ΤΑ ΔΕΣΜΑ ΤΗΣ ΠΑΛΑΙΣΤΙΝΗΣ

 Παναγιώτης Ξοπλίδης

Αφιέρωμα: 2 χρόνια γενοκτονίας στη Γάζα


Γιατί η «λύση των δύο κρατών» έχει αποτύχει και δεν είναι σε θέση να εγγυηθεί την ειρήνη στην περιοχή

 

Η επαναφορά της συζήτησης περί λύσης των δύο κρατών επανήλθε με τη διπλωματική αναγνώριση του παλαιστινιακού κράτους από Γαλλία, Μεγάλη Βρετανία, Καναδά, Αυστραλία και άλλες χώρες στο πλαίσιο της ετήσιας γενικής συνέλευσης του ΟΗΕ. Στόχος κάποιων ευρωπαϊκών ιμπεριαλιστικών δυνάμεων είναι, με αυτόν τον τρόπο, να κατευνάσουν το συνεχώς διογκούμενο κίνημα υπέρ του παλαιστινιακού λαού, προβάλλοντας ένα εναλλακτικό σχέδιο για μια ανάπηρη εθνική αυτοδιάθεση που έχει ως προϋπόθεση τον αφοπλισμό όλων των παλαιστινιακών οργανώσεων, ακόμα και της Παλαιστινιακής Αρχής. Ήδη, η δοσιλογική ηγεσία του Μαχμούντ Αμπάς έσπευσε να αποδεχτεί το σχέδιο, καθώς συνεργάζεται εδώ και χρόνια με το Ισραήλ για την καταστολή της αντίστασης στη Δυτική Όχθη. ΗΠΑ και Ισραήλ, από την πλευρά τους, εξακολουθούν να αντιδρούν ακόμα και στη συμβολική κίνηση διπλωματικής αναγνώρισης της Παλαιστίνης, καθώς η πραγματική υλοποίησή του βρίσκεται σήμερα πιο μακριά από ποτέ.

Επί της ουσίας και παρά τις διαφορές τους, οι ιμπεριαλιστικές δυτικές χώρες και τα αντιδραστικά αραβικά καθεστώτα συμφωνούν στην εξαφάνιση κάθε αντίστασης. Αυτόν τον στόχο υπηρετούν τόσο τα σχέδια πλήρους εθνοκάθαρσης, όσο και αυτά για τη δημιουργία μιας υποτυπώδους (αφοπλισμένης, εξαθλιωμένης και εξαρτημένης) παλαιστινιακής «οντότητας».

Ιστορικά, το ζήτημα της κρατικής υπόστασης της Παλαιστίνης είναι το δυσκολότερο σε επίπεδο εθνικής αυτοδιάθεσης. Πριν το 1948, το Παλαιστινιακό Κομμουνιστικό Κόμμα είχε θέση υπέρ της ενότητας ανάμεσα σε Άραβες και Εβραίους εργάτες σε ένα ενιαίο κράτος, ενάντια στον βρετανικό ιμπεριαλισμό και το σιωνισμό. Η «λύση των 2 κρατών» εμφανίστηκε το 1937, όταν η βρετανική κυβέρνηση πρότεινε τη διχοτόμηση της αποικιοκρατούμενης Παλαιστίνης σε δυο κράτη, με στόχο όμως την ενσωμάτωση των παλαιστινιακών εδαφών στην Ιορδανία και όχι ίδρυση ανεξάρτητου κράτους. Μετά το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, το 1947, ο ΟΗΕ ενέκρινε τη διχοτόμηση, όπου οι Παλαιστίνιοι θα αποκτούσαν μόλις το 43% των εδαφών που ως τότε τους ανήκαν, αν και αντιπροσώπευαν γύρω στο 70% του πληθυσμού. Ακολούθησε δια της βίας ίδρυση του Ισραήλ, ο πόλεμος και η Νάκμπα, η μαζική προσφυγιά και η απώλεια κάθε εθνικής εστίας για τον παλαιστινιακό λαό.

Μια δεκαετία αργότερα, ιδρύθηκε η Φατάχ (Παλαιστινιακό Κίνημα Εθνικής Απελευθέρωσης), με ηγέτη τον Γιασέρ Αραφάτ και σκοπό τη δημιουργία κράτους σε όλη την ιστορική Παλαιστίνη και τη διάλυση του Ισραήλ. Το 1964 ιδρύθηκε η Οργάνωση για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης (ΟΑΠ/PLO) και το 1969 η Φατάχ κέρδισε την πλειοψηφία της νέας οργάνωσης, η οποία μετεξελίχθηκε σε «ομπρέλα» όλων των αντιστασιακών οργανώσεων, θέτοντας ως στόχο την ίδρυση παλαιστινιακού κράτους με κοσμικό χαρακτήρα, που θα εγγυούνταν τα δημοκρατικά δικαιώματα όλων των πολιτών του, ανεξαρτήτως θρησκείας ή γλώσσας.

Σημειώνεται ότι λίγο νωρίτερα, το 1967, είχε ιδρυθεί το Λαϊκό Μέτωπο για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης (PFLP), η δεύτερη μεγαλύτερη οργάνωση της PLO, μαρξιστική-λενινιστική με επιρροή από τον μαοϊσμό και με σταθερή θέση για ενιαία σοσιαλιστική Παλαιστίνη. Με διάσπαση του Λαϊκού Μετώπου, το 1969, συγκροτήθηκε το DFLP (Δημοκρατικό Μέτωπο) με μια πιο ρεαλιστική γραμμή όσον αφορά πολιτικές λύσεις. Αν και δεν παραιτήθηκε από τον στρατηγικό στόχο της απελευθέρωσης, σε διάφορες φάσεις τα επόμενα χρόνια δέχτηκε τον συμβιβασμό της δημιουργίας δύο κρατών στα σύνορα του 1967. Η θέση του, όμως, θέτει συγκεκριμένες προϋποθέσεις, όπως την κατάργηση των εποικισμών, την πλήρη κυριαρχία χωρίς όρους, το δικαίωμα επιστροφής των προσφύγων. Αντιτίθεται έτσι σε συμφωνίες όπως είναι αυτές του Όσλο Ι και Όσλο ΙΙ.

Το σημερινό Κομμουνιστικό Κόμμα της Παλαιστίνης είναι μικρότερο από τις άλλες αριστερές οργανώσεις και στηρίζει τη λύση ανεξάρτητου κράτους στα σύνορα του 1967. Το ΚΚ του Ισραήλ (Maki), μετά την ανασυγκρότηση του το 1965 και ως τμήμα σήμερα του ευρύτερου μετώπου Hadash, υποστηρίζει επίσης τη λύση των δύο κρατών ως τη μόνη ρεαλιστική.

Τέλος, η Χαμάς που ιδρύθηκε το 1987 ως ισλαμιστικό κίνημα αντίστασης, στο αρχικό της καταστατικό απέρριπτε πλήρως την ύπαρξη του Ισραήλ και ζητούσε την απελευθέρωση όλης της ιστορικής Παλαιστίνης. Όμως, στο πλαίσιο διαπραγματεύσεων το 2017 παρουσίασε ένα νέο πολιτικό έγγραφο, όπου δέχεται την ιδέα παλαιστινιακού κράτους στα σύνορα του 1967, συνεχίζοντας να μην αναγνωρίζει το Ισραήλ ως νόμιμο κράτος.

Ισότιμη συνύπαρξη Παλαιστίνιων και Ισραηλινών, εβραίων, μουσουλμάνων και χριστιανών

Έχοντας ως βάση τον ρεαλισμό της λύσης των δύο κρατών, ήδη από το 1974, η πλειοψηφία της PLO υιοθέτησε το «Πρόγραμμα των Δέκα Σημείων», το οποίο αποδέχονταν την προοπτική απελευθέρωσης ενός μέρους και όχι ολόκληρης της Παλαιστίνης. Ως αντίδραση, συγκροτήθηκε το Εθνικό Μέτωπο Απόρριψης (των Δέκα Σημείων), στο οποίο συμμετείχε το PFLP και άλλες τάσεις της PLO. Το 1988, το Εθνικό Παλαιστινιακό Συμβούλιο αποκήρυξε την «τρομοκρατία», δηλαδή κάθε είδους ένοπλη πάλη και έθεσε ως στόχο τη δημιουργία κράτους στα κατεχόμενα εδάφη του 1967. Με τις Συμφωνίες του Όσλο το 1994, η PLO αναγνώρισε το κράτος του Ισραήλ, αλλά την ίδια στιγμή δεν υπήρξε καμιά δέσμευση για το μέλλον των 116.000 Ισραηλινών εποίκων που βρίσκονταν τότε στη Δυτική Όχθη και τη Γάζα. Επιπλέον, δεν υπήρχε καμία πρόβλεψη για απελευθέρωση των δεκάδων χιλιάδων Παλαιστίνιων πολιτικών κρατούμενων και την επιστροφή των εκατομμύριων προσφύγων οι οποίοι ζουν επί δεκαετίες σε άθλιους καταυλισμούς σε ολόκληρη τη Μέση Ανατολή.

Οι διαπραγματεύσεις που έχουν ως δεδομένη την θέση των δύο κρατών δεν οδήγησαν στην εθνική απελευθέρωση των Παλαιστινίων και την ίδρυση ανεξάρτητου κράτους. Σήμερα, μετά από 2 χρόνια γενοκτονικής εκστρατείας, ο πραγματικός συσχετισμός μπορεί και πρέπει να ανατραπεί χάρη στην ηρωική παλαιστινιακή αντίσταση και το παγκόσμιο κίνημα αλληλεγγύης. Η άμεση αναγνώριση παλαιστινιακού κράτους, ισότιμου και με πλήρη κυριαρχικά δικαιώματα, στην προοπτική ενός διεθνικού κράτους από τον Ιορδάνη μέχρι τη Μεσόγειο, όπου Παλαιστίνιοι και Ισραηλινοί, εβραίοι, μουσουλμάνοι και χριστιανοί, θα μπορούν να συμβιώνουν σε κατάσταση ισότητας, είναι αναγκαία συνθήκη. Μαζί, φυσικά, με την συντριβή του σημερινού σιωνιστικού κράτους.