ΓΙΑΝΝΗΣ ΚΟΡΔΑΤΟΣ

Σαν σήμερα πέθανε ο σπουδαιότερος κατά τη γνώμη μου μαρξιστής ιστορικός του ερευνητικού και ανυπότακτου πνεύματος.. Δεν χρειάζεται να προσθέσω πως έχω ξεκοκαλίσει όλα του τα έργα.. Θα σας πω μόνον το γιατί τον εμπιστεύθηκα και εξακολουθώ. Σε κάθε κεφάλαιο της ιστορίας αφού αναφέρει το γεγονός παραθέτει την ερμηνεία μιας σειράς ελλήνων και ξένων επιφανών ιστορικών- δεν εννοώ τον μπουμπούκο αυτός πουλάει βιβλία δεν τα διαβάζει- και εν κατακλείδι γράφει και τη δική του.. Αφήνει έτσι το περιθώριο της σφαιρικής ενημέρωσης στον αναγνώστη του ώστε να προσεγγίζει κατά τη δική του κρίση την ιστορική αλήθεια..

Ένα παράδειγμα: Χρόνια διαβάζαμε στα σχολικά βιβλία το παραμύθι της ωραίας Ελένης και στα εξωσχολικά, πως βεβαίως δεν ήταν ο πόλεμος για τα μάτια της, αλλά για τον έλεγχο των στενών της Τροίας. Άρα ιμπεριαλιστικός. Ανοησίες τα είχε χαρακτηρίσει ο Κορδάτος. O ιμπεριαλισμός απαιτεί δομές κρατών με θεσμούς ισχυρούς όπως στρατός και μονάδες καταστολής και τέτοια κράτη δεν  ύπήρχαν. Ίδρωσε ο Οδυσσέας να πείσει τους συντρόφους του να τον ακολουθήσουν.. Άρα τι; Οι Τρώες ήταν μια από τις επτά πόλεις των Χετταίων που ο λαός τους ονομάζονταν Ακιχάβα. Κάποια στιγμή οι Τρώες έγιναν πανίσχυροι και κατεδίωξαν τους υπόλοιπους έξη καταστρέφοντας τις πόλεις τους. Όσοι σώθηκαν βγήκαν στη γύρα του Αιγαίου και κάποιοι ξέπεσαν και εγκαταστάθηκαν στις Μυκήνες υπό την ονομασία πλέον Αχαιοί.. Ο συσχετισμός είναι προφανής. Ακιχάβα - Αχαιοί.. Δεν ξέχασαν όμως ποτέ το τι υπέστησαν οι πρόγονοί τους απο τους Τρώες. Κι όταν ισχυροποιήθηκαν εκστράτευσαν εναντίον τους και ανταπέδωσαν τη καταστροφή με την λύσσα του εμφυλίου. Αυτή την άποψη σεβάστηκε και ο Αμερικανός σκηνοθέτης -μου έκανε κατάπληξη για αμερικανό- στο πασίγνωστο έργο Η ΤΡΟΙΑ ο οποίος: βάζει τον πατέρα του Έκτορα να ζητά το πτώμα του γιου του από τον Αχιλλέα υπό τον ισχυρισμό πως έχουν ίδια ταφικά έθιμα.. Ιδια ταφικά έθιμα σημαίνει ίδιοι λαοί.. Αν δεν συνέβαινε αυτό θα ήταν βαρύτατη προσβολή για τον Αχιλλέα.

Στις 28 Απριλίου 1961 πεθαίνει ο Γιάνης Κορδάτος, ένας από τους σημαντικότερους Έλληνες μαρξιστές ιστορικούς, με πλούσια βιβλιοπαραγωγή γύρω από το εργατικό και αγροτικό κίνημα, αλλά και την γενική ιστορία της Ελλάδας (από την αρχαιότητα ως τις αρχές του 20ού αιώνα).

 Γεννήθηκε το 1891 στη Ζαγορά Πηλίου. Υπήρξε από τα ιδρυτικά στελέχη της “Φοιτητικής Συντροφιάς” και του Σοσιαλιστικού Εργατικού Κόμματος Ελλάδος – Κομμουνιστικό ή ΣΕΚΕ(Κ) (1920), προκατόχου του ΚΚΕ, και διετέλεσε γενικός γραμματέας του (1920-1924) και διευθυντής του Ριζοσπάστη (1922-1924).

Το Μάρτη του 1927 (3ο Έκτακτο Συνέδριο) διαγράφτηκε από το ΚΚΕ, λόγω αρθρογραφίας του «εις την αντικομματικήν εφημερίδα “Ρεβολυσιόν Προλεταριέν” της εκτός του γαλλικού κόμματος δεξιάς, ανταποκρίσεως στρεφόμενης κατά του Κόμματος», καθώς και για το ότι βρισκόταν «επί ολόκληρα έτη εκτός της κομματικής ζωής και δράσεως» (βλ. ΚΚΕ «Επίσημα Κείμενα», τ.2ος, σελ.250).

 Συνελήφθη το 1940 για αντιφασιστική αρθρογραφία και ξανά το Δεκέμβρη του 1944 από τους Άγγλους. Στη διάρκεια του Εμφυλίου φυλακίστηκε και εξορίστηκε. Μετά το 1950 δραστηριοποιήθηκε στο χώρο της ΕΔΑ . Αν και αυτοδίδακτος ιστορικός, εντούτοις ήταν πολυγραφότατος.

Το ερευνητικό πνεύμα δεν το ικανοποιούσαν οι κοινοί τόποι, έψαχνε πέρα από την επιφάνεια και έσκαβε σε βάθος. ερευνώντας τα ανεξερεύνητα και εκεί που το ένστικτό του του έλεγε πως κρυβόταν μια αλήθεια.

Έτσι κατάφερε να ανοίξει νέους δρόμους τόσο στη φιλολογία όσο και στην ιστορία. Το βιβλίο του “Η κοινωνική σημασία της Ελληνικής Επανάστασης”, που κυκλοφόρησε το 1924, ήταν ένα από τα πρώτα δείγματα του “ιστορικού υλισμού” στην Ελλάδα, και προκάλεσε ποικίλες και έντονες αντιδράσεις.

Παρόμοιες αντιδράσεις προκάλεσε και το βιβλίο του Ιησούς Χριστός και Χριστιανισμός, μια “κριτική έρευνα”, όπως γράφει ο ίδιος, “πάνω στο μεγαλύτερο επαναστατικό κίνημα που συγκλόνισε τον κόσμο, τον χριστιανισμό και το λαϊκό ηγέτη και επαναστάτη Χριστό”.

Το βιβλίο αυτό, αν και αποτέλεσμα μόχθου 20 ετών, δεν κυκλοφόρησε παρά μόνο μετά τον θάνατό του, καθώς κανένας εκδότης δεν τολμούσε να αναλάβει την έκδοσή του. Ήταν επίσης μεγάλος γνώστης της Ελληνικής Γραμματείας, αρχαίας και νέας, και ασχολήθηκε επαγγελματικά ως επιμελητής των εκδόσεων της κλασικής Ελληνικής Γραμματείας, που κυκλοφόρησαν από τον οίκο του Ι. Χ. Ζαχαρόπουλου.