ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΑ ΠΑΙΧΝΙΔΙΑ ΜΕ ΦΟΝΤΟ ΤΟ ΠΕΤΡΕΛΑΙΟ

Η κρίση  Ιράν - Σ. Αραβίας
προκάλεσε μόλις μισό δολάριο
άνοδο στην τιμή του πετρελαίου …

 
Εδώ κι ενάμιση έτος, η τιμή του πετρελαίου Brent έχει κατρακυλίσει από τα $116 στα $36 το βαρέλι, φθάνοντας στα χαμηλότερα επίπεδα των τελευταίων 11 χρόνων. Η εξέλιξη αυτή προκαλεί οικονομικές δυσχέρειες τόσο στις πετρελαϊκές  εταιρείες όσο και στις πετρελαιοπαραγωγούς χώρες και για τους σχολιαστές, είναι ικανή να πυροδοτήσει σοβαρές γεωπολιτικές εξελίξεις.

 

  Η νέα κρίση στις σχέσεις δύο πετρελαιοπαραγωγών χωρών, που ταυτόχρονα είναι ανταγωνίστριες για «δογματικούς θρησκευτικούς λόγους» της Σαουδικής Αραβίας και του Ιράν, όλοι πίστευαν πως θα προκαλούσε αναστάτωση στην αγορά πετρελαίου.

 Πράγματι,  στις πρωινές διαπραγματεύσεις της Δευτέρας το ελαφρύ αμερικανικό πετρέλαιο West Texas Intermediate (WTI) για τις παραδόσεις Φεβρουαρίου  ήταν αυξημένο κατά 2% στα $37,81 (34,62 ευρώ) το βαρέλι. Το αργό της Βόρειας Θάλασσας για το Φ$37.81 (34.62 euros)βρουάριο άρχισε στη διαπραγμάτευση για το Φεβρουάριο με αύξηση 2,4% στα $38.19, λιγότερο από ένα δολάριο.

  Κι αυτό ήταν όλο, μέχρι στιγμής. Επειδή  παρά τους φόβους ότι η αναταραχή στη Μέση Ανατολή θα είχε δραματικά επακόλουθα στην αγορά πετρελαίου –με αυξημένους φόβους για τις ασιατικές αγορές- οι αναλυτές δεν ανησυχούν. Επειδή υποστηρίζουν πως η υπερπροσφορά αργού πετρελαίου θα συνεχίσει να ισοσκελίζει τις τιμές στα τωρινά επίπεδα, για πολύ χρόνο ακόμη.

Έτσι, δύσκολη χρονιά αναμένεται να είναι το 2016 για τους παραγωγούς πετρελαίου δεδομένου ότι ο σημαντικός για την παγκόσμια οικονομία τομέας θα συνεχίσει και φέτος να εμφανίζει σημαντικά σημάδια καθίζησης, όπως υποστηρίζει ο γενικός διευθυντή της BP Μπομπ Ντάντλεΐ. 

 

   Σε συνέντευξή του στο ραδιόφωνο του BBC ανέφερε ότι κατά το πρώτο τετράμηνο του έτους οι τιμές θα παραμείνουν σε χαμηλά επίπεδα, ενώ μια μικρή ανάκαμψη μπορεί να προσδοκάται μόνο περί τα τέλη του 2016. 

  Ο επικεφαλής του πετρελαϊκού κολοσσού είπε πως οι πτωτικές τάσεις στις τιμές του πετρελαίου αναμένεται να συνεχιστούν και τα επόμενα χρόνια. Το 2015 οι τιμές του πετρελαίου μειώθηκαν κατά 34%, με το βαρέλι να κοστίζει γύρω στα 37 δολάρια. 

 

  Η δραστική πτώση της τιμής του πετρελαίου φέρνει μεγάλους εξαγωγείς όπως η Σαουδική Αραβία, το Ιράν και η Ρωσία σε δύσκολη θέση, την ώρα που οι ΗΠΑ αυξάνουν το μερίδιό τους στην αγορά με τη βοήθεια του fracking. 

  Δεδομένου ότι το fracking είναι ακριβή μέθοδος εξόρυξης, είναι συμφέρον μόνο εφόσον η τιμή του πετρελαίου διατηρείται σταθερή σε σχετικά υψηλά επίπεδα.

 

   Όπως εκτίμησε ο ιρανός υπουργός Πετρελαίου Νάμνταρ  Ζαγκανέ μετά το πέρας της συνόδου του OPEC, «ορισμένοι αναλυτές θεωρούν ότι η απόφαση της διάσκεψης θα εκτοπίσει από την αγορά κάποιους αναποτελεσματικούς παραγωγούς. Ως εκ τούτου η τιμή του πετρελαίου θα σταθεροποιηθεί και η κατάσταση θα βελτιωθεί».

 

 

 

  Πάντως, ειδικοί του κλάδου εκτιμούν ότι η αναπτυξιακή ώθηση που προσφέρει σε ορισμένες χώρες το φθηνό πετρέλαιο, θα μπορούσε μακροπρόθεσμα να αποσταθεροποιήσει άλλες περιοχές. Προάγγελο αυτής της εκτίμησης αποτελούν οι εξελίξεις στη Ρωσία, μία χώρα που βασίζεται σε σημαντικό βαθμό στις εξαγωγές πετρελαίου και φυσικού αερίου. Το φθηνό πετρέλαιο, η ελεύθερη πτώση του ρουβλίου και η συνακόλουθη εκτίναξη του πληθωρισμού έχει οδηγήσει πολλούς επενδυτές στο να αποσύρουν μαζικά τα κεφάλαιά τους από τη χώρα.

 

   Οι τιμές εμφανίζουν στασιμότητα, ενώ οι επενδύσεις στον πετρελαϊκό κλάδο μειώνονται για δεύτερη συνεχόμενη χρονιά. Ήδη οι   κολοσσοίτου χώρου, όπως  η  BP,  η  Τοtal και  η  Statoil έχουν αρχίσει  «να τρέχουν» για να καλύψουν τις απώλειες. Στο πλαίσιο αυτό σχεδιάζουν ήδη περιστολή δαπανών, πωλήσεις μετοχικού κεφαλαίου, μείωση θέσεων εργασίας και πάγωμα μελλοντικών πρότζεκτ. 

Ενδεικτικό του «θλιβερού τοπίου» που διαγράφεται είναι ότι  το περασμένο έτος οι επενδύσεις στην πετρελαιοβιομηχανία μειώθηκαν κατά 22%, ενώ σύμφωνα με την συμβουλευτική εταιρεία Rystad Εnergy του Όσλο αντίστοιχο αναμένεται το επενδυτικό κλίμα και το 2016. 

 

  «Σε αυτή την περίπτωση θα είναι η πρώτη φορά από την πετρελαϊκή κρίση του 1986 που παρατηρείται μείωση των επενδύσεων για δεύτερη συνεχή χρονιά», αναφέρει ο Μπγέρναρ Τονχάουγκεν από την Rystad Energy. 

  Ακόμη  και οι αμερικάνικες εταιρείες - κολοσσοί Chevron και Conoco Phillips προτίθενται να περικόψουν τις επενδύσεις τους κατά ένα τέταρτο. Όσο για την  Royal Dutsch Shell, σχεδιάζει να αναστείλει επενδύσεις ύψους 5 δις ευρώ.

 

H ρωσική εξαίρεση 

 

 Συγκρατημένα αισιόδοξος για την ρωσική παραγωγή πετρελαίου ο Βλαντίμιρ Πούτιν.

 Kι ενώ το γενικό κλίμα στον τομέα του πετρελαίου είναι γενικά αρνητικό, εξαίρεση αποτελεί η Ρωσία, η οποία το 2015 παρήγαγε ποσότητες πετρελαίου- ρεκόρ στη μετασοβιετική ιστορία. Σύμφωνα με το ρωσικό υπουργείο Ενέργειας, η παραγωγή πετρελαίου ανήλθε στους 534 εκατομύρια  τόνους, σημειώνοντας αύξηση 1,4% σε σχέση με το 2014. 

 

  Αξιοσημείωτο είναι ότι η ρωσική πετρελαιοβιομηχανία κινήθηκε με εντυπωσιακά θετικά πρόσημα σε σχέση με τις γενικότερες τάσεις, κι αυτό παρά την υποτίμηση του ρουβλίου αλλά και τις δυτικές οικονομικές κυρώσεις σε βάρος της Μόσχας. 

 

  Η Κεντρική Τράπεζα της Ρωσίας προειδοποίησε ωστόσο ότι εάν συνεχιστεί η παγκόσμια πτωτική τάση στις τιμές του πετρελαίου, το ρωσικό ΑΕΠ θα μειωθεί κατά 2% το 2016. Επειδή σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία στη Ρωσία συμφέρει οικονομικά η τιμή του πετρελαίου να κυμαίνεται στα $80-85.

 

Η στάση της Σαουδικής Αραβίας καθορίζει την τιμή

 

  Η τιμολογιακή στρατηγική που ακολουθεί ο OPEC καθορίζεται κυρίως απ’ τον μεγαλύτερο παραγωγό του, που είναι η Σ. Αραβία. Η βασική εμπορική επιλογή των Σαουδαράβων είναι η διατήρηση ή και η αύξηση του μεριδίου τους στην αγορά πετρελαίου, έστω και αν αυτό συνεπάγεται μια αρκετά χαμηλότερη τιμή.

  Η βασική εμπορική επιλογή των σεΐχηδων του Ριάντ είναι η διατήρηση ή και η αύξηση του μεριδίου τους στην αγορά πετρελαίου, έστω και αν αυτό συνεπάγεται μια αρκετά χαμηλότερη τιμή που πλήττει άλλα κράτη - μέλη του OPEC. Ο υπουργός Εξωτερικών της χώρας Άντελ αλ Τζουμπέιρ  φροντίζει να υπεραμύνεται της συγκεκριμένης τακτικής.
 

  Κατ' αυτόν τον τρόπο παρατηρείται μια απόκλιση των τιμών στις οποίες επιθυμεί κάθε πετρελαιαγωγός χώρα να πωλείται το καύσιμο ώστε να συσσωρεύει κέρδη.

 Οι οικονομικά συμφέρουσες τιμές πώλησης πετρελαίου είναι διαφορετικές για τις πετρελαιοπαραγωγές χώρες. Ενδεικτικά: 

 

Ιράν.................................... $70

Ιράκ...................................  $76

Σαουδική Αραβία................. $96

Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα.. $68

 

  Πάντως, ο πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν υποστήριξε κατά την καθιερωμένη συνέντευξή του στο τέλος της χρονιάς ότι η χώρα είναι προετοιμασμένη για παν οικονομικό ενδεχόμενο, ανεξάρτητα από τις διακυμάνσεις στις τιμές του πετρελαίου.