Εν αναμονή του βραβείου Νόμπελ φυσικής που θα ανακοινωθεί την Τρίτη, ο επίτιμος διευθυντής του Ευγενιδείου Πλανηταρίου Διονύσης Σιμόπουλος εκτιμά πως ένας Έλληνας καθηγητής αστροφυσικής ίσως γίνει ο τρίτος στην ιστορία της χώρας που θα κερδίσει το περίοπτο βραβείο.
Την ερχόμενη Τρίτη το μεσημέρι, η Σουηδική Βασιλική Ακαδημία Επιστημών θα ανακοινώσει τα ονόματα των επιστημόνων που θα λάβουν φέτος το Βραβείο Νόμπελ Φυσικής του 2020 «και ίσως εφέτος να είναι η χρονιά κατά την οποία ένας ακόμη δικός μας άνθρωπος να είναι αυτός που θα παραλάβει το τρίτο Βραβείο Νόμπελ μετά από τους Γιώργο Σεφέρη (1963) και Οδυσσέα Ελύτη (1979), αλλά αυτή τη φορά δεν θα είναι βραβείο λογοτεχνίας αλλά βραβείο Φυσικής», γράφει ο κ. Σιμόπουλος.
Ο κ. Σιμόπουλος αναφέρεται φυσικά στον καθηγητή αστροφυσικής του Πανεπιστημίου της Αριζόνα Δημήτρη Ψάλτη και την μεγαλύτερη ανακάλυψη του 2019, την φωτογράφηση δηλαδή της «σκιάς» μιας Μαύρης Τρύπας στον πυρήνα του γιγάντιου ελλειπτικού γαλαξία Μ87.
Η καταπληκτική φωτογράφηση έγινε πραγματικότητα από την συνδυασμένη λειτουργία ραδιοτηλεσκοπίων σε οκτώ διαφορετικές περιοχές της Γης, την Ανταρκτική, τη Χιλή, το Μεξικό, τη Χαβάη, την Αριζόνα και την Ισπανία τα οποία είχαν συνδεθεί συμβολομετρικά μεταξύ τους δημιουργώντας έτσι ένα τηλεσκόπιο με το μέγεθος του πλανήτη μας.
Ευθύς εξ αρχής οι 347 ερευνητές της κοινοπραξίας των 60 πανεπιστημίων και ερευνητικών εργαστηρίων από 20 διαφορετικές χώρες είχαν αποφασίσει να εντοπίσουν τις παρατηρήσεις τους σε δύο γιγάντιες μαύρες τρύπες. Η μία πολύ πλησιέστερα σ' εμάς, σε απόσταση 26.000 ετών φωτός στο κέντρο του Γαλαξία μας, και η άλλη πολύ πιο μακριά σε απόσταση 55 εκατομμυρίων ετών φωτός, αλλά πολύ πιο μεγάλη.
Ποιος είναι ο Δ.Ψάλτης
Ο Δημήτρης Ψάλτης είναι καθηγητής Αστρονομίας και Φυσικής στο Πανεπιστήμιο της Αριζόνα, με την έρευνά του να επικεντρώνεται στη δοκιμή της θεωρίας της σχετικότητας σε κοσμική κλίμακα.
Εργάζεται επίσης σε διάφορες πτυχές της φυσικής και της αστροφυσικής των αστέρων νετρονίου και των μαύρων τρυπών, ενώ το 2019 έπαιξε σημαντικό ρόλο για την πρώτη φωτογραφία μαύρης τρύπας στην ανθρώπινη ιστορία.
Ακόμα, σχεδιάζει και αναπτύσσει υπολογιστικά εργαλεία, καινοτόμα και υψηλών επιδόσεων, με τα οποία οι επιστήμονες μελετούν διάφορα ζητήματα της φυσικής και της αστροφυσικής των Μαύρων Τρυπών και άλλων διαστημικών σωμάτων. Αγάπησε το διάβασμα, ονειρεύτηκε να σπουδάσει στις ΗΠΑ Γεννήθηκε στις Σέρρες την 1η Ιουνίου 1970 και από πολύ νεαρή ηλικία γνώριζε τον επαγγελματικό του προορισμό.
Όταν ο πατέρας εκείνου και της αδελφής του, δάσκαλος, θέλησε να τον κάνει να αγαπήσει το διάβασμα, του αγόρασε βιβλία σχετικά με τις επιστήμες, τα οποία ο οχτάχρονος Δημήτρης λάτρεψε. Διαβάζοντας για πυραύλους και Φυσική, αποφάσισε πως θα πήγαινε να σπουδάσει στις ΗΠΑ.
Τα περισσότερα γυμνασιακά και λυκειακά του χρόνια τα πέρασε δουλεύοντας ως προγραμματιστής μερικής απασχόλησης σε μια εταιρεία πληροφορικής, αλλά κατά τη διάρκεια του τελευταίου έτους του Λυκείου συνειδητοποίησε ότι δεν ήθελε να δώσει άλλο χρόνο εντοπίζοντας σφάλματα σε κώδικες ηλεκτρονικών υπολογιστών ή διαβάζοντας για αρχαίους Έλληνες.
Έτσι αποφάσισε να σπουδάσει Φυσική στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης. Δύο μήνες μετά την αποφοίτησή του από το γυμνάσιο, προσλήφθηκε από μια εταιρεία πληροφορικής για την ανάπτυξη λογισμικού για τη διδασκαλία της Αρχαίας Ελληνικής σε ιδιωτικά και δημόσια σχολεία.
Το φθινόπωρο του 1988, άρχισε να παρακολουθεί μαθήματα στο Τμήμα Φυσικής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και σύντομα άρχισε να αναζητά το ερευνητικό του έργο.
Ποτέ δε σκέφτηκε να εργαστεί για την πυρηνική ή σωματιδιακή φυσική, φοβούμενος ότι το έργο του θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για την ανάπτυξη πυρηνικών όπλων. Ένα βαρετό πρόγραμμα ενός εξαμήνου στη φυσική στερεάς κατάστασης, σύμφωνα με τα λεγόμενά του, ήταν αρκετό για να τον οδηγήσει όσο το δυνατόν μακρύτερα κι από αυτόν τον τομέα.
Η έρευνα στην Αστρονομία ήταν ο μόνος προφανής δρόμος για αυτόν και πέρασε τα τελευταία 3 χρόνια του στο κολέγιο, όπου ασχολήθηκε με διάφορα προβλήματα Αστρονομίας στο Παρατηρητήριο του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης καθώς και στο Αστρονομικό Ινστιτούτο του Πανεπιστημίου του Άμστερνταμ -μέσω του προγράμματος Erasmus- και στο Max-Planck Institute fuer Radioastronomie στη Βόννη. Αποφοίτησε τον Ιούλιο του 1992, και ξεκίνησε τις μεταπτυχιακές του σπουδές στο Τμήμα Αστρονομίας του Πανεπιστημίου του Illinois στην Urbana-Champaign.
Αφού πέρασε έναν χρόνο προσπαθώντας να επιλύσει προβλήματα που δεν μπορούσαν να επιλυθούν, άρχισε να δουλεύει πάνω στη διδακτορική του διατριβή, κυρίως κάνοντας εντοπισμό σφαλμάτων στον ακτινοβολιακό κωδικό μεταφοράς και δουλεύοντας πάνω σε μία εργασία, που τελικά θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για πυρηνικά όπλα -αν και ήλπιζε πως δε θα γινόταν. Ένα διοικητικό σφάλμα τον ανάγκασε να απορρίψει μια μεταδιδακτορική υποτροφία της Marie Curie από την Ευρωπαϊκή Ένωση, που θα πραγματοποιούνταν στο Πανεπιστήμιο του Άμστερνταμ, και έμεινε στις Η.Π.Α.
Το 1997, μετακόμισε στο Κέντρο Χάρβαρντ-Σμιθσόνιαν για την Αστροφυσική, ως μεταδιδακτορικός συνεργάτης του Smithsonian. Αγαπούσε την ανατολική ακτή τόσο πολύ που, παρόλο που είχε ήδη αποδεχτεί θέση καθηγητή στο Πανεπιστήμιο της Αριζόνα, αποφάσισε να παραμείνει για ένα επιπλέον έτος στο Cambridge της Μασαχουσέτης ως μεταδιδακτορικός ερευνητής στο MIT και για δύο χρόνια ως μακροχρόνιο μέλος στο Ινστιτούτο Προηγμένων Μελετών, στο Princeton του Νιου Τζέρσεϊ. Τον Ιανουάριο του 2003, ξεκίνησε ως καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Αριζόνα.
Τώρα είναι επικεφαλής μιας ομάδας 36 ερευνητών στο Πανεπιστήμιο της Αριζόνας, η οποία απαρτίζεται από 8 μέλη του επιστημονικού προσωπικού (καθηγητές), 8 μεταπτυχιακούς και 13 προπτυχιακούς φοιτητές, συν 7 τεχνικούς τηλεσκοπίων. Εκείνος και οι περισσότεροι από τους συναδέλφους του έλαβαν ένα κονδύλι περίπου 7,2 εκατ. δολαρίων για την έρευνά τους, με χρηματοδότη έναν διεθνή οργανισμό.
Έγινε Υπεύθυνος του Event Horizon Telescope από τα πρώτα στάδιά του, ενώ με την ερευνητική ομάδα του στο Πανεπιστήμιο της Αριζόνα πρωτοστάτησε στην ανάπτυξη δοκιμών της Γενικής Θεωρίας της Σχετικότητας -για πρώτη φορά στην αστροφυσική κλίμακα- που το τηλεσκόπιο ΕΗΤ πραγματοποιεί. Στο γενικότερο πλαίσιο της αποτύπωσης των Μαύρων Τρυπών, η ομάδα Ψάλτη ήταν υπεύθυνη για τον συντονισμό των δεδομένων δύο από τα 8 τηλεσκόπια του προγράμματος, το Submillimeter Telescope (SMT) στο όρος Γκράχαμ της Αριζόνας, το οποίο ήταν και το μόνο επί βορειοαμερικανικού εδάφους και το Τηλεσκόπιο Νοτίου Πόλου (SPT) στην Ανταρκτική. Πηγή: www.lifo.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου