Το ίδιο φονικό δίλημμα ελλοχεύει.. Από τον κορωναϊό ή από ασιτία;
Στις περισσότερες αναλύσεις, ως βασική αιτία αυτής της κρίσης προβάλλεται πράγματι η αντιμετώπιση της πανδημίας του κορονοϊού. Δηλαδή, τα μέτρα του γενικού ή περιορισμένου lockdown, που οδήγησαν σε απότομη περιστολή παραγωγικών, μεταφορικών και άλλων οικονομικών δραστηριοτήτων, με ταυτόχρονη σχετική συρρίκνωση της κατανάλωσης.
Απ' αυτήν τη σκοπιά, η πανδημία έπαιξε ρόλο στο χρόνο και στο βάθος εκδήλωσης της κρίσης, όμως δεν ήταν η αιτία της. Λειτούργησε ως καταλύτης, ως ένα πρόσθετο χειρόφρενο στο όχημα της διεθνούς οικονομίας, που είχε ήδη επιβραδυνθεί από το 2019, αναδεικνύοντας το μεγάλο μέγεθος υπερσυσσωρευμένου κεφαλαίου σε όλες τις μορφές του (παραγωγικό, χρηματικό, εμπορευματικό κ.λπ.), που δεν μπορεί να «αξιοποιηθεί» εξασφαλίζοντας το απαραίτητο ποσοστό κέρδους και έτσι δεν μπορούσε να «ανακεφαλαιοποιηθεί», να «επενδυθεί».
Τα αμύθητα κέρδη των προηγούμενων ετών, που λιμνάζουν στη σφαίρα της κυκλοφορίας, αδυνατούν να ξαναμπούν στην παραγωγική διαδικασία και να αναπαραχθούν ως κεφάλαιο, ως αυτοαυξανόμενη αξία. Ετσι προκύπτουν οι κρίσεις στον καπιταλισμό, όπως και αυτή που ζούμε τώρα.
Ορισμένα στοιχεία επιβεβαιώνουν αυτήν την τάση επιβράδυνσης πριν από την πανδημία: Το 2019 ο ρυθμός αύξησης του ΑΕΠ έπεσε στην Ευρωζώνη στο 1,2% από 1,9% το 2018, προσεγγίζοντας τη φάση στασιμότητας, στις ΗΠΑ στο 1,7% από 2,2% το 2018, στην Κίνα στο 6,1% από 6,6%, ενώ στην Ινδία ο ρυθμός ανάπτυξης έπεσε το 2019 κάτω από το 5% ετησίως. Για την Κίνα αυτός ήταν ο χαμηλότερος ετήσιος ρυθμός ανάπτυξης τα τελευταία 30 χρόνια και αντίστοιχα για την Ινδία τα τελευταία 11 χρόνια.
Το μεγάλο μέγεθος της υπερσυσσώρευσης κεφαλαίου, πριν από τη λήψη των περιοριστικών μέτρων για την πανδημία, ανέδειξαν και αστικές εκθέσεις για τη διόγκωση του κρατικού χρέους και των κρατικών ελλειμμάτων σε επίπεδο παγκόσμιας οικονομίας και G-20, καθώς και για τη μεγάλη έκθεση τραπεζικών ομίλων στα ομόλογα υπερχρεωμένων κρατών και στα «κόκκινα» δάνεια των επιχειρήσεων και των λαϊκών οικογενειών.
Πλήθος διεθνών αστικών αναλύσεων αναφέρονται στο γεγονός ότι πριν από το ξέσπασμα της πανδημίας, το παγκόσμιο χρέος, κρατικό και ιδιωτικό, ήταν ήδη σχεδόν τρεις φορές μεγαλύτερο του παγκόσμιου ΑΕΠ και είχαν ήδη αυξηθεί σημαντικά οι «επιχειρήσεις - ζόμπι», οι οποίες επιβιώνουν με συνεχή δανεισμό και συσσωρεύουν «κόκκινα» δάνεια, τα οποία αποκλείεται να αποπληρωθούν στο μέλλον.
Στη φάση εκδήλωσης της κρίσης καταγράφονται πλέον σημαντική συρρίκνωση του ΑΕΠ και σημαντική μείωση της παραγωγής. Η κρίση αυτή δείχνει σημάδια μεγαλύτερου βάθους από την προηγούμενη διεθνή κρίση του 2008 - 2009. Το β' τρίμηνο του 2020 το συνολικό ΑΕΠ των χωρών - μελών του ΟΟΣΑ συρρικνώθηκε κατά 9,8%, έναντι μείωσης 2,3% στο τρίμηνο που κορυφώθηκε η κρίση του 2009.
Σε ό,τι αφορά τέλος τις προβλέψεις για το άμεσο μέλλον, είναι χαρακτηριστική η τελευταία εξαμηνιαία έκθεση της Παγκόσμιας Τράπεζας για τις προοπτικές της παγκόσμιας οικονομίας. Η έκθεση χαρακτηρίζει «χαμένη δεκαετία» αυτήν που μόλις ξεκίνησε και προβλέπει «απογοητευτικούς ρυθμούς ανάπτυξης», που θα κυμανθούν μεσοσταθμικά στο 1,9% από το 2020 έως το 2029 (από 2,1% σε παλιότερη εκτίμηση).
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου