Ο Μ. Φουκώ αναφέρθηκε πρώτος στην Κοινωνία της Πειθαρχίας, στην κοινωνία δηλαδή των ανελαστικών προτύπων, που παρήγαγε τρελούς, εγκληματίες και κάθε λογής «αποκλίνοντες» από τα κυρίαρχα πρότυπα ασφάλειας.
Η βιομηχανική ψυχοπαθολογία του καπιταλιστικού ιδεοψυχαναγκασμού, πίεζε έτσι τους ανθρώπους να προσαρμοστούν στα δεκάδες «πρέπει» ενός ενοχοποιητικού υπερ-εγώ.
Ήταν η κοινωνία των «πρέπει» που όριζε τις σχέσεις των ανθρώπων.
Ακολούθησε η «Κοινωνία των προσωπικών Επιδόσεων», με όλο αυτό το συρφετό της «θετικής ενέργειας», του «think positive» και «να είσαι ο εαυτός σου» και good vibesonly και Υolo κ.λπ. κ.λπ.
Η κοινωνία, δηλαδή, της ναρκισσιστικής αυτοδικαίωσης που παρήγαγε κουρασμένους και καταθλιπτικούς ανθρώπους, εργασιομανείς, golden boys, «καμένους» από την ακραία εκμετάλλευση του ίδιου του εαυτού τους και μονοδιάστατα προσανατολισμένους στην αυταπάτη της ελευθερίας… των επιλογών.
Η μεγάλη αφήγηση ή παραμύθιασμα έλεγε τώρα πως τίποτα δεν είναι αδύνατον, πως δεν υπάρχει «δεν μπορώ»-παρά μονάχα «δεν θέλω» και πως -τόσο σε ατομικό όσο και σε συλλογικό επίπεδο- όλα θα ακολουθούσαν μια σταθερά ανοδική πορεία -αρκεί πραγματικά να το θέλαμε.
Το μότο μας δεν μπορούσε να είναι άλλο από το ολυμπιακό πεπρωμένο μας «Citius, Altius, Fortius», (πιο γρήγορα πιο ψηλά πιο δυνατά) εκεί δηλαδή που η ιδέα πως μια απόλυτα ικανοποιητική ζωή, γεμάτη υγεία, επιτυχία και «έλεγχο», ήταν στις ατομικές αποκλειστικές μας αρμοδιότητες-δυνατότητες.
Ήταν η κοινωνία των «θέλω» που όριζε πια τις σχέσεις των ανθρώπων στηριγμένες πάνω στην ατομική ευθύνη. Παρέβλεπαν όμως σκόπιμα τα καθεστώτα πως με μια σφαίρα σκοτώνεις έναν άνθρωπο. Αντιθέτως ενός νόμου ή ενός ιού που μπορείς να σκοτώσεις εκατομμύρια.. Στη πρώτη περίπτωση είναι δολοφονία στη δεύτερη στατιστική!!
Και ξαφνικά, ένας ιός, ένα «αόρατο» νανοσωματίδιο, φαίνεται να διαλύει τις βεβαιότητες/κοινωνικές αναπαραστάσεις, που πεισματικά κουβαλούσαμε στο κεφάλι μας, επιβεβαιώνοντας την πανανθρώπινη αλήθεια ότι η υπαρξιακή αγωνία είναι τελικά μεγάλη κουφάλα στην ικανότητά της να ξεθολώνει τα γυαλιά και να επανιεραρχεί τα ουσιώδη του βίου εντός των οποίων απαγορεύεται να μπορείς. Μείνε σπίτι και, όσο κι αν θες, «μην μπορείς» για να προστατεύσεις τον εαυτό σου και τους άλλους.
Ο παλιός δηλαδή και κυρίαρχος Εαυτός, που έκανε τόσα πολλά για να μπορεί να είναι ο Εαυτός του, πάει περίπατο... απ' την κρεβατοκάμαρα στο σαλόνι και μετά στην κουζίνα. Με τον τρόπο αυτό το δίλημμα «ασφάλεια Vs ελευθερία» μοιάζει να μένει ανεπίλυτο, καθώς ασφάλεια προσφέρει η εθελούσια κατάργηση της ελευθερίας μου. Και από την άλλη ελευθερία προσφέρει η κατάργηση της ασφάλειάς μου.
Ασφάλεια και ελευθερία συμπυκνώνονται πια στο χωρικό σημείο του διαμερίσματός μου. Εκεί όπου οι άνθρωποι θα διψούν για ασφάλεια αλλά θα «σκοτώνονται» για λίγη ελευθερία ή/και θα διψούν για ελευθερία και θα «σκοτώνονται» για λίγη ασφάλεια. Μετέωροι στο «περίπου» της ύπαρξης, σαν το βήμα του πελαργού, παγιδευμένοι στο ανεπίλυτο δίλημμα «ασφάλεια Vs ελευθερία».
Γιατί, ενώ ο ιός μάς υποδεικνύει με σφοδρότητα ότι είμαστε όλοι συνδεδεμένοι σε ένα αόρατο σχεσιακό πλέγμα-πεδίο, όπου η ασφάλεια και η ελευθερία τού ενός είναι σε άμεση αλληλεπίδραση με την ασφάλεια και την ελευθερία του άλλου, αυτή η σχέση δεν επιτρέπεται να ασκηθεί γιατί κινδυνεύουμε να μολυνθούμε
Και είναι στ’ αλήθεια τραγικό ότι τώρα που ξαναμαθαίνουμε τη σημασία των σχέσεων, της σημασία της συλλογικής ευθύνης, τη σημασία του άλλου που επιτέλους έγινε ξανά ορατός, αυτό μοιάζει να μην έχει νόημα. Σαν να είχαμε ξεχάσει να αγκαλιαζόμαστε και τώρα που το θυμηθήκαμε αυτό, πλέον, δεν επιτρέπεται.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου