ΜΑΧΗ ΣΤΙΣ ΗΠΑ ΣΥΓΚΡΟΥΣΗ ΣΤΟΝ ΚΟΣΜΟ

ΜΑΧΗ ΣΤΙΣ ΗΠΑ ΣΥΓΚΡΟΥΣΗ ΣΤΟΝ ΚΟΣΜΟ

Δημήτρης Μηλάκας

Μέχρι και την εποχή Μπους (του νεότερου) η πολιτική διαμάχη στις ΗΠΑ ή­ταν δυσδιάκριτη, τουλάχιστον σε ό,τι αφορούσε τα ζητήματα εξωτερικής πολιτικής. Μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο και καθ’ όλη τη διάρκεια του Ψυ­χρού Πολέμου ο εχθρός ήταν σαφής και προσδιορισμένος.
Υπ’ αυτήν την έννοια σαφείς και προσδιορισμένοι ήταν και οι στόχοι του αμερικανικού κα­τεστημένου, τους οποίους υπηρετούσε το πολιτικό προσωπικό, είτε των Δημοκρατικών είτε των Ρεπουμπλικανών.

Κομβικό σημείο για τη διατάραξη αυτής της αρμονίας υπήρξαν η «αμφι­σβητούμενη» νίκη του Μπους του νεότερου και ό,τι την ακολούθησε: επί­θεση στους δίδυμους πύργους, εκστρατείες στο Αφγανιστάν, κατάληψη και διάλυση του Ιράκ, κήρυξη πολέμου κατά ενός απρόσωπου εχθρού. Η υπερδύναμη, η αμερικανική αυτοκρατορία, επέδειξε την ισχύ της και ρυ­μούλκησε συμμάχους και αντιπάλους στην ατζέντα της, που είχε έναn μό­νο στόχο: τη διαιώνιση της αυτοκρατορικής αμερικανικής ισχύος.

Αυτήν ακριβώς την ατζέντα υπηρέτησε και στις δύο θητείες του ο πρόε­δρος Ομπάμα. Βυθίστηκε στην κινούμενη άμμο των πολέμων και των επεμ­βάσεων παρά τις αντίθετες προεκλογικές του διακηρύξεις και δεσμεύσεις. Προφανώς, κάτι ισχυρότερο από τις επιθυμίες ενός προέδρου (ακόμα κι αν αυτός είναι πρόεδρος των ΗΠΑ) κινεί τα νήματα της αμερικανικής εξωτερι­κής πολιτικής.

Έχει ενδιαφέρον το ότι, πριν ακόμα εκδηλωθούν με σαφήνεια οι «επιθυμί­ες» του νέου προέδρου, ένα ολόκληρο σύστημα άρχισε να λειτουργεί ενα­ντίον του. Πρώτα αμφισβητώντας τη νομιμότητα της εκλογής του και στη συνέχεια προσπαθώντας να υπονομεύσει πιθανές επιλογές του στην εξωτε­ρική πολιτική του. Η προσπάθεια της απερχόμενης αμερικανικής διοίκησης να δημιουργήσει τετελεσμένα για τον νέο πρόεδρο στις αμερικανορωσικές σχέσεις είναι χαρακτηριστική και αποκαλυπτική.

Οι επιλογές στην εξωτερική πολιτική των ΗΠΑ έχουν, προφανώς, κολοσ­σιαία σημασία, καθώς πριμοδοτούν ή υπονομεύουν τεράστια οικονομικά συμφέροντα παντού στον κόσμο, αλλά πρώτα και κύρια εντός των ΗΠΑ. Με πιο απλά λόγια, η ισχύς του κάθε Αμερικανού προέδρου καθορίζεται από τη συνάρτηση των συμβιβασμών ή των μαχών που γίνονται εντός του βαθέος αμερικανικού συστήματος.

Θα πρέπει λοιπόν να περιμένουμε τους πρώτους μήνες διακυβέρνησης Τραμπ για να δούμε την εξέλιξη αυτών των ισορροπιών και το κατά πόσον η νέα διοίκηση είναι σε θέση να επανακαθορίσει την ατζέντα. Θα αποχωρή­σουν οι ΗΠΑ από τη Μέση Ανατολή; Θα απομακρυνθούν από την Ε.Ε. και την Κίνα; Θα πλησιάσουν τη Ρωσία; Θα περιχαρακωθούν ή θα συνεχίσουν στον ξέφρενο ρυθμό της παγκοσμιοποίησης; Έχουμε την εντύπωση ότι, ύστερα από κάποια «χαστούκια», ελπίζουμε όχι σαν αυτό της 11.9.2001, και η νέα αμερικανική διοίκηση θα βαδίσει στον δρόμο που είναι ήδη χαραγμέ­νος. Ίδωμεν...