Κατοχικό δάνειο και
πολεμικές αποζημιώσεις
αναβιώνει η παλιά ιστορία
Τον
διπλωματικό κατ' αρχήν δρόμο για τη διεκδίκηση των γερμανικών οφειλών
μέσω διαπραγματεύσεων με τη γερμανική κυβέρνηση, αλλά και τον δικαστικό,
σε περίπτωση που η Γερμανία επιμείνει στη σημερινή αρνητική της στάση,
προτείνει έκθεση της Διακομματικής Κοινοβουλευτικής Επιτροπής για τη
διεκδίκηση των Γερμανικών Οφειλών, οι εργασίες της οποίας ολοκληρώθηκαν
με την ψήφιση της έκθεσης και την κατάθεσή της στην Ολομέλεια της
Βουλής.
Αλλά και το
μήνυμα ότι η ηθική αναγνώριση του μαρτυρικού τέλους των κατοίκων του
Διστόμου δεν σημαίνει και παραγνώριση των κάθε είδους εθνικών
διεκδικήσεων για τα εγκλήματα της ναζιστικής θηριωδίας έστειλε ο
Πρόεδρος της Δημοκρατίας κατά την αναγόρευσή του σε επίτιμο κάτοικο
Διστόμου, δείχνει πως κάτι επιτέλους κινείται στο
ζήτημα των γερμανικών
αποζημιώσεων.
«Δίκαιες απαιτήσεις» είναι ο τίτλος δημοσιεύματος του περιοδικού Der Spiegel,
στο οποίο επισημαίνεται δήλωση γερμανού δικαστή του Ανώτατου
Διοικητικού Δικαστηρίου υπέρ της ελληνικής διεκδίκησης των αποζημιώσεων
και του αναγκαστικού κατοχικού δανείου. «Πώς η Ελλάδα θα μπορούσε να
μηνύσει τη Γερμανία για τα 278.7 δισεκατομμύρια ευρώ που της χρωστάει»,
είναι ο τίτλος του δημοσιεύματος του γερμανικού περιοδικού Spiegel.
Οι Γερμανοί μέχρι
τώρα ήταν πολύ αρνητικοί ακόμα και στο να αναφέρουν κάτι τέτοιο ως
υπόθεση. Για να το συζητούν αυτό σημαίνει ότι για πρώτη φορά δεν νιώθουν
νομικά ασφαλείς απέναντι στις διεκδικήσεις που θα μπορούσε να προβάλει η
Ελλάδα
«Το ζήτημα των
πολεμικών αποζημιώσεων αναθερμάνθηκε. Μετά από δυόμισι χρόνια
κοινοβουλευτικής εργασίας, η ελληνική επιτροπή, υπέβαλε μια έκθεση στην
οποία τεκμηριώνονται νομικά οι οφειλές της Γερμανίας προς την Ελλάδα».
«Είναι η πρώτη
φορά που τα μέλη του ελληνικού Κοινοβουλίου συντάσσουν έκθεση για τις
γερμανικές αποζημιώσεις, σε μια προσπάθεια της ελληνικής κυβέρνησης να
διεκδικήσει τα δικαιώματα της Ελλάδας και η πρώτη φορά που επίσημα οι
βουλευτές αναφέροντα στο ζήτημα τους»
«Η πληρωμή
αποζημίωσης είναι και νόμιμη και ηθικά υποχρεωτική» αναφέρει η 77σέλιδη
αναφορά την οποία έχει στη διάθεσή του το Spiegel.
Στην έκθεση αναφέρεται ότι «είναι η καλύτερη βάση για μια ειλικρινή και μη προβληματική σχέση μεταξύ Γερμανών και Ελλήνων».
Επιτέλους κάποιος
θα πρέπει να τους υπενθυμίσει πως, κάποτε το 1953 τους χαρίστηκε το μισό
τότε δικό τους χρέος και μάλιστα με ΔΙΚΗ μας υπογραφή.
Δεν είναι τυχαίο
ότι αυτό τον καιρό κυκλοφορούν στην Γερμανία βιβλία με αναφορές στην
κατοχή της Ελλάδας απότ ους Ναζί. Ούτε μπορώ να το θεωρήσω τυχαίο ότι με
το ζήτημα ασχολείται η DW, το κρατικό κανάλι της Γερμανίας, έστω στην
ελληνική του έκδοση...
Πάντως δεν πρέπει
να ξεχνάμε την πάγια θέση της γερμανικής κυβέρνησης , που είχε επναλάβει
ο κυβερνητικός κεπρόσωπός της στις 04/05/2015:
Η
θέση της γερμανικής κυβέρνησης για την ελληνική διεκδίκηση πολεμικών
επανορθώσεων είναι ξεκάθαρη και δεν έχει αλλάξει, επανέλαβε ο
κυβερνητικός εκπρόσωπος της Γερμανίας Στέφεν Ζάιμπερτ, απαντώντας σε
ερωτήσεις σχετικά με πρόσφατες δηλώσεις του προέδρου της Γερμανίας
Γιοάχιμ Γκάουκ, οι οποίες ερμηνεύθηκαν ως «άνοιγμα» για ενδεχόμενη
καταβολή αποζημιώσεων.
Ο κ.
Ζάιμπερτ τόνισε δε ότι και από την συνέντευξη του κ. Γκάουκ καθίσταται
σαφές ότι η γερμανική Προεδρία συμμερίζεται απόλυτα τη νομική αντίληψη
που έχει εκφράσει η κυβέρνηση και αναφέρθηκε στην συνεργασία των δύο
χωρών, στο πλαίσιο του Ελληνογερμανικού Εργαστηρίου Νεολαίας, του
Ταμείου για το Μέλλον, της Ελληνογερμανικής Συνέλευσης και της Ομάδας
Δράσης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, αλλά και στην επαναλειτουργία των
ιδρυμάτων των γερμανικών πολιτικών κομμάτων στην Ελλάδα.
Βιβλία στη Γερμανία για τη γερμανική κατοχή στην Ελλάδα
Μια σειρά βιβλίων
στη γερμανική αγορά καλούνται να καλύψουν το κενό ενημέρωσης για τη
γερμανική κατοχή στην Ελλάδα και τις συνέπειες στις διμερείς σχέσεις.
Ανάλυση από τον διευθυντή της ελληνικής υπηρεσίας της DW, Σπύρο Μοσκόβου:
Το θέμα των
γερμανικών αποζημιώσεων προς την Ελλάδα για τα δεινά της κατοχής και το
αναγκαστικό δάνειο συζητήθηκε και συζητείται έντονα τα τελευταία
χρόνια.
Γερμανοί στρατιώτες λεηλατούν κατάστημα στην Αθήνα (Απρίλιος 1941)
Φυσικά θα ήταν
καλύτερο να είχε συζητηθεί σοβαρά και επισταμένα παλιότερα, πριν η
Ελλάδα χρεωκοπήσει. Όσο η χώρα εξαρτάται από τις δημοσιονομικές ενέσεις
των εταίρων ή δανειστών η συζήτηση αυτή χάνει σε εμβέλεια. Θυμίζει
περισσότερο μια κίνηση απελπισίας υπό καθεστώς ανάγκης ή μια απόπειρα
συμψηφισμού ανόμοιων πραγμάτων παρά μια συγκροτημένη και επεξεργασμένη
πρωτοβουλία. Γίνεται με άλλα λόγια εν βρασμώ ψυχής.
Εν πάση περιπτώσει τα τελευταία αυτά χρόνια ο απόηχος της σχετικής
συζήτησης στην Ελλάδα έφθασε και στη Γερμανία, όπου οι πολλοί ελάχιστα
γνωρίζουν για τη γερμανική κατοχή στην Ελλάδα. Και να που τώρα οι
γερμανικοί εκδοτικοί οίκοι αντιδρούν σ’ αυτή την άγνοια και προσπαθούν
να καλύψουν τουλάχιστον το βιβλιογραφικό κενό.
Στη σκιά της κατοχής
Το βιβλίο του Μαρκ Μαζάουερ "Στην Ελλάδα του Χίτλερ" στα γερμανικά
Ο μεγάλος οίκος Fischer κυκλοφόρησε φέτος το κλασσικό έργο του Βρετανού ιστορικού Μαρκ Μαζάουερ Στην Ελλάδα του Χίτλερ. Η
Süddeutsche Zeitung του Μονάχου παρουσίασε αναλυτικά το βιβλίο αυτό
«για τη φρικτή γερμανική κατοχή στην Ελλάδα και τις συνέπειές της μέχρι
σήμερα».
Αλλά και ο οίκος
της Κολωνίας Böhlau μετέφερε από τα ελληνικά την εργασία της καθηγήτριας
στην Πράγα Κατερίνας Κράλοβα Στη σκιά της κατοχής για τις
ελληνογερμανικές σχέσεις μετά τον 2ο Παγκόσμιο Πόλεμο. Το Κέντρο Νέου
Ελληνισμού στο Βερολίνο εξέδωσε στα γερμανικά το βιβλίο της ιστορικού Ρίκας Μπενβενίστε
Αυτοί που επέζησαν, μια προσπάθεια να συνδυαστεί η μοίρα συγκεκριμένων
Ελληνοεβραίων με την κατανόηση της εποχής του ολοκαυτώματος.
Παράλληλα
στα γερμανικά βιβλιοπωλεία εμφανίζονται φέτος και δύο μαρτυρίες για τον
καιρό της κατοχής στην Ελλάδα, μεταφρασμένες και οι δύο από τη Μιχαέλα Πρίντσινγκερ που έχει αφιερώσει τη ζωή της στη μεταφορά ελληνικών κειμένων στα γερμανικά.
Τη δική της υπογραφή φέρει η μετάφραση της μαρτυρίας του επιζώντα του Άουσβιτς Χάιντς Σαλβατώρ Κούνιο Έζησα το Θάνατο.
Το ημερολόγιο του
αριθμού 109565 στις εκδόσεις Hentrich & Hentrich, σημειωτέον με τη
χορηγία του Ελληνογερμανικού Ιδρύματος για το Μέλλον που αντιμετωπίζεται
ακόμα με άκρα δυσπιστία στην Ελλάδα.
Αλλά και η μετάφραση με ευρωπαϊκά κονδύλια του βιβλίου της Καίτης Μανωλοπούλου Ο αθέριστος Ιούνης για τη σφαγή του Διστόμου από τα SS το 1944 που κυκλοφόρησε στις εκδόσεις της γερμανόφωνης αθηναϊκής εφημερίδας Griechenland Zeitung.
Το βαρύ εκτόπισμα
Τίτλοι που φέρνουν
το γερμανικό κοινό σε επαφή με την ανείπωτη δυστυχία που προκάλεσε στην
Ελλάδα η γερμανική κατοχή. Βέβαια η μεταπολεμική γερμανική κοινωνία δεν
σταμάτησε να αναμοχλεύει κάθε τόσο το δύστηνο και απεχθές παρελθόν της.
Μέσα σ’ αυτές τις δεκαετίες του αιδήμονος στοχασμού τα μεγάλα δεινά της
μικρής Ελλάδας δεν βρήκαν την ευπροσηγορία που τους άξιζε. Παρά το βαρύ
συλλογικό και ατομικό εκτόπισμα που διατηρούν στις ψυχές μας μέχρι
σήμερα.
Ιχνηλατώντας την καταστροφή του πολέμου
Ως
τώρα ήταν διστακτικοί οι Γερμανοί να αναφερθούν στις επιπτώσεις από την
κατοχή ευρωπαϊκών κρατών από τους Ναζί. Με αφορμή την επαναφορά του
θέματος των πολεμικών αποζημιώσεων που πρόσφατα δημοσίευσε το SPIEGEL,
το styx.gr ανέσυρe από το αρχείο της Deutsche Welle:
Έκθεση που ειχε εγκαινιασθεί στις 23.04.2015 στο Γερμανικό Ιστορικό Μουσείο του Βερολίνου, σκιαγραφούσε το σκηνικό πόνου και καταστροφής που άφησε πίσω η γερμανική κατοχή σε 12 ευρωπαϊκές χώρες.
Ωστόσο, δεν
διαφεύγει της προσοχής των επισκεπτών η απουσία εκθεμάτων από την κατοχή
της Ιταλίας, αλλά και της κατεχόμενης από τις ναζιστικές δυνάμεις
Ελλάδας.
Απουσιάζουν τεκμήρια από την Ελλάδα και την Ιταλία
«Ήταν
σημαντικό για εμάς να μην στρέψουμε το βλέμμα μας μόνο στη Γερμανία αλλά
κυρίως στις άμεσα γειτονικές της χώρες», υποστήριξε η επιμελήτρια της
έκθεσης Μπαμπέτε Κβίνκερτ, προσθέτοντας ότι «εμείς στη Γερμανία φέρουμε
ιδιαίτερη ευθύνη καθώς ο Β' Παγκόσμιος Πόλεμος ξεκίνησε από εδώ. Η
Γερμανία ευθύνεται σε ανεπανάληπτο βαθμό για τα μαζικά εγκλήματα».
Ο
πόλεμος σοβούσε στην Ευρώπη επί πεντέμισι χρόνια, με αφετηρία την
επίθεση της Γερμανίας στην Πολωνία το Σεπτέμβριο του 1939. Ο απολογισμός
είναι σοκαριστικός: 45 εκατομμύρια νεκροί μόνο στην Ευρώπη, 60
εκατομμύρια διεθνώς.
Τα θύματα της
ναζιστικής θηριωδίας υπερβαίνουν τα 13 εκατομμύρια. Ο πόλεμος άφησε πίσω
του στην Ευρώπη τουλάχιστον 20 εκατομμύρια παιδιά που έχασαν τον ένα ή
και τους δύο γονείς τους. Σε αυτά προστίθενται περίπου επτά εκατομμύρια
απελευθερωθέντων αιχμαλώτων που εκτελούσαν καταναγκαστική εργασία και
περίπου 400.000 πρώην αιχμάλωτοι των στρατοπέδων συγκέντρωσης.
Η Λαρίσα
Ποποβιτσένκο απελευθερώθηκε από ναζιστικό στρατόπεδο συγκέντρωσης
επιστρέφοντας σε ηλικία 14 ετών στην πατρίδα της, το Λένινγκραντ
(σημερινή Αγία Πετρούπολη). Συνειδητοποίησε ότι οι περισσότεροι φίλοι
της δεν ήταν πια εκεί. Μόλις οκτώ από τους 32 συμμαθητές της επέζησαν
της πολιορκίας του Λένινγκραντ από τα ναζιστικά στρατεύματα. Η προσωπική
της ιστορία έχει θέση στην έκθεση του Γερμανικού Ιστορικού Μουσείου. Η
Ποποβιτσένκο και άλλοι επιζήσαντες του πολέμου έδωσαν το «παρών» στα
σημερινά εγκαίνια της έκθεσης παρουσία του γερμανού υπουργού Εξωτερικών
Φρανκ – Βάλτερ Σταϊνμάιερ.
Όπως γίνεται φανερό
και στην έκθεση του Βερολίνου, κάθε χώρα κλήθηκε να αντιμετωπίσει
διαφορετικές προκλήσεις μετά του τέλος του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου.
Η Γερμανία έχασε
τον πόλεμο και μαζί με αυτόν και την εθνική της κυριαρχία. Μεγάλο μέρος
της Πολωνίας καταστράφηκε και εισήλθε στη σφαίρα επιρροής της Σοβιετικής
Ένωσης. Η Μ. Βρετανία, αν και ανήκε στους νικητές του πολέμου,
σημαδεύτηκε μεταπολεμικά από φτώχεια και μεγάλες στερήσεις.
Το περίπλοκο ζήτημα της απόδοσης ευθυνών
Το
ερώτημα που τέθηκε σε όλες τις χώρες που βρέθηκαν υπό γερμανική κατοχή
αλλά και στη Γερμανία και την Αυστρία αφορούσε στους υπαιτίους για τα
εγκλήματα πολέμου και το ποιοι θα πρέπει να τιμωρηθούν για τα εγκλήματα
που διαπράχθηκαν. Μήπως οι δημόσιοι υπάλληλοι που βρίσκονταν στη μέση
της ιεραρχίας και επέβλεπαν την εφαρμογή νόμων που επέτρεπαν το
συστηματικό διωγμό των Εβραίων;
Αγρότες που
επιστρατεύθηκαν από τις ναζιστικές δυνάμεις για συμμετοχή σε μαζικές
εκτελέσεις υποτιθέμενων παρτιζάνων. Καλλιτέχνες που σχεδίαζαν σκίτσα
αντισημιτικού περιεχομένου για εφημερίδες ή παιδικά βιβλία; Βιομήχανοι
που απασχολούσαν καταναγκαστικά στα εργοστάσιά τους χιλιάδες ανθρώπους; Ή
μήπως αποκλειστικά οι αξιωματικοί των ναζί που έδιναν εντολές για
μαζικές εκτελέσεις στα στρατόπεδα συγκέντρωσης;
Σε πολλές χώρες της
Ευρώπης απαγγέλθηκαν κατηγορίες σε πρόσωπα που ενεπλάκησαν με διάφορους
τρόπους σε εγκληματικές ενέργειες. «Στη Γερμανία παρατηρήθηκε έντονα
ότι μετά τον πόλεμο η πλειοψηφία της κοινωνίας επεδείκνυε ελάχιστη
βούληση να αντιπαρατεθεί κριτικά με το ίδιο της το παρελθόν», λέει η
επιμελήτρια της έκθεσης Μπαμπέτε Κβίνκερτ.
---
Ψάχνοντας στο αρχείο της Deutsche Welle για δημοσιεύματα σχετικά με την γερμανική κατοχή στην Ελλάδα, βρήκαμε ακόμη:
1.-"Ασυμμετρία της μνήμης" σε Ελλάδα και Γερμανία 06.02.2015
Το περασμένο
Σαββατοκύριακο Έλληνες και Γερμανοί ερευνητές συζήτησαν σε συμπόσιο που
διοργανώθηκε στο Πανεπιστήμιο του Όσναμπρουκ για τα ανοιχτά ζητήματα της
γερμανικής κατοχής στην Ελλάδα και για το πώς αντιμετωπίζεται σήμερα το
θέμα αυτό στις δύο χώρες.
2.- Η γερμανική κατοχή και η τέχνη 19.12.2014
15 καλλιτέχνες από
την Ελλάδα επισκέφθηκαν για μια εβδομάδα γερμανικά μουσεία και γκαλερί
στην Κολωνία και το Βερολίνο και συμμετείχαν σε καλλιτεχνικά εργαστήρια
με θέμα τον Β΄Παγκόσμιο Πόλεμο. Το ζητούμενο η καλλιτεχνική επεξεργασία
των βιωμάτων της γερμανικής κατοχής στην Ελλάδα. Το πρόγραμμα μάλιστα
χρηματοδοτήθηκε από το Γερμανοελληνικό Ταμείο για το Μέλλον.
3.- Ανταλλαγές με τα μαρτυρικά χωριά 26.12.2014
Έλληνες
καλλιτέχνες, ιστοριοδίφες και νέοι από 23 μαρτυρικούς τόπους της Ελλάδας
επισκέφθηκαν τη Γερμανία με στόχο την ανάπτυξη ελληνογερμανικών
προγραμμάτων που θα αφορούν τη γερμανική κατοχή στην Ελλάδα.
4.- Έλληνες και Γερμανοί καλλιτέχνες ενάντια στη λήθη
Σε πέντε πόλεις της
Ελλάδας Έλληνες και Γερμανοί καλλιτέχνες με συναυλίες και συναντήσεις
προσπάθησαν να συμβάλουν στη δύσκολη κατανόηση των ελληνογερμανικών
σχέσεων τον καιρό της Κατοχής.
(Deutsche Welle)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου