Ο ΘΑΝΑΤΟΣ ΤΟΥ ΕΜΠΟΡΑΚΟΥ

Ολόκληρες συνοικιακές αγορές έχουν πέσει σε μαρασμό με τα κατά τόπους Μalls να κινούνται ισοπεδωτικά. Όλα σε ένα .. Κυρ Παντελή εμείς στα γράφαμε αλλά εσύ μας έγραφες.. 

Αλλάζουν όλα στο εμπόριο της Αθήνας. Η εποχή που οικογένειες ανά τακτά χρονικά διαστήματα κατέβαιναν στο κέντρο της πόλης, περνούσαν από την αγορά, έκαναν τις βόλτες τους στα πολυκαταστήματα και έβρισκαν προσφορές και πληθώρα αγαθών έχει περάσει ανεπιστρεπτί.

Η ελληνική οικογένεια δεν απομακρύνεται από τη γειτονιά της και τα κάνει όλα (ψωνίζει, διασκεδάζει, τρώει) σε ένα συγκεκριμένο κλειστό μέρος, το οποίο δεν έχει σχέση αρχιτεκτονικά, κοινωνικά, λειτουργικά με το σημείο όπου βρίσκεται. Σημεία των καιρών, αναπόφευκτη εξέλιξη ή κάποιος μας οδήγησε εδώ συντεταγμένα;

Η ερήμωση
 
Μοιάζει να έχουν περάσει δεκαετίες ολόκληρες από την εποχή που εμπορικές φίρμες όπως το «Μινιόν», ο «Κλαουδάτος», ο «Δραγώνας», οι «Αφοί Λαμπρόπουλοι» κυριαρχούσαν στο κέντρο της πόλης και αποτελούσαν κράχτες, στέκια και σήματα κατατεθέντα μιας ολόκληρης εποχής.

Το κέντρο ερήμωσε, το εμπόριο άλλαξε και τώρα ζούμε ολοένα και περισσότερο στην εποχή των malls. Είναι ενδεικτικό ότι το 2002 η οδός Ερμού ήταν ο ένατος ακριβότερος εμπορικός δρόμος παγκοσμίως. Το διάστημα 1991-2000 οι τιμές των εμπορικών καταστημάτων στη συγκεκριμένη εμπορική αρτηρία αυξήθηκαν έως και 340% και το διάστημα 2002-2004 ήταν από τις υψηλότερες στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

Το 2006 ανήκε στη δεκάδα των πιο ακριβών εμπορικών οδών, με ετήσιο ενοίκιο 3.000 ευρώ ανά τετραγωνικό μέτρο (25.000 ευρώ μηνιαίως για 100 τετραγωνικά), όσο δηλαδή ήταν περίπου το ενοίκιο στην Pitt Street Mall του Σίδνεϊ και στην Bahnhofstrasse της Ζυρίχης.

Ωστόσο από το 2010, όσο δηλαδή η κρίση κορυφωνόταν, η Ερμού άρχισε να κατρακυλά στη διεθνή κατάταξη, για να βρεθεί το 2012 στην 28η θέση σε σύνολο 44 χωρών, με μηνιαίο ενοίκιο καταστημάτων που δεν ξεπερνούσε τότε τα 170 ευρώ ανά τετραγωνικό μέτρο (17.000 μηνιαίως για 100 τετραγωνικά). Σήμερα είναι ελάχιστα υψηλότερη.

Και εάν αυτή είναι η εικόνα στον ακριβότερο δρόμο του κέντρου, στους υπόλοιπους η κατάσταση είναι απελπιστική. Μια βόλτα να κάνει κάποιος στη Σταδίου βλέπει έρημες βιτρίνες και κατεβασμένα ρολά παντού. Στην Πατησίων, στην Αιόλου, στην Αθηνάς το ίδιο.


Όλα σε ένα μέρος
 
«Ο κόσμος αλλάζει. Μαζεύεται σε έναν χώρο, κοντά στο σπίτι του, και τα κάνει όλα. Ψωνίζει, διασκεδάζει, βλέπει σινεμά, τρώει» λένε άνθρωποι της αγοράς. «Τα πάλαι ποτέ πολυκαταστήματα της Αθήνας δεν προσαρμόστηκαν, γι’ αυτό και δεν άντεξαν».
Αυτό φαίνεται και από το γεγονός ότι μεγαλύτερο ρόλο σε σχέση με το πρόσφατο παρελθόν έχουν οι χρήσεις ψυχαγωγίας και οικογενειακής αναψυχής τόσο εντός των υφιστάμενων εμπορικών κέντρων όσο και στα νέα, που θα κατασκευαστούν τα επόμενα χρόνια.
Πρόκειται για μια νέα τάση στον κλάδο των ακινήτων, βάσει της οποίας περιορίζονται οι διαθέσιμες επιφάνειες για εμπόριο και στη θέση τους αναπτύσσονται χώροι «εμπειρίας», δηλαδή χρήσεις που να απευθύνονται σε όλη την οικογένεια, ικανές να φέρουν τους επισκέπτες στο κέντρο μόνο και μόνο γι’ αυτές και όχι για να ψωνίσουν.

Ίσως μακρινός προπομπός όλων αυτών να ήταν το «Mινιόν», αφού ήταν το πρώτο πολυκατάστημα που διοργάνωνε θεάματα στους ορόφους του, ενώ λειτουργούσε εστιατόρια στους χώρους του. Κανείς δεν γνωρίζει τι θα γινόταν εάν δεν καιγόταν εκείνο το μοιραίο βράδυ του 1980.
Όπως και να έχει, ένα ακόμα πλεονέκτημα των εν λόγω δράσεων είναι ότι δεν περιορίζονται από το ωράριο των εμπορικών καταστημάτων και λειτουργούν περισσότερες ώρες, αλλά και τις Κυριακές, όπως π.χ. οι κινηματογράφοι, τα θεματικά πάρκα, τα ηλεκτρονικά παιχνίδια, το μπόουλινγκ, οι παιδότοποι κ.ο.κ., αποφέροντας έτσι περισσότερα έσοδα.

Το σημαντικότερο όμως για τις εταιρείες διαχείρισης εμπορικών κέντρων είναι ότι με τον τρόπο αυτόν επιτυγχάνουν διασπορά του επενδυτικού τους κινδύνου, καθώς δεν εξαρτώνται σχεδόν αποκλειστικά από τις χρήσεις εμπορίου για τη βιωσιμότητα του εμπορικού κέντρου.
Με ρυθμό 3% αυξήθηκαν πέρυσι τα έσοδα των καταστημάτων στα τρία μεγαλύτερα εμπορικά κέντρα, για τα οποία δημοσιεύονται επίσημα στοιχεία και αποτυπώνουν σε γενικές γραμμές την τάση. Το ποσοστό αυτό είναι μεγαλύτερο από το επίπεδο του 1% όπου κινήθηκε η κατανάλωση των νοικοκυριών το 2018 (στοιχεία ΙΟΒΕ) ενισχύοντας την εκτίμηση ότι οι καταναλωτές αργά αλλά σταθερά στρέφονται προς τα εμπορικά κέντρα για τις αγορές τους.

Νέα κέντρα - επέκταση παλιών 
 
Η τάση αυτή φαίνεται και από τις επενδύσεις που είναι σε εξέλιξη για κατασκευή νέων εμπορικών κέντρων και επέκταση παλαιών.
Αυτή τη στιγμή προχωρούν κατά βάση οι επεκτάσεις υφιστάμενων malls. Τέλη της περασμένης χρονιάς ολοκληρώθηκε η επένδυση 25 εκατ. ευρώ για την επέκταση του Golden Hall, έλαβαν χώρα τα εγκαίνια του πρώτου ενυδρείου στη Αθήνα (Xplore Aquarium), ενώ το Μουσείο Ολυμπιακών Αγώνων, που θα περιλαμβάνει το mall, αναμένεται ότι θα έχει ολοκληρωθεί μέχρι το Πάσχα.

Η αξιοποίηση του Ελληνικού περιλαμβάνει την πρώτη πενταετία (με ορίζοντα το 2023-2024) την υλοποίηση δύο εμπορικών κέντρων. Το Vouliagmenis Mall, που θα βρίσκεται πλησίον του μετρό Ελληνικό και θα αποτελείται από 72 χιλ. τ.μ. μεικτών εκμισθώσιμων χώρων, για το οποίο οι προβλέψεις κάνουν λόγο για ελάχιστο μηνιαίο μίσθωμα εμπορικών καταστημάτων, ανά τ.μ., ύψους 37 ευρώ, θέτοντας τη μέση ημερήσια δαπάνη ανά επισκέπτη στα 25 ευρώ.
Όπως κι ένα ακόμη boutique mall, που θα βρίσκεται στη μαρίνα του Αγίου Κοσμά, εξυπηρετώντας, κατά βάση, τους επισκέπτες του IRC και τους κατοίκους των όμορων σε αυτό περιοχών. Αλλά και το βασικό συγκρότημα γραφείων, ένας οικιστικός πύργος και το mall hotel tower.

Το πράσινο φως από τη Διυπουργική Επιτροπή Στρατηγικών Επενδύσεων πήρε πρόσφατα το επενδυτικό σχέδιο ανάπτυξης «Εμπορικού Κέντρου και Κέντρου Αναψυχής στη Μεταμόρφωση Αττικής», συνολικού κόστους 93.422.600 ευρώ, από τον όμιλο του ομογενούς επιχειρηματία Παν. Κωνσταντίνου, που ελέγχει και το εμπορικό κέντρο Athens Metro Mall.
Ο ομογενής από τη Βενεζουέλα έχει και σημαντική παρουσία στον τομέα της λιανικής μέσω της αλυσίδας «Διάφανο» και άλλων συνεργασιών franchise. Πρόκειται για ένα επενδυτικό σχέδιο που περιλαμβάνει ένα σύνθετο εμπορικό κέντρο με εστιατόρια, καφέ, καθώς και καταστήματα λιανικού εμπορίου. Το εμπορικό κέντρο θα αναπτυχθεί σε έκταση 90 στρεμμάτων, ενώ ήδη οι σχετικές διαδικασίες αδειοδότησης και έγκρισης χρήσεων γης βρίσκονται σε εξέλιξη.

Στα χέρια της αμερικανικής Hines πέρασε στα τέλη του 2018 η έκταση όπου στεγαζόταν στο παρελθόν η Κλωστοϋφαντουργία Μουζάκη στην Ακαδημία Πλάτωνος. Πρόκειται για το ακίνητο που μέχρι πρότινος ανήκε στην επίσης αμερικανική Blackrock, η οποία επιθυμούσε την απεμπλοκή της από την επένδυση αυτή, θεωρώντας το επενδυτικό ρίσκο της χώρας εξαιρετικά υψηλό και μη θέλοντας την περαιτέρω έκθεσή της σε αυτήν.
Έπειτα από πολυετείς προσπάθειες, εν τέλει, κατόρθωσε να ωριμάσει αδειοδοτικά το έργο, με τον προσανατολισμό να αφορά την ανάπτυξη ενός εμπορικού κέντρου επιφάνειας 55.000 τ.μ. με την επωνυμία Academy Gardens, μεγέθους ανάλογου ή και μεγαλύτερου του The Mall Athens. Ήδη μάλιστα έχουν αρχίσει να ακούγονται και τα πρώτα ονόματα πιθανών μισθωτών, με τη Leroy Merlin και την Praktiker να προβάλλουν μεταξύ των ενδιαφερόμενων αλυσίδων για τη μίσθωση χώρων.
Τέλος, επεκτείνεται και το River West, στη λεωφόρο Κηφισού, ενώ ανακαινίζεται πλήρως και μετονομάζεται και το Athens Heart, στην οδό Πειραιώς.
Πηγή το ποντίκι