Το μακρύ χέρι της Ουάσιγκτον
στην Αραβική Χερσόνησο
Οι Ηνωμένες Πολιτείες και το βασίλειο των Σαούντι στη Σαουδική Αραβία έδειξαν ιδιαίτερα θορυβημένοι όταν οι Υεμενίτες του κινήματος των Χούθι ή «Ansarallah» (υποστηρικτές του Θεού) κατέλαβαν την πρωτεύουσα της Υεμένης Σαναά, τον Σεπτέμβριο του 2014. (*)
Ο υποστηριζόμενος από τις ΗΠΑ πρόεδρος Abd-Rabbuh Manṣour al-Hadi, είχε υποχρεωθεί να μοιραστεί την διακυβέρνηση της χώρας με τους Χούθι σε συνεργασία με τις φυλές των Υεμενιτών του βορρά, που είχαν συμμαχήσει στην κατάληψη της πρωτεύουσας.
Ο al-Hadi είχε ανακοινώσει τότε, ότι αρχίζουν διαπραγματεύσεις για κυβέρνηση εθνικής ενότητας, ενώ ΗΠΑ και Σαουδάραβες είχαν προσπαθήσει να μεσολαβήσουν ώστε να αρχίσει εθνικός διάλογος «ώστε να ηρεμήσουν οι Χούθι».
Στην πραγματικότητα όμως, είχαν ξεκινήσει το σχεδιασμό ενός πολέμου για την ανάκτηση ολόκληρης της Υεμένης. Κι όταν ξέσπασε ο πόλεμος δεν ήταν αιτία οι «πραξικοπηματίες Χούθι». Το αντίθετο: Ο al-Hadi αποτάχθηκε επειδή μαζί με τις ΗΠΑ και τον οίκο των Σαούντ προσπάθησε να παραγκωνίσει τη συμφωνία για συγκυριαρχία και να επιστρέψει στην Υεμένη το αυταρχικό του καθεστώς.
Πραξικόπημα ή αντιπραξικόπημα; Τι συνέβη στην Υεμένη;
Οι Χούθι με τους συμμάχους τους εκπροσωπούν την πλειονότητα των Υεμενιτών. Επειδή οι Χούθι – στην πλειοψηφία τους Σιίτες- έχουν και τη συμπαράσταση Σουνιτικών Μουσουλμανικών φυλών.
Επειδή ο al-Hadi είχε ήδη καταπατήσει τις υποσχέσεις μετά την ανατροπή του Ali Abdullah Saleh στα 2011, όταν οι Χούθι κατέλαβαν την Σαναά στα τέλη του 2014, απέρριψαν τις νέες προτάσεις του για εφαρμογή της συμφωνίας για συγκυβέρνηση, καταγγέλλοντάς τον ως «ηθικά χρεωκοπημένο».
Δύο μήνες αργότερα στις 8 Νοεμβρίου το κόμμα του al-Hadi τον είχε καθαιρέσει κι από ηγέτη του.
Ως τις 20 Ιανουαρίου οι Χούθι είχαν καταλάβει όλες τις δομές της εξουσίας και τα κυβερνητικά κτίρια. Και δύο εβδομάδες αργότερα, στις 6 Φεβρουαρίου είχαν σχηματίσει προσωρινή- μεταβατική κυβέρνηση, υποχρεώνοντας τον al-Hadiνα παραιτηθεί. Αυτό αποτέλεσε και ήττα για την αμερικανική εξωτερική πολιτική.
Απιοτέλεσμα ήταν να υποχρεωθούν οι ΗΠΑ σε στρατιωτική και επιχειρησιακή αναδίπλωση. Τόσο η CIA όσο και το Πεντάγωνο αναγκάσθηκαν να αποσύρουν το αμερικανικό στρατιωιτκό προσωπικό και της αντικατασκοπίας που δρούσαν στην Υεμένη.
Η εφημερίδα «Los AngelesTimes» είχε δημοσιεύσει στις 25 Μαρτίου επικαλούμενη αμερικανούς αξιωματούχους ότι στα χέρια των Χούθι είχαν πέσει αριθμός από απόρρητα έγγραφα, όταν είχαν καταλάβει το υπουργείο Ασφάλειας της χώρας, το οποίο συνεργαζόταν στενά με την CIA. Τα έγγραφα αφορούσαν στα αμερικανικά σχέδια σχετικά με τις επιχειρήσεις στην Υεμένη.
Ο αλ Χάιντι εγκατέλειψε την Σαναά για το Άντεν στις 21 Φεβρουαρίου και οι ΗΠΑ, Γαλλία, Τουρκία και οι δυτικο-ευρωπαϊκές χώρες έκλεισαν τις πρεσβείες τους.
Ακολούθως, σε μία προφανώς συντονισμένη ενέργεια, ΗΠΑ, Σαουδική Αραβία, Κουβέιτ, Μπαχρέιν Κατάρ και Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα μετέφεραν τις πρεσβείες τους στο Άντεν.
Γεωστρατηγικές αλλαγές
Η κατάληψη της Σαναά από τους Χούθι συνέπεσε με μια σειρά από επιτυχίες σε περιφερειακό επίπεδο από τους υποστηρικτές του Ιράν, τόσο τους Χεσμπολά, όσο και στη Συρία όπου η συριακή κυβέρνηση ενίσχυσε τις θέσεις της ενώ στο Ιράκ το κίνημα των τζιχαντιστών του Ισλαμικού Χαλιφάτου άρχισε να υποχωρεί από θέσεις που είχε καταλάβει στο Ιράκ, μετά από σειρά επιτυχιών των υποστηριζόμενων ισρακινών δυνάμεων από το Ιράν.Η στενή συνεργασία Ισραήλ-Σαουδικής Αραβίας επιβεβαιώθηκε από δηλώσεις του Ισραηλινού πρεσβευτή Ron Dermer στο «Fox News» στις 5 Μαρτίου. (**)
Αυτό σήμανε πως άλλαξε η στρατηγική εξίσωση στη Μέση Ανατολή με τάση να γέρνει προς τη μεριά του Ιράν το οποίο άρχισε να καταλαμβάνει κεντρικό ρόλο σε θέματα αχιτεκτονικής ασφάλειας και σταθερότητας στην περιοχή.
Ο Οικός των Σαούντ, που βρίσκεται σε άτυπη συνεργασία με τον ισραηλινό πρωθυπουργό Μπινιαμίν Νετανιάου ΄ρχψισαν να παραπονιούνται στις ΗΠΑ, ότι το Ιράν άρχισε να ελέγχει ζωτικής σημασίας πρωτεύουσες -Βηρυτό, Δαμασκό, Βαγδάτη, και Σανά- και ότι κάτι έπρεπε να γίνει να σταματήσει η εξάπλωση της επιρροής της Τεχεράνης.
Πάντως, στις ΗΠΑ έδειξε δημοσκόπηση πως οι Αμερικάνοι δεν θεωρούν –πλην μόλις του 9%- ως «απειλή για τις ΗΠΑ» το Ιράν, όπως θέλησε να το παρουσιάσει ο Νετανιάου, στην πρόσφατη επίσκεψή του στην Ουάσιγκτον.
Αυτό δεν κρύβει αν οι ΗΠΑ υποστηρίζουν τις πολεμικές επιχειρήσεις που άρχισε συνασπισμός στρατιωτικών δυνάμεων της Σαουδικής Αραβίας, σε συνεργασία με χώρες του Κόλπου, της Ιορδανίας και της Αιγύπτου.
Η Σαουδική Αραβία θεωρούσε εδώ και καιρό την Υεμένη στην σφαίρα επιρροής της, ώστε να διατηρηθεί υπό τον ευρύτερο έλεγχο των ΗΠΑ το στενό Bab al-Mandeb του Κόλπου του Άντεν - της θαλάσσιας διόδου των πετρελαιοφόρων που ενώνει τον Περσικό Κόλπο μέσω της Ερυθράς Θάλασσας και τα νησιά Σοκότρα, με τον Ινδικό Ωκεανό. Ναυτική δίοδο μέγιστης σημασίας, ανάλογης με τον κόλπο του Σουέζ.
Η ανησυχία του Ισραήλ οφείλεται μήπως ο έλεγχος της Υεμένης από τους Σιίτες συμμάχους του Ιράν, του αποκόψει την ελεύθερη δίοδο των πολεμικών σκαφών και υποβρυχίων του μέσω Ερυθράς στον Περσικό Κόλπο. Αυτά προσπάθησε να εκθέσει στον αποτυχημένο λόγο του στο Λόφο του Καπιτώλιου ο Νετανιάου στις 4 Μαρτίου.
Η Σαουδική Αραβία, πάλι, ανησυχεί μήπως αποκτήσει σύμμαχο το αντίπαλό της Σιίτικο Ιράν, στο μαλακό της υπογάστριο, και σε περιοχές γειτονικές με την καταπιεσμένη σουνιτική της μειονότητα.
Οι ΗΠΑ πάλι, για δικούς της γεωστρατηγικούς λόγους, θέλει να αποτρέψει την Υεμένη να καταστεί σύμμαχος με το Ιράν, και ως εκ τούτου, έμμεσα με τη Ρωσία και την Κίνα. Επειδή η ναυτικής δίοδος των στενών Bab al-Mandeb, αποτελεί στρατηγικό διάδρομο για το πυραυλικό σύστημα του αμερικανικού στόλου προς τον Ινδικό.
Από στρατιωτικής άποψης πάλι, η Σαουδική Αραβία δεν είναι στρατηγικής σημασίας περιφερειακή δύναμη ώστε να μπορεί να αντιμετωπίσει μόνη της το Ιράν. Γι΄αυτό χρειάζεται τη στενή συνεργασία όχι μόνο των συμμαχικών χωρών του Κόλπου, αλλά και την Τουρκία, το Πακιστάν και την Αίγυπτο –μια ευρύτερη Σουνιτική Συμμαχία. Από τη συμμαχία αυτή, ως τώρα, μόνο το Σουλτανάτο του Ομάν απέχει. Η Μουσκάτ, διατηρεί ιδιαίτερα φιλικές σχέσεις με την Τεχεράνη.
Και μια και οι θρησκευτικές έριδες μαστίζουν τους Μουσουλμάνους, στο Ομάν η πλειοψηφία των κατοίκων της δεν ανήκουν στα δύο κύρια μουσουλμανικά δόγματα. Είναι Μουσουλμάνοι Ibadi, και εκτρέφουν φόβο τόσο για τον οίκο των Σαούντ, όσο και των άλλων πετρελαιοπαραγωγών σεϊχάτων.
Ο πρόεδρος Σίσι της Αιγύπτου, παρόλο που θα πρέπει να θυμάται την τραγική κατάληξη της προηγούμενης πολεμικής ανάμειξης επί Νάσερ στην Υεμένη, θεωρεί πως του δίνεται μια ευκαιρία να εδραιώσει την θέση του ως ηγέτη, σε μια χώρα, που γνωρίζει το διχασμό από τότε που πραξικοπηματικά οι στρατιωτικοί με τη στήριξη των ΗΠΑ, ανέτρεψαν την μετριοπαθή μουσουλμανική κυβέρνηση Μούρσι.
Στις 27 Μαρτίου είχε ανακοινωθεί ότι το Ισραήλ «ενισχύει την προσπάθεια της Σαουδικής Αραβίας στην Υεμένη». Για πρώτη φορά οι Σιωνιστές συνεργάζονται με Άραβες εναντίον Αράβων…
Οι ΗΠΑ συμμετέχουν στο παρασκήνιο, στις ραγδαίες εξελίξεις που συμβαίνουν στην Υεμένη, από τότε που εγκαταλείφθηκε υποχρεωτικά η αμερικανική στρατιωτική βάση εκεί.
Χώρια που κατάληψη εδάφους της Υεμένης από ξένη δύναμη (λέγεται πως 150.000 στρατός έχει συγκεντρωθεί στα συνορα με την Υεμένη) θα ενοποιήσει και όσους έχουν ακόμη διαφορές με τους Χούθι.
Η επέκταση του πολέμου στην Υεμένη δημιουργεί δυσάρεστα ενδεχόμενα για πολυετή αναταραχή σε μια ιδιαίτερα ευαίσθητη περιοχή με ενδεχόμενες πολυετείς δυσάρεστες πολιτικο-οικονομικές επιπτώσεις. Πρώτο επακόλουθο τα οφέλη από την χαμηλή τιμή του πετρελαίου στα $45 το βαρέλι να τελειώσουν σύντομα.
Τα διεθνή φιλοαμερικανικά δυτικά Μέσα, ρίχνουν όλο το φταίξιμο στο Ιράν, επειδή δίνει κάποια υποστήριξη στους Σιίτες της Υεμένης. Η ξένη στρατιωιτκή επέμβαση ωστόσο των συμμαχικών δυνάμεων υπό τη Σαουδική Αραβία, δεν στιγματίζεται. Ούτε η υποστήριξη των ΗΠΑ σε πλέον των 100 χωρών στον κόσμο, ή τις παρεμβάσεις της Ουάσιγκτον στις χώρες της Μέσης Ανατολής. Κι ας έχει κάποια σημασία αν κάποια χώρα ενδιαφέρεται για όσα συμβαίνουν στα σύνορά της και όχι να αναμειγνύεται για υποθέσεις σε απόσταση 7.000 χιλιομέτρων μακριά.
Άλλη μια περιφερειακή στρατιωτική επέμβαση με τις ευλογίες της Ουάσιγκτον για χάρη διαφορετικών ειδικών συμφερόντων και τον έλεγχο της διεθνούς εξωτερικής πολιτικής.
Αλλά τι να πούμε τότε για την αμερικανική ανάμειξη στην υπόθεση του εμφυλίου στην Ουκρανία;
Πληροφορίες από «Strategic Culture Foundation»
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου