανάτου σε μια καπιταλιστική κρίση, χάνουν ξαφνικά εντελώς τον ρεαλισμό τους και την αίσθηση δικαίου στο πλαίσιο της ελευθέριας, αυτορυθμιζόμενης αγοράς (τους), ας ξεκαθαρίσουμε κάτι: δίκαιο είναι το δίκιο του δημιουργού και πιο συγκεκριμένα όσων πασχίζουν για την έκφραση της δημιουργικότητάς τους, η οποία είναι ασφαλώς προϊόν της πλέον επίπονης εργασίας και όχι της πλέον καιροσκοπικής επένδυσης. 

 Όχι φίλοι μου, το κεφάλαιο δεν δημιουργεί, η εργασία παράγει δημιουργώντας κεφάλαιο, πλούτο, ευημερία και προνόμια, όπως και τα αντίθετά τους. Αν η εργασία αποκτήσει δημιουργικότητα τότε θα χάσει την ηγεμονία ο κεφαλαιοκράτης μας και τότε μόνον οι νεκροί θα ασχοληθούν με τους νεκρούς και οι ζωντανοί με τους ζωντανούς, για να βρει και ο φυσικός κόσμος μια κάποια ισορροπία και να μειωθεί η εντροπία, μηχανικέ μου. Αυτό δεν σημαίνει τεμπελιά και οκνηρία, ούτε χαμηλή παραγωγικότητα και χαμηλή παραγωγή υπεραξίας (με εντελώς διαφορετική κοινωνικοπολιτική μορφή) ή εκμηδενισμό της. Δεν σημαίνει μεταφυσική αρμονία και έλλειψη ανταγωνισμού (: άμιλλα και όχι «ο θάνατος σου η ζωή μου») μεταξύ των ατόμων ή αυτοδιοικούμενων επιχειρηματικών μονάδων, όπου ο κεφαλαιούχος θα διαχωρίζεται θεσμικά και ουσιαστικά από το μάνατζμεντ. Το αντίθετο σημαίνει. Δημιουργικό, και όχι απλά αναπαραγωγικό για το κεφάλαιο ανταγωνισμό (αγωνισμό στην ουσία), υπέρ της κοινωνίας ασφαλώς. Δεν βλέπω δυστυχώς κάποιο άλλο μήνυμα να βγαίνει από τα μνήματα των αγωνιστών «της πρωτομαγιάς». Αντίθετα τα μνημεία έχουν το πλεονέκτημα να παράγουν όποιο μήνυμα εξυπηρετεί την ιδιοτέλειά σου! Να γιατί αποφεύγω τα μνημεία! Τρέμω τα μηνύματα των νεκρών που διεκδικούν την ηγεμονία στον κόσμο των ζωντανών. 

Ποτέ ωστόσο ο νεκρός δούλος του ολοκληρωτικού, αυταρχικού, κεφαλαιοκρατικού βρικόλακα δεν θα αντιληφθεί πως είναι πεθαμένος κοινωνικά, αν δεν νοιώσει την ορφάνια μέσα στον νεκρικό λαβύρινθο που κατασκεύασε γι’ αυτόν ο αφέντης του. Ας διαχωρίσουμε λοιπόν τους νεκρούς συμπολίτες μας από τον βρικόλακα τους και ας τους δώσαμε χώρο, χρόνο και κίνητρο επανεκκίνησης της ζωής για να λυτρωθούν, θάβοντας τους νεκρούς δικούς τους μαζί με τον βρικόλακα που τους κυβερνά. Η στιγμή αυτή είναι πράγματι ιερή. Η ζωή δεν μπορεί να αποκλείει κανέναν, ούτε ακόμη τον νεκρό κοινωνικά αντικείμενο-πολίτη. Η ζωή είναι μια ευκαιρία ακόμη και για την ανάσταση των νεκρών της κοινωνίας μας, αρκεί να πράξουν το πολιτικά λυτρωτικό: να στρέψουν το φτυάρι που έμαθαν να χειρίζονται για να καλύψουν με το υλικό της ιστορίας και όχι με «λάσπη» την σωρό των δικών τους και των πατρώνων τους, συμβάλλοντας και αυτοί κάπως στην σχετική έστω απελευθέρωση της κοινωνίας των ζωντανών, που πασχίζουν για δημιουργία και όχι για κέρδη, υποδούλωση, κλοπή και κατακτήσεις. 

Πριν από την οικονομική κρίση στην Ελλάδα βιώσαμε μια μακρόχρονη κρίση δημιουργικότητας, στο όνομα μάλιστα της σύγκλησης, του εκσυγχρονισμού, του ευρωπαϊσμού και της ανάπτυξης της ανταγωνιστικότητας. Αυτή την μεγάλη αντίφαση, την μεγάλη απάτη του βρικόλακα, πληρώνουμε ζωντανοί και «νεκροί» σήμερα, μόνον που ευθύνη φέρουν κυρίως οι «νεκροί» και όσοι εκ των ζωντανών ανέπτυξαν μεγάλη παραγωγικότητα στο θάψιμο ζωντανών και νεκρών, υπνωτισμένοι προφανώς από κάποιον βρικόλακα, στην αυλή του οποίου εργάστηκαν ή συνεχίζουν να απασχολούνται «σεμνά και ταπεινά»… κάποιες δουλειές είναι ντροπή, πώς να το κάνουμε; Αν δεν είναι, τότε η διαστροφή γίνεται κανόνας, έτοιμος να τσουβαλιάσει ζωντανούς και «νεκρούς» και να τους προσφέρει θυσία σε κάποιον βρικόλακα (ή βρυκόλακα) – και ειλικρινά δεν έχει καμία σημασία σε ποιον από όλους!