Τρίτη 26 Φεβρουαρίου 2019

ΠΕΡΙ ΕΘΝΙΚΙΣΜΟΥ


 Γρηγόρης Σουλτάνης



 (ο Κλύδωνας δεν λογοκρίνει εκθέτει όλες τις απόψεις που του αποστέλλονται -πλην των φασιστοειδκών απέναντι στις οποιες είμαι αλλεργικός- ανεξαρτήτως του αν διαφωνεί εν όλω ή έστω εν μέρει με αυτές)


Παρότι η έννοια του εθνικισμού έχει ταυτιστεί με την ακροδεξιά, το φυλετισμό, το ρατσισμό, το φασισμό και το Ναζισμό, εντούτοις, παραμένει ασαφής, αδυνατώντας να περιγράψει με επάρκεια τα εθνικιστικά φαινόμενα της σημερινής πραγματικότητας.

Ο όρος νεο-εθνικισμός ίσως είναι καταλληλότερος για μια πληρέστερη ερμηνεία. Η σημασιολόγηση του εθνικισμού με αντιδραστικό περιεχόμενο θα είχε ως αποτέλεσμα, όλοι όσοι συμμετείχαν στα συλλαλητήρια για τη Μακεδονία να χαρακτηριστούν ως εθνικιστές, με την αρνητική έννοια, ενώ επιπλέον, ένας τέτοιος ισχυρισμός θα επέτρεπε σε ακροδεξιές οργανώσεις να οικειοποιηθούν τη λαϊκή μάζα που τα υποστήριξε.

Η εργαλειακή χρήση του όρου, εκτός από επικίνδυνη είναι και ανιστορική. Ο εθνικισμός, ως πολιτική δυναμική, ιστορικά έχει συνδεθεί σχεδόν με όλες τις ιδεολογικές παραδόσεις, από τον συντηρητισμό έως τον Μαρξισμό. Εθνικοαπελευθερωτικά και αντιαποικιακά κινήματα χρησιμοποίησαν τον εθνικισμό ως μέσω πολιτικής κινητοποίησης και ανατροπής καθεστώτων κυριαρχίας.

Έκτοτε ο όρος απέκτησε αρνητική φόρτιση, από το γεγονός ότι ο φασισμός και ο Ναζισμός, αποδίδοντας στον εθνικισμό φυλετικό περιεχόμενο και όχι πολιτισμικό, τον κατέστησαν ένα είδος φονικού όπλου.

Ανάλογη χρήση έχει γίνει από δεξιά καθεστώτα, στα οποία ο εθνικισμός παρείχε το νομιμοποιητικό εργαλείο για την εξόντωση των πολιτικών αντιπάλων-η ιδεολογία της εθνικοφροσύνης. Εντούτοις, σε συνθήκες παγκοσμιοποιημένου καπιταλισμού, ο εθνικισμός-ως νεοεθνικισμός-είναι πιθανό να μετατοπίζεται προς το αρχικό ιστορικό του περιεχόμενο, ως δημοκρατικό αίτημα πολιτικής αυτονομίας και ανεξαρτησίας, ταυτόχρονα με ένα έντονο αντιελιτιστικό περιεχόμενο.

Δεν υπάρχουν σχόλια: