ΤΟΝ ΑΠΡΙΛΗ ΔΗΜΟΨΗΦΙΣΜΑ ΣΤΗ ΤΟΥΡΚΙΑ

ΤΟΝ ΑΠΡΙΛΗ ΔΗΜΟΨΗΦΙΣΜΑ ΣΤΗ ΤΟΥΡΚΙΑ

Τι ακριβώς κρύβεται 

πίσω από το νέο 

τουρκικό Σύνταγμα

 

  Η Ανώτατη Εκλογική Επιτροπή αναμένεται να ανακοινώσει εντός της εβδομάδας την ημερομηνία του δημοψηφίσματος για την  επικύρωση των συνταγματικών αλλαγών και από τον τουρκικό λαό, όπως ανακοίνωσε σήμεραο Τούρκος πρωθυπουργός Γιλντιρίμ.

 

 Όπως είπε ο Γιλντιρίμ, το δημοψήφιςσμα με το οποίο αναμένεται να μετασχηματισθεί η Τουρκική Δημοκρατία, από Κοινοβουλευτική σε Προεδρική, θα γίνει κάπου ανάμεσα στην 1η και την 20ή Απριλίου. 

 

Το πακέτο των συτναγματικών τροπολογιών που δρματικά θα αυξήσουν την ισχύ του προέδρου Ερντογάν, κέρδισε την υποστήριξη 339 βουλευτών (στην Εθνοσυνέλευση των 550 μελών) κατά την επεισοδιακή συνεδρίαση της 21ης Ιανουαρίου. Ξεπερνώντας έτσι τοαπαιτούμενο 60% (330 ψήφοι) που απαιτούνταν για την προκήρυξη του δημοψηφίσματος.

 

 Την υποστήριξη στις τροπολογίες έκαναν από κοινού οι βουλευτές του κυβερνώντος κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP), αλλά και τους ντε φάκτο συνεταίρους τους του κόμματος Εθνικιστικής Δράσης (MHP).

 

 Πιο μακριά από τη δημοκρατική διακυβέρνηση

 

  Με τις τροπολογίες προβλέπεται νέο σύστημα διακυβέρνησης, από Κοινοβουλευτική Δημοκρατία σε Προεδρική.

 

«Πέρα όμως από το τυπικό, στις τροπολογίες περιέχονται όλα εκείνα τα στοιχεία που απομακρύνουν την Τουρκία από πλουραλιστική, δημοκρατική κοινοβουλευτική διακυβέρνηση με διαχωρισμό των τριών εξουσιών, σε προεδρικό αυταρχικό σύστημα του ενός ανδρός», όπως επισημαίνει ο πολιτικός επιστήμονας καθηγητής 

  Ali Bayramoglu σε πολιτική ανάλυσή του.

Οι τροπολογίες προβλέπουν σειρά μέτρων για την απομάκρυνση από τις δημοκρατικές δομές και όλα αυτά χωρίς να υπάρχει κάποια προετοιμασία –πέρα από τις δομές του κυβερνώντος κόμματος- με την ύπαρξη κάποιας μορφής διαλόγου.

Οι τελευταίες πινελιές στις τροπολογίες που προκάλεσαν ακόμη  και χειροδικία ανάμεσα σε αντιτιθέμενους βουλευτές στην αίθουσα του Κοινοβουλίου, σχεδιάστηκαν σε κλειστή σύσκεψη προεδρικών συμβούλων με στελέχη του εθνικιστικού κόμματος MHP.

 

Έτσι με την πλειοψηφία που διαθέτουν τα δύο κόμματα στην Εθνοσυνέλευση, παραμέρισαν την ισχύουσα κοινοβουλευτική  διαδικασία υπακούοντας στην θέληση του προέδρου Ερντογάν  να συγκεντρώσει απεριόριστες εξουσίες, που ξεπερνούν κι εκείνες του περιβόητου συντάγματος του 1982, προϊόντος του στρατιωτικού πραξικοπήματος του Εβρέν.

  Η Τουρκική Δημοκρατία,, μετά από 94 χρόνια πολυτάραχης συνταγματικής διακυβέρνησης, πλησιάζει σε καμπή νέας πολιτικής εποχής. Επειδή μετά την έγκριση από τον τουρκικό λαό του νέου Συντάγματος, θα ξεκινήσει η διακυβέρνηση ενός μοντέλου υπάκουης κοινωνίας σε αυταρχική διακυβέρνηση που θα προωθήσει άκρως συντηρητικές ιδέες –ισλαμικής έμπνευσης.

 Ο Ερντογάν, που κυβερνά την Τουρκία πρώτα ως πρωθυπουργός και κατόπιν ως πρόεδρος επί 14 χρόνια,  θα μπορεί να παραμείνει στην εξουσία ως το 2029 μετά από τροπολογία που προβλέπει την επανεκλογή του στα 2019, την χρονιά που θα γίνουν και νέες κοινοβουλευτικές εκλογές. Ο πρόεδρος θα έχει το δικαίωμα να διεκδικήσει δύο πενταετείς θητείες.

Με αυτό τον τρόπο επιστρέφει στην Τουρκία κάτι ανάλογο με την διακυβέρνηση από σουλτάνο. Εκεί επικεντρώνεται κι η ρητορική της αντιπολίτευσης η οποία υποστηρίζει πως «η χώρα θα πρέπει να επιστρέψει σε δημοκρατική διακυβέρνηση».

Αν και θεωρείται απίθανο, στην περίπτωση που το «ΟΧΙ» επικρατήσει στο δημοψήφισμα, αυτή  θα είναι η πρώτη πολιτική ήττα του Ερντογάν, από το 2002.Από τότε έχει κερδίσει κάθε εκλογική μάχη.

 

Αυτή τη στιγμή, η αντιπολίτευση στην Τουρκία, δηλαδή το Σοσιαλδημοκρατικής απόκλισης  Ρεπουμπλικανικό Λαϊκό Κόμμα (CHP) και το (κυρίως) κουρδικό Δημοκρατικό Κόμμα του Λαού (HDP) με βάση το εκλογικό αποτέλεσμα του 2015 συγκεντρώνουν μαζί το 36%.

  Ωστόσο δύο δημοσκοπήσεις που είδαν το φως της δημοσιότητας, δεν δείχνουν πως τα πράγματα θα είναι εύκολα για τον Ερντογάν μια και δείχνουν το ΝΑΙ και το ¨όχι να πηγαίνουν στήθος με στήθος: Έρευνα της A&G δίνει στο ΝΑΙ 52%. Αντίστοιχη έρευνα της Metropoll, δίνει στο Όχι 51%.

Σε γενικές γραμμές οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι το 20% από το εκλογικό σώμα διατηρεί πολλές επιφυλάξεις για το νέο σύνταγμα.

 

  Όσο για το εθνικιστικό κόμμα, που ως τώρα ήταν επικριτικό στον Ερντογάν, και τις εκλογές του 2015 είχε πάρει το 12%, τα πράγματα είναι μπερδεμένα.  Υπάρχουν μετρήσεις υποστηρίζουν ότι οι ψηφοφόροι του κόμματος  είναι διχασμένοι.

Απομένει να φανεί πως θα ψηφίσουν οι παραδοσιακοί ψηφοφόροι του AKP, επειδή η ψήφος του θα παίξει σημαντικό ρόλο για το αποτέλεσμα. 

Όπως σημαντικό ρόλο παίζουν και οι στρατιωτικές εξελίξεις στις κουρδικές περιοχές καθώς και οι πολεμικές επιχειρήσεις των τουρκικών δυνάμεων σε Συρία και Ιράκ, όπως και οι τρομοκρατικές επιθέσεις στο εσωτερικό της Τουρκίας, που ενδυναμώνουν τα εθνικιστικά λαϊκά αισθήματα.

 

  Η κάλπη ακόμη μια φορά θα δείξει αν όλα είναι προβλέψιμα, στη γραμμή Ερντογάν, ή επιφυλάσσονται εκπλήξεις για το πολιτικό μέλλον της Τουρκίας.