ΟΙ ΠΛΗΡΩΜΕΝΕΣ ΔΙΑΦΗΜΙΣΕΙΣ

ΠΟΥ ΕΞΕΡΧΟΝΤΑΙ ΤΗΣ ΠΗΓΗΣ ΤΟΥΣ ΩΣ ΡΕΠΟΡΤΑΖ. ΚΑΘΕ ΜΕΡΑ Η ΣΑΠΙΛΑ ΑΠΛΩΝΕΙ. ΧΘΕΣ ΤΟ ΠΑΡΑΜΑΓΑΖΟ Ο ΞΕΝΟΦΩΝΤΑΣ ΣΗΜΕΡΑ ΑΥΤΟ..

Η είδηση: Μέσα στο πρώτο εξάμηνο του 2025, η διαφήμιση για την επικοινωνία κυβερνητικών κρατικών πολιτικών ξεπέρασε τα 80 εκατ. ευρώ. Για απλή σύγκριση, το ποσό αυτό δινόταν προ μνημονίων όταν στο κράτος ανήκαν και οι τηλεπικοινωνίες και η ενέργεια, συν τις τράπεζες.

Στη συνέχεια και μέχρι το 2020, η κρατική διαφήμιση ετησίως έφθανε περί τα 30 εκατ. ευρώ. Σταδιακά, με τη διακυβέρνηση της ΝΔ αλλά και με αλλαγές στα πρότυπα της ΕΕ, το πουγκί του λεγόμενου «στενού» δημοσίου τομέα (υπουργεία- κρατικές εταιρείες- αυτοδιοίκηση) αυξανόταν κάθε χρόνο. Τα ποσά αυτά λογίζονται ως καθαρή διαφήμιση στα μίντια, αλλά και για δημόσιες σχέσεις, πληρωμές «ινφλουένσερς», συνέδρια, ημερίδες, έρευνες κοινής γνώμης. Υπουργεία όπως το Υγείας ή το Ανάπτυξης, με πάνω από 25 εκατ. ευρώ ετησίως για «επικοινωνία» υπηρεσιών χωρίς ανταγωνισμό, βρίσκονται ανάμεσα στους μεγαλύτερους διαφημιζόμενους. Μαζί με περιφέρειες όπως αυτή της Αττικής, η οποία διαθέτει 18 εκατ. ευρώ. 

Το περιεχόμενο: Η κρατική διαφήμιση διευρύνθηκε με στόχο να υποτάξει στα εκάστοτε κυρίαρχα αφηγήματα, εκτός από τα ΜΜΕ, όλους όσους εντάσσονται στη διαμόρφωση γνώμης και άποψης. Έτσι διασφαλίζεται διπλά ο απόλυτος έλεγχος. Ακόμη και οι ειδήσεις ή τα ρεπορτάζ που δεν είναι αντιγραφή «νον πέιπερ» υπουργείων-υπηρεσιών, στηρίζονται σε έρευνες, σχόλια, απόψεις όσων κυριαρχούν και επηρεάζουν το δημόσιο λόγο και έχουν ενισχυθεί με κρατικό χρήμα επικοινωνίας.

Το πλαίσιο: Μία από τις σημαντικές αλλαγές τα τελευταία έτη είναι ότι η ίδια η ΕΕ, στα πολλά διαφορετικά προγράμματα χρηματοδότησης συμπεριλαμβάνει την κατηγορία της «δημοσιότητας- επικοινωνίας». Τα κονδύλια κατευθύνονται σε διαφορετικούς φορείς ή υπηρεσίες υλοποίησης με απίθανους τίτλους και μη ελέγξιμο περιεχόμενο. Για παράδειγμα, πρόσφατα εγκρίθηκαν 4,9 εκατ. ευρώ μόνο για την «επιτελική δομή ΕΣΠΑ» του υπουργείου Κοινωνικής Συνοχής, ενώ το ίδιο το υπουργείο έχει ελάχιστη διαφήμιση. 

Το αποτέλεσμα: Με αυξημένα τα κρατικά κονδύλια επικοινωνίας, οι παραδοσιακές «πληρωμένες καταχωρήσεις» έγιναν η κύρια πηγή στην ενημέρωση. Η κυβέρνηση διαμορφώνει πολλές και διαφορετικές λίστες για τον πλήρη έλεγχο της δημοσιότητας, χωρίς κάποιος να μπορεί να αποδείξει ότι πρόκειται για άμεσο χρηματισμό εταιρειών ή προσώπων.