Ο ΤΥΠΟΣ ΣΤΟ ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ

Ρεπόρτερς Χωρίς Σύνορα:

 Χειροτερεύει διεθνώς 

η ελευθερία του Τύπου

 

 Το 2017 η κατάσταση της Ελευθερίας του Τύπου αντικατοπτρίζεται σ΄ έναν κόσμο με σχεδόν καθημερινές επιθέσεις εναντίον των Μήντια σε εποχή όπου η μετα-αλήθεια, η προπαγάνδα και η καταπίεση των ελευθεριών αυξάνεται ακόμη και σε δημοκρατικές χώρες, σύμφωνα με την ετήσια έκθεση των Reporters Without Borders (RSF).

 

  Ο παγκόσμιος δείκτης ελευθερίας του Τύπου, που συντάσσεται από τους RSF, από το 2002, καταμετρά την ελευθερία των Μήντια σε 180 χώρες με βάση το επίπεδο πλουραλισμού, ανεξαρτησίας των Μέσων, και σεβασμού στην ασφάλεια των δημοσιογράφων.

  Επιδείνωση των συνθηκών για τους δημοσιογράφους στα δύο τρίτα των 180 χωρών της λίστας της διαπιστώνει η οργάνωση Ρεπόρτερ Χωρίς Σύνορα, επικρίνοντας τους χειρισμούς της ελληνικής κυβέρνησης στο πεδίο των ΜΜΕ.

 

 

  Η διαβρωτική τάση στην ελευθερία του Τύπου είναι ορατή ακόμη και στην παραδοσιακή Ευρώπη, όπου η Φινλανδία, που διατηρούσε την πρωτοκαθεδρία έχασε την πρώτη θέση ως η πλέον φιλελεύθερη χώρα ως προς τον Τύπο για να καταταγεί τρίτη και τη θέση της πήρε η Νορβηγία (ΜΗ μέλος της ΕΕ). 

 

  Η Σουηδία ανέβηκε έξι θέσεις για να καταλάβει την δεύτερη στον κατάλογο. Με τη συνεργασία των δημοσιογράφων και της αστυνομίας  για την αντιμετώπιση απειλών, να θεωρείται θετικό  στοιχείο.

  Ο τρόπος που οι Δημοκρατίες αντιμετωπίζουν τα κρίσιμα σημεία της ελευθερίας του Τύπου, είναι ανησυχητικά για όλους εκείνους που κατανοούν πόσο επισφαλής παραμένει και ουδείς μπορεί να εγγυηθεί την κατάσταση που επικρατεί σε κρίσιμα ζητήματα. 

 

  «Εξακολουθεί η απογοήτευση» 

 

H Eλλάδα βρίσκεται στην 88η θέση (κάτω και από την Αλβανία που είναι 76η). Παρά το γεγονός ότι η Ελλάδα ανέβηκε κατά μία θέση σε σχέση με πέρσι, η κατάσταση στο πεδίο των μέσων ενημέρωσης στη χώρα παραμένει απογοητευτική σύμφωνα με τους ΡΧΣ.

 Η διεθνής οργάνωση ασκεί κριτική στην ελληνική κυβέρνηση για την «αμφιλεγόμενη» δημοπρασία των τηλεοπτικών αδειών, η οποία κρίθηκε αντισυνταγματική από το Συμβούλιο της Επικρατείας, και προσθέτει ότι η κυβέρνηση του Αλέξη Τσίπρα δεν έχει κατορθώσει να πατάξει τη διαφθορά και να παράσχει επαρκές πλαίσιο για τη λειτουργία των μέσων ενημέρωσης της χώρας. Όπως τονίζει επίσης, η προσπάθεια παρέμβασης για τη διάσωση του ΔΟΛ με τον διορισμό ενός πρώην βουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ (Βασίλη Μουλόπουλου) ως επικεφαλής της διαδικασίας διάσωσης «προστίθεται σε ένα ήδη ελαττωματικό Mιντιακό τοπίο».

 

Προβληματική Ευρώπη

 

Η ελευθερία του Τύπου απειλείται όπου το μοντέλο του αυταρχικού ηγέτη θριαμβεύει.  Έτσι η ηγεσία του Jaroslaw Kaczynski  στην Πολωνία οδήγησε τη χώρα να πέσει 57η στον κατάλογο του 2017, μετά την εντυπωσιακή εμφάνιση που είχε κάνει στον κατάλογο του 2016 καταλαμβάνοντας την 29η θέση 

 

Η Ουγγαρία του Viktor Orbán έπεσε 12 θέσεις στην 71η θέση.

 

  Η Ευρώπη πάντως, εξακολουθεί να διατηρεί τον χαμηλότερο δείκτη στις παραβιάσεις της ελευθεροτυπίας ενώ η εκλογή του Ντόναλντ Τραμπ στο Λευκό Οίκο, σήμανε τη μείωση σεβασμού στην ελευθερία του Τύπου στις ΗΠΑ. Ο νέος πρόεδρος των ΗΠΑ ξεκίνησε ένα κυνήγι μαγισσών εναντίον των δημοσιογράφων. Τους κατηγόρησε ότι «συμπεριλαμβάνονται στα πλέον ανέντιμα άτομα του ανθρώπινου είδους στη Γη», την ίδια ώρα που από το περιβάλλον του γινόταν διασπορά ψευδών ειδήσεων.

 

Οι ΗΠΑ καταλαμβάνουν την 43η θέση υποχωρώντας δύο θέσεις σε σχέση με πέρσι. Εκεί καταγράφηκαν επανειλημμένα περιπτώσεις στις οποίες δημοσιογράφοι οδηγήθηκαν στο δικαστήριο εξαιτίας ρεπορτάζ τους σχετικά με διαδηλώσεις. Όπως επισημαίνουν οι RSF, ο αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ «με συστηματικές προσβολές επικριτικών μέσων» αποστασιοποιείται από τη μακρά παράδοση των ΗΠΑ ως χώρας που προστατεύει την ελευθερία του Tύπου.  

 Αυτό σήμανε πως οι ΗΠΑ δεν πρέπει να θεωρούνται πλέον από τους υπερασπιστές των ελευθεριών του Τύπου.  Μετά τις ΗΠΑ ήρθε και η σειρά της Γαλλίας, που βρέθηκε στην 39η θέση στον κατάλογο του 2017, λόγω της διδικασίας για την εκλογή του νέου προέδρου και τα ψέματα που ειπώθηκαν στην προεκλογική εκστρατεία στον Τύπο από τους υποψήφιους.

 

  Αρνητική επίδραση επήλθε και από το Brexit, με τον Nigel Farage, του ξενοφοβικού UKIP να επηρεάσει τη θέση του Ηνωμένυη Βασιλείου που έπεσε δύο θέσεις για να βρεθεί στην 40ή.

Οι επιθέσεις που έγιναν στα Μήντια και ειδικότερα στο BBC, αποτέλεσαν την κορωνίδα της εκστρατείας του Brexit.

 

Ο Beppe Grillo, ο κωμικός που έγινε λαϊκιστής πολιτικός επικεφαλής του Κινήματος των Πέντε Αστέρων διακηρύσσει πως προτιμά το blogging από το να απαντά σε κουραστικές ερωτήσεις από την «κάστα» των δημοσιογράφων και κάλεσε να δημιουργηθεί «λαϊκό δικαστήριο» που θα κρίνει την αλήθεια  των πληροφοριών που μεταδίδουν τα ΜΜΕ.

  Περιπτώσεις άμεσης πολιτικής πίεσης και απόπειρας παραπλάνησης των δημοσιογράφων σημειώθηκαν στην Ουρουγουάη (που έπεσε πέντε θέσεις –στην 25η) και τη Χιλή (έπεσε δύο θέσεις στην 33η). Και στις δύο αυτές χώρες σημειώθηκαν κυβερνητικές πιέσεις με στόχο να περιορισθεί η κάλυψη γεγονότων διαφθοράς.

 

 Στο Ισραήλ που συνηθίζεται να αποκαλείται «η μόνη δημοκρατία στη Μέση Ανατολή» οι πιέσεις που ασκήθηκαν ακόμη και προσωπικά από τον πρωθυπουργός Νετανιάου, που δείχνει φανερή προκατάληψη απέναντι στους δημοσιογράφους, το οδήγησαν στην 91η θέση.

 

  Κριτική και στη Γερμανία

 

 Δημοσιογράφοι στη Γερμανία βρέθηκαν και πάλι συχνά αντιμέτωποι με επιθέσεις ή στο στόχαστρο υπηρεσιών ποινικών ερευνών και μυστικών υπηρεσιών

Η Γερμανία, που είχε υποχωρήσει πέρσι κατά τέσσερις θέσεις στη λίστα των RSF εξαιτίας απειλών για τη ζωή δημοσιογράφων, διατήρησε το 2017 τη 16η θέση. Ως εκ τούτου, η χώρα κατατάσσεται μαζί με χώρες όπως η Νορβηγία (1η), η Σουηδία (2η), η Φινλανδία (3η), η Αυστρία (11η) και η Εσθονία (12η) σthn κατηγορία που περιγράφεται ως «καλή» από τους RSF. Ωστόσο, δεν λείπει η κριτική.

 

 

  Δημοσιογράφοι στη Γερμανία βρέθηκαν και πάλι συχνά αντιμέτωποι με επιθέσεις ή στο στόχαστρο υπηρεσιών ποινικών ερευνών και μυστικών υπηρεσιών. Οι RSF ασκούν κριτική κυρίως στην αποθήκευση προσωπικών δεδομένων και τους νέους νόμους που περιορίζουν τη δράση των πληροφοριοδοτών και ρυθμίζουν τη λειτουργία των μυστικών υπηρεσιών.

  Οι RSF διαπιστώνουν ότι ακόμη και κορυφαίοι πολιτικοί επιδεικνύουν δημοσίως αυξανόμενη περιφρόνηση απέναντι σε δημοσιογράφους, γεγονός ιδιαίτερα ανησυχητικό, επισημαίνει ο Μίχαελ Ρέντισκε, επικεφαλής εκπρόσωπος των RSF στη Γερμανία. Όπως λέει, στα δύο τρίτα των χωρών που εξετάστηκαν η κατάσταση επιδεινώθηκε πέρσι. Επιδείνωση που δεν αφορά μόνο δικτατορικά καθεστώτα, αλλά και σε αυξανόμενο βαθμό δημοκρατικά κράτη.

 

Οι ουραγοί της λίστας

 

 

 

 Ακόμη αρνητικότερη είναι φέτος η κατάσταση των Μίντια στην Τουρκία, η οποία υποχώρησε κατά τέσσερις θέσεις στην 155η. Με τους διωγμούς των δημοσιογράφων που έκανε σε ένα απερίγραπτο κυνήγι μαγισσών ο πρόεδρος Ερντογάν, μετά το αποτυχόν πραξικόπημα του Ιουλίου 2016.

Περί τους 150 και πλέον δημοσιογράφους βρίσκονται στις φυλακές της χώρας, ενώ μπήκε λουκέτο σε πολλά Μέσα ενημέρωσης. Τα 12 τελευταία χρόνια η Τουρκία έχασε 57 θέσεις στη λίστα των RSF. Όπως παρατηρεί η οργάνωση, «ο πλουραλισμός των ΜΜΕ έχει σε μεγάλο βαθμό καταστραφεί».

 

Οι RSF κάνουν λόγο για ολοκληρωτικό έλεγχο των Mέσων ενημέρωσης, συλλήψεις και άλλες σκληρές ποινές εναντίον επικριτικών δημοσιογράφων και σε χώρες όπως η Ρωσία (παρέμεινε στην 148η θέση), την Αίγυπτο (161), το Βιετνάμ (175), την Κίνα (176)  και τη Συρία (177) .

 

Στον κατάλογο στις τελευταίες πέντε θέσεις βρίσκονται χώρες όπως το Τουρκμενιστάν (178η), από τις πλέον καταπιεστικές δικτατορίες, με 177η τη Συρία. 

 Την 179η θέση καταλαμβάνει η Ερυθραία και στην τελευταία θέση (180ή) στον κατάλογο των RSF βρίσκεται η Βόρεια Κορέα.