Δημήτρης Μηλάκας
Σήμερα συμπληρώνονται 22 χρόνια από την κορύφωση της κρίσης των Ιμίων του 1996 και αν έχουν κάποια σημασία οι επέτειοι είναι οι μνήμες που τις συνοδεύουν. Τι ακριβώς έγινε εκείνο το βράδυ; Πως- με ποιον τρόπο- αυτό που έγινε φτάνει στο παρόν; Αυτά είναι δύο κρίσιμα ερωτήματα που το ελληνικό πολιτικό σύστημα αρνούνται μέχρι και σήμερα να απαντήσουν.
Το παρόν στις ελληνοτουρκικές σχέσεις που προκύπτει ως συνέπεια της κρίσης των Ιμίων του 1996 το περιγράφει παραστατικά ο σημερινός Αμερικανός πρεσβευτής στην Αθήνα Τζέφρι Πάιατ σε συνέντευξή του στον ΣΚΑΙ: «Η ανησυχία μου, ο φόβος μου, είναι το ατύχημα... Όσο έχετε αυτά τα φονικά περίπλοκα στρατιωτικά συστήματα που λειτουργούν σε κοντινή απόσταση το ένα από το άλλο υπάρχει πάντα φοβερός κίνδυνος ατυχήματος, το οποίο φυσικά θα προκαλέσει μεγάλες επιπλοκές στη σχέση σας» προειδοποιεί ο Αμερικανός πρέσβης στην Αθήνα.
Οι ανησυχίες του Αμερικανού πρεσβευτή θα πρέπει να λαμβάνονται σοβαρά υπόψη καθώς, αρκετά χρόνια πριν, το 1991 ένας άλλος Αμερικανός διπλωμάτης, ο τότε πρεσβευτής των ΗΠΑ στην Αθήνα Μάικλ Σωτήρχος σε απόρρητο τηλεγράφημά του προέβλεπε: «οι δύο χώρες- Ελλάδα και Τουρκία είναι πιθανό να οδηγηθούν σε σύγκρουση για το θέμα του πετρελαίου στο Αιγαίο μέσα στα επόμενα 5 χρόνια». Οι προβλέψεις του Σωτήρχου, αποδείχτηκαν ακριβείς ακριβώς πέντε χρόνια αργότερα από την στιγμή που διατυπώθηκαν με την κρίση του 1996 στα Ιμια.
Σήμερα παρακολουθούμε σχεδόν καθημερινά εντάσεις στρατιωτικού τύπου γύρω από τις ακατοίκητες νησίδες των Ιμίων οι οποίες de facto έχουν τοποθετηθεί στην «γκρίζα» ζώνη αδιευκρίνιστης κυριαρχίας. Μαζί με τις νησίδες των Ιμίων στην ίδια γκρίζα ζώνη η Τουρκία έχει τοποθετήσει μια σειρά από νησίδες και ακατοίκητα νησιά στην περιοχή. Τον τελευταίο μάλιστα χρόνο η Αγκυρα, κυβέρνηση και αντιπολίτευση, κλιμακώνοντας τις διεκδικήσεις της αμφισβητεί την ελληνική κυριαρχία και από κατοικημένα ελληνικά νησιά (Ψέριμος, Αγαθονήσι, Γυαλί κλπ)…
Αυτή είναι η κατάσταση σήμερα στις ελληνοτουρκικές σχέσεις η οποία επιτρέπει στον σημερινό Αμερικανό πρεσβευτή να διατυπώνει βάσιμες ανησυχίες/ προβλέψεις για τυχόν «ατύχημα» ελληνοτουρκικής στρατιωτικής σύγκρουσης. Και αυτή η κατάσταση προκύπτει ως αποτέλεσμα των όσων έγιναν πριν 22 χρόνια στην κρίση των Ιμίων.
Τότε, αν θέλουμε να είμαστε ειλικρινείς με την ιστορία, η Ελλάδα υπέστη μια σοβαρή διπλωματική ήττα καθώς αποδέχτηκε στην πράξη (αποχωρώντας από το ελληνικό έδαφος των Ιμίων) την τουρκική επιχειρηματολογία ότι «στο Αιγαίο υπάρχουν νησιά, βραχονησίδες και νησίδες των οποίων η κυριαρχία δεν είναι ξεκάθαρη από τις Διεθνείς Συνθήκες». Μάλιστα στο πλαίσιο της αναγνώρισης (ένα χρόνο αργότερα με τη Συμφωνία Σημίτη- Ντεμιρέλ στη Μαδρίτης που συνέγραψαν και εγγυώνται οι Αμερικανοί) των «τουρκικών ζωτικών συμφερόντων στο Αιγαίο» οι ελληνικές κυβερνήσεις έκτοτε συντηρούν έναν ελληνοτουρκικό διάλογο επί των τουρκικών διεκδικήσεων.
Όπως αποδεικνύεται από τις καθημερινές πια τουρκικές στρατιωτικές υπενθυμίσεις σε αέρα και θάλασσα, αλλά και από τις δημόσιες δηλώσεις και τοποθετήσεις του συνόλου του πολιτικού προσωπικού της Τουρκίας η Αγκυρα κρατά και επιδεικνύει τα διπλωματικά της κέρδη από την κρίση των Ιμίων και απειλεί ότι κάποια στιγμή θα τα εισπράξει.
Από ελληνικής πλευράς, οι κυβερνήσεις της χώρας επέλεξαν να κρύψουν το κεφάλι στην άμμο από το να αντιμετωπίσουν και να αναστρέψουν τις οδυνηρές συνέπειες της (διπλωματικής) ήττας του 1996. Οι κυβερνήσεις του Κώστα Σημίτη «πούλησαν» ευρώ και το παραμύθι της «ισχυρής Ελλάδας» υλοποιώντας εκ των υστέρων ένα κολοσσιαίο εξοπλιστικό πρόγραμμα το οποίο συνοδεύτηκε από τις θηριώδεις μίζες χωρίς να καταφέρουν ωστόσο να διατηρήσουν την ισορροπία δυνάμεων με την Τουρκία. Ταυτόχρονα από την κρίση των Ιμίων και έπειτα όλες οι κυβερνήσεις της χώρας, συμπεριλαμβανομένης και της σημερινής ακολουθούν μια πολιτική κατευνασμού της Αγκυρας προσπαθώντας να κερδίσουν χρόνο, δηλαδή να αποφύγουν την έκρηξη μιας ελληνοτουρκικής κρίσης κατά την διάρκεια της θητείας τους.
Δεδομένης της σημερινής κατάστασης της χώρας (οικονομική καταστροφή και ξένη εποπτεία) οι ανησυχίες του σημερινού Αμερικανού πρεσβευτή για τυχόν ελληνοτουρκικό στρατιωτικά ατύχημα ακούγονται και ως εκβιασμός για το τίμημα της προστασίας που ζητά η Αθήνα από τις ΗΠΑ.
Αυτά λοιπόν συνέβησαν εκείνο το βράδυ του 1996 στα Ιμια και κάπως έτσι φτάνει ο αντίκτυπός τους στο παρόν που όσο κι αν θέλουμε να το αγνοούμε, αυτό επιμένει να υπάρχει και να απειλεί…
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου