Ο ΚΟΣΜΟΣ ΑΝΑΠΟΔΑ

 Η Ιταλική μαφία αλώνει τον αγροτοδιατροφικό χώρο ..

Γιώργος Μιχαηλίδης

 

Δεν είναι ότι έχουν εγκαταλειφθεί οι παραδοσιακές επικερδείς δραστηριότητες της ιταλικής μαφίας, όπως το εμπόριο ναρκωτικών, η προστασία και ο τζόγος. Όμως, η αυξανόμενη πίεση σε βάρος της και οι συλλήψεις ηγετικών στελεχών τις τελευταίες δεκαετίες, την έχουν αναγκάσει να προσαρμοστεί στο νέο περιβάλλον. Ένας δε από τους βασικούς τομείς όπου έχει παρατηρηθεί σημαντική δραστηριότητα της ιταλικής μαφίας, σε οποιαδήποτε παραλλαγή της (Κόζα Νόστρα, Καμόρα, Ντράγκεντα) είναι αυτός της γεωργίας και των τροφίμων.

Αν και ο ακριβής υπολογισμός είναι δύσκολος, θεωρείται πως το 15-20% του αγροτοδιατροφικού τομέα στη γειτονική μας χώρα ελέγχεται από τη μαφία. Η ενασχόληση με τον τομέα γεωργίας-τροφίμων προσφέρει την ευκαιρία στις οργανώσεις της να δρουν με νόμιμο μανδύα, αποφεύγοντας το κυνηγητό των αρχών ή τις πολυετείς καθείρξεις με βάση τους ειδικούς νόμους για τη δίωξη τους. Όσο για τα κέρδη εξασφαλίζονται με πολλούς τρόπους: Εκβιασμός και «προστασία» αγροτών από «πυρκαγιές και καταστροφές» στις καλλιέργειές τους, υποχρέωση πώλησης γης σε χαμηλές τιμές και άρα συγκέντρωση μεγάλων γεωργικών εκτάσεων, έλεγχος του εμπορίου και της αλυσίδας έως τις αγορές και τα καταστήματα με προώθηση συγκεκριμένων προϊόντων και, φυσικά, νόθευση τροφίμων που οδηγεί σε χαμηλότερες τιμές και άρα ανταγωνιστικό πλεονέκτημα στις ευρωπαϊκές αγορές. Μερικά παραδείγματα αποτελούν η νόθευση του αγνού παρθένου ελαιόλαδου με άλλα έλαια, η νόθευση του βοδινού κρέατος με κρέας αλόγου και η χρησιμοποίηση απαγορευμένων φυτοφαρμάκων.

Παράλληλα, ένα δίκτυο εκμετάλλευσης της εργασίας μεταναστών και προσφύγων, με όπλο τη νομοθεσία για την ανανέωση των αδειών παραμονής, εξασφαλίζει στη μαφία φθηνό εργατικό δυναμικό που βιώνει υπερεντατική εκμετάλλευση. Σαν κερασάκι στην τούρτα έρχεται η απορρόφηση ευρωπαϊκών επιδοτήσεων και ενισχύσεων για κτήματα-φαντάσματα ή προϊόντα αρπαγής από φτωχούς αγρότες. Όπως αναφέρεται σε σχετικά ρεπορτάζ, σε κάποιες περιπτώσεις ένα απλό τηλεφώνημα ίσως να αρκεί ώστε να αποποιηθεί τη γη του ένας φτωχός αγρότης. Το φαινόμενο της απάτης με την απορρόφηση ευρωπαϊκών κονδυλίων έφτασε σε τέτοια έκταση ώστε η ιταλική αστυνομία, σε συνεργασία με την ευρωπαϊκή εισαγγελία, να έχουν προχωρήσει σε πάνω από εκατό συλλήψεις με αυτή την κατηγορία τα τελευταία χρόνια.

Φυσικά, αν και η ιταλική περίπτωση έχει τις ιδιομορφίες της, το πρόβλημα των «μαφιόζικων» πρακτικών στον τομέα γεωργίας-τροφίμων είναι τουλάχιστον πανευρωπαϊκό. Παρά τις διώξεις και τις καμπάνιες ενάντια στις παραπάνω πρακτικές, είναι πασιφανές πως είναι το πλαίσιο της «ελεύθερης» αγοράς που γεννά τα συγκεκριμένα φαινόμενα.