Αλμπέρτο Μπετανκούρ Ποσάδα (*)
Μυστικές ρήτρες σε όλες τις συμφωνίες ΗΠΑ-Μεξικό, η τήρηση των οποίων εποπτεύεται απευθείας από την Ουάσινγτον
Ο (κεντροαριστερός) πρόεδρος και η κυβέρνησή του περηφανεύονται ότι έχουν καταφέρει
να ανακόψουν τις μεταναστευτικές ροές από τον Νότο, χρησιμοποιώντας καταστολή με στρατό και εθνοφυλακή. Δέχτηκαν, γι’ αυτό, τα εύσημα από τον υπουργό Εξωτερικών των ΗΠΑ, οι οποίες εκβιάζουν ωμά με το σενάριο επιβολής βαρύτατων δασμών στα μεξικανικά προϊόντα. Κι όμως, υπάρχουν εναλλακτικές επιλογές…
Στις 26 Δεκεμβρίου 2019, ο πρόεδρος του Μεξικού, Αντρές Μανουέλ Λόπες Ομπραδόρ, κατά το τακτικό πρωινό του διάγγελμα, συνεχάρη τις δυνάμεις που ανέκοψαν τη μεταναστευτική ροή από τον Νότο προς τον Βορρά της χώρας η οποία, όπως είπε, «κατάφερε να αποσοβήσει τους επαπειλούμενους οικονομικούς κινδύνους για τη χώρα μας». Στη συνέχεια, ο μεξικανός υπουργός Εξωτερικών, Μαρσέλο Έμπραρντ, καυχήθηκε ότι τον Μάιο του 2019 η συνοριοφυλακή μπλόκαρε τη διέλευση 144.000 μεταναστών, συλλαμβάνοντάς τους στα νότια σύνορα της χώρας. Πρόσθεσε, δε, ότι χάρη στη σκληρή δουλειά που κατέβαλε το Μεξικό, η ροή μειώθηκε σε μόλις 42.000 άτομα τον Νοέμβριο. Από την άλλη, ο ίδιος επεσήμανε ότι στα νότια σύνορα του Μεξικού «διασώθηκαν» 59.000 άτομα, για τα οποία «εξασφαλίστηκε υποβοηθούμενη επιστροφή». Τα παραπάνω λόγια είναι στην κυριολεξία οργουελικά, καθώς ονομάζει τις συλλήψεις «διάσωση» και τις απελάσεις «υποβοηθούμενη επιστροφή». Το μόνο που δεν είπε ήταν ότι ο πόλεμος είναι στην πραγματικότητα ειρήνη!
Τη Δευτέρα 20 Ιανουαρίου, η μεξικανική εθνοφυλακή συνέλαβε στην πόλη Ταπατσούλα της Τσιάπας, που βρίσκεται στα σύνορα Μεξικού-Γουατεμάλας, μια ομάδα προσφύγων από την Ονδούρα, το Ελ Σαλβαδόρ και τη Γουατεμάλα που αποτελούνταν από παιδιά, γυναίκες και νέους. Για να το πετύχει, εφάρμοσε τακτικές καταστολής πλήθους, κάνοντας χρήση χημικών, πετρών και κλομπ. Σε αυτήν την επιχείρηση συνελήφθησαν και κατόπιν απελάθηκαν 400 μετανάστες — και την επόμενη μέρα, ο Μάικ Πομπέο, υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, εκθείασε τη μεξικανική κυβέρνηση για το έργο της στο μεταναστευτικό.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες, εδώ και πολλά χρόνια, επιχειρούν την υπερεθνικοποίηση των μεταναστευτικών τους πολιτικών στο πλαίσιο της ευρύτερης ηγεμονικής στρατηγικής τους. Βέβαια, ποτέ πριν η κατάσταση δεν είχε φτάσει σε αυτό το σημείο. Στο βιβλίο του México: País frontera (Μεξικό: Η χώρα-σύνορο) ο Χουάν Μανουέλ Σαντοβάλ, ερευνητής στο Εθνικό Ινστιτούτο Ανθρωπολογίας και Ιστορίας, επισημαίνει ότι η αμερικανική υπερδύναμη χρειάζεται να υπερεθνικοποιήσει τους οικονομικούς, πολιτικούς και μεταναστευτικούς της στόχους για να αποκτήσει προβάδισμα έναντι των ανταγωνιστών της, κυρίως Κίνας και Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Ως εκ τούτου, καλείται να επαναπροσδιορίσει τον ρόλο του κάθε κράτους και, κυρίως, των κρατών της Λατινικής Αμερικής. Αυτόν το σκοπό εξυπηρετούν η Συμφωνία Ελεύθερου Εμπορίου Βόρειας Αμερικής (ΝAFTA) από την οποία έχει προκύψει πλέον η Εμπορική Συμφωνία Μεξικού-ΗΠΑ-Καναδά (UMSCA), καθώς και η «Συμφωνία για το μεταναστευτικό» που υπογράφηκε στις 7 Ιουνίου 2019.
Ας μην ξεχνάμε, άλλωστε, ότι ο Πομπέο έχει διατελέσει διευθυντής της CIA, θέση η οποία πιθανότατα του έμαθε να εντοπίζει το αδύναμο σημείο οποιουδήποτε και να το εκμεταλλεύεται για να κάμψει κάθε αντίσταση. Ως υπουργός Εξωτερικών, λοιπόν, συμμετείχε στην ομάδα που κατάφερε να βρει την αχίλλειο πτέρνα της μεξικανικής κυβέρνησης: Την απειλή της επ’ αόριστον αύξησης των δασμών. Δεν είναι τυχαίο ότι μία εβδομάδα μετά την υπογραφή της συμφωνίας για το μεταναστευτικό, ο Πομπέο δήλωσε ότι η εν λόγω συμφωνία περιλαμβάνει απόρρητες ρήτρες, την τήρηση των οποίων αναλαμβάνουν να επιβλέπουν σε καθημερινή βάση οι ΗΠΑ —ενώ κατέληξε υπογραμμίζοντας ότι το ενδεχόμενο της αύξησης των δασμών υπάρχει πάντα.
Στον αντίποδα όλων αυτών, ο ομοσπονδιακός βουλευτής Πορφίριο Μουνιόθ Λέδο, ο οποίος φέρεται ως υποστηρικτής του 4T (όπως αποκαλείται το κυβερνητικό μεταρρυθμιστικό σχέδιο), υποστήριξε ότι η επίθεση ενάντια στους μετανάστες ενισχύει πολιτικά τον Τραμπ για την επανεκλογή του, αποτελεί μια εγκληματική ενέργεια που παραβιάζει το σχετικό άρθρο του συντάγματος των Ηνωμένων Πολιτειών του Μεξικού (που προβλέπει το δικαίωμα της ελεύθερης μετακίνησης), κάνει δώρο στους συντηρητικούς, δημιουργώντας το προφίλ ενός αντιδημοκρατικού προέδρου και φέρνει το Μεξικό σε αντιπαράθεση με τους υπόλοιπους λαούς της Κεντρικής Αμερικής. Ο βουλευτής του MORENA κατέληξε ότι όντως υπήρχαν εναλλακτικές, όπως και συνεχίζουν να υπάρχουν. Για παράδειγμα, το Μεξικό θα μπορούσε να μειώσει τους δασμούς στα κινεζικά προϊόντα και στα προϊόντα της ΕΕ και να αποδείξει σε όλους ποιο πραγματικά είναι, αντί να αγοράζει συνάλλαγμα με ανθρώπινο πόνο.
(*) καθηγητής στη Σχολή Φιλοσοφίας στο Εθνικό Αυτόνομο Πανεπιστήμιο του Μεξικού, απόδοση Δημήτρα Κοντοέ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου