ΔΕΝ ΧΡΕΙΑΖΟΜΑΙ ΣΥΝΔΙΚΑΤΟ

 Μια αληθινή ιστορία 

από τον,
Αλέξανδρο Πιστοφίδη

Ο Ράνταλ Κέλερ από τη μικρή πόλη Kannapolis της Βόρειας Καρολίνα, είναι 43 ετών αλλά μοιάζει
σαν να είναι 60. Τα τελευταία χρόνια της ανεργίας τον κατέβαλαν και τον γέρασαν όσο τίποτε άλλο. Από τα δεκάξι του δούλευε στο μοναδικό εργοστάσιο της περιοχής, στην κλωστοϋφαντουργία Pillowtex. Στο ίδιο εργοστάσιο δούλευαν οι γονείς, τα αδέρφια του και όλο σχεδόν το σόϊ του. 

Όταν το καλοκαίρι του 2003 έκλεισε η Pillowtex για πάντα, μαζί της κατέρρευσε και ολόκληρος ο κόσμος του. Τα 27 καλύτερα χρόνια της ζωής του τα πέρασε μέσα σε αυτό το εργοστάσιο, που ήταν σαν το σπίτι του. Μεγάλωσε σχεδόν μέσα σ΄αυτό, όπως ολόκληρη η Kannapolis.  

(Φωτό:1912 επεμβαίνει ο στρατός για να καταστείλει την απεργία στην κλωστοϋφαντουργία Lawrence της Μασαχουσέτης. Εικόνες που θα δούμε και στο άμεσο μέλλον;)


Στις αρχές του περασμένου αιώνα, χιλιάδες επιχειρήσεις έφευγαν από το βορρά της Αμερικής για να εγκατασταθούν στο νότο, όπου υπήρχαν φθηνά εργατικά χέρια και το σημαντικότερο, δεν υπήρχαν συνδικάτα. Μέσα σε αυτό το ιδανικό για επιχειρήσεις κλίμα της εποχής, ήρθε το 1906 και η Pillowtex από το βιομηχανικό βορρά για να αγκαλιάσει στοργικά τους καλοκάγαθους αγρότες της μικρής πόλης. Το πρώτο πράγμα που έκανε ήταν να τους χτίσει όμορφα μικρά σπιτάκια γύρω από το επιβλητικό εργοστάσιο με την τεράστια τσιμινιέρα, που έμοιαζε σαν εκκλησιά με καμπαναριό. 

Η Pillowtex τους επιδοτούσε το νοίκι, ακόμη και το ρεύμα τους. Αυτή η στοργική ζεστή αγκαλιά, ήταν το τίμημα, ώστε όταν κάποτε ήρθαν κάποιοι «ταραξίες» απ έξω για να τους οργανώσουν σε συνδικάτο, οι περισσότεροι εργάτες, όπως και ο Ράνταλ Κέλερ, φόρεσαν επιδεικτικά ένα μπλουζάκι, δώρο της εταιρείας με σύνθημα: «Δε χρειάζομαι συνδικάτο». Αυτό ήταν ίσως και ο λόγος, που το κλείσιμο του εργοστασίου τους βρήκε όλους απροετοίμαστους. 

Εκλεισε μέσα σε μια νύχτα και οι 5000 απολυμένοι δεν κατάλαβαν τίποτα, αλλά ούτε είχαν καν το χρόνο, έστω να το συζητήσουν μεταξύ τους, και ότι σε πονάει, αλλά δεν μπορείς ούτε να το συζητήσεις, σε καταρρακώνει και σε συνθλίβει ψυχικά και σωματικά. Εν τω μεταξύ, όπως όλοι οι άλλοι, εδώ και δύο χρόνια επισκέπτεται ένα εκπαιδευτικό πρόγραμμα επιμόρφωσης. Μια λύση που είναι ήδη γνωστή και στην Ελλάδα με τα λεγόμενα σεμινάρια της ΕΕ, τα οποία δημιουργήθηκαν για να πλουτίζουν κάποιοι επιτήδειοι και να παραμένουν αδρανείς και ήσυχοι οι άνεργοι 

Στο πρόγραμμα αυτό, ο Ράνταλ, μαθαίνει ρητορική, ιστορία, θρησκευτικά και η γυναίκα του αγγειοπλαστική, αφού δεν έχει νόημα να μάθει κάτι άλλο μιας και δεν υπάρχουν πλέον εργοστάσια στην περιοχή. 

Ο μοναδικός που δουλεύει στην οικογένεια είναι ο 18χρονος γιός του, κι αυτός σαν απλός φαντάρος στο μακρινό Ιράκ. Και παρότι ο πατέρας του αργοπεθαίνει, δεν έχει εδώ και δύο μήνες κανένα νέο από το Ιρακ, και ο ίδιος έχει να αγοράσει καινούργιο πουκάμισο εδώ και δύο χρόνια, δεν έχει να πει κανένα κακό λόγο για την κυβέρνηση αλλά ούτε και για τον ιδιοκτήτη της Pillowtex, τον David Murdock. 

Η προτεσταντική ηθική του Ράνταλ, δεν του επιτρέπει να επιρρίπτει ευθύνες σε άλλους αλλά μόνο στον εαυτό του. Για έναν πιστό προτεστάντη ισχύει ο κανόνας : «όποιος πέφτει οφείλει να σηκωθεί μόνος του». Πέρα από την κυριακάτικη προσευχή στην κατάμεστη εκκλησία, η άλλη μοναδική του παρηγοριά είναι τα νέα φθηνά ψυχοφάρμακα κατά της κατάθλιψης, που τον κρατούν ακόμη όρθιο. Ο γερμανός δημοσιογράφος του περιοδικού «Der Spiegel», που έκανε το ρεπορτάζ για τη μικρή πόλη της Βορείου Καρολίνας, έμεινε έκπληκτος με την ιώβεια καρτερικότητα του Ράνταλ και των συντρόφων του. Γι αυτό και ο τίτλος του ρεπορτάζ ήταν: «οι καταδικασμένοι της Kannapolis» 

Η Kannapolis απλώνεται παντού σαν πανώλη 

Στις αρχές του περασμένου αιώνα, ένα φάντασμα πλανιόταν πάνω από όλες τις βιομηχανικές χώρες του κόσμου, το φάντασμα των εργατικών κινημάτων. Η δύναμή τους ήταν τέτοια, που οι εργοδότες ή συμβιβάζονταν με καλύτερες συνθήκες εργασίας και καλύτερες αμοιβές, ή πήγαιναν σε αγροτικές περιοχές όπως της Kannapolis, όπου οι άνθρωποι είναι συντηρητικοί, αγαπούν την εκκλησία και απεχθάνονται τους συνδικαλιστές και όλους εκείνους που «σπέρνουν διχόνοια» στην κλειστή κοινωνία. Αυτό το φάντασμα και ο κίνδυνος των κοινωνικών ανατροπών ήταν που οδήγησαν σε ένα πιο ανθρώπινο πρόσωπο του καπιταλισμού αλλά και σε μια άνευ προηγουμένου οικονομική ανάπτυξη. Με την κατάρρευση του αντίπαλου δέους, του σοσιαλισμού, την απόλυτη κυριαρχία των ΗΠΑ και τη λεγόμενη παγκοσμιοποίηση, που κάθε τόσο κόβεται και ράβεται στα μέτρα των πολυεθνικών, τα πράγματα έχουν αλλάξει ραγδαία. 

Αυτές οι αμερικανικές κοινωνικές συνθήκες της Kannapolis, πλανώνται εν τω μεταξύ σαν πανώλη πάνω από τους εργαζόμενους όλου του κόσμου. Στο Λαύριο, στο Πέραμα, στα Σκόπια και στη Σόφια και ήδη ακόμη και στη Σαγκάη, η ανασφάλεια και η αβεβαιότητα θα συνοδεύουν την εργασία. Η Μοναδική απάντηση σε αυτήν τη λαίλαπα της απαξίωσης της εργασίας και της ισοπέδωσης της ανθρώπινης αξιοπρέπειας, είναι η αλληλεγγύη των εργαζομένων και η οργάνωσή τους. 

Δυστυχώς, αν κρίνει κανείς από το ποσοστό οργάνωσης των εργαζομένων της χώρας μας, διαπιστώνει ότι οι οπαδοί της προτεσταντικής ηθικής, του,«ο σώζων εαυτόν σωθείτω», αυξάνονται και πληθύνονται και στη χώρα μας. Μαζί τους θα αυξηθεί σίγουρα και η ασθένεια του αιώνα, η κατάθλιψη. Και όπου πει καλημέρα η κατάθλιψη, λέει καληνύχτα για πάντα ο συνειδητοποιημένος ενεργός πολίτης. Με τον απομονωμένο, φοβισμένο και τρομοκρατημένο πολίτη κάνεις ότι θέλεις. 

Στρατευμένοι θεωρητικοί και οπαδοί του νεοφιλελευθερισμού, έχουν αρχίσει εδώ και χρόνια έναν αφανή πόλεμο εναντίον κάθε μορφής οργάνωσης της εργασίας. Το παράδοξο μάλιστα στη χώρα μας είναι, ότι, ενώ οι αυτοαποκαλούμενοι νεοφιλελεύθεροι είναι οργανωμένοι στις πιο αλλοπρόσαλλες και συνωμοτικές ομάδες-λέσχες προώθησης συμφερόντων και διαδηλώνουν μάλιστα ακόμη και για τα δικαιώματα των σκύλων τους, έχουν πείσει πολλούς εργαζόμενους, πως η οργάνωση στα συνδικάτα και ο αγώνας υπέρ των δικαιωμάτων τους, «κάνει κακό στην υγεία». (Πριν μερικά χρόνια, σε διαδήλωση στο Σύνταγμα υπέρ των δικαιωμάτων των αδέσποτων σκύλων συμμετείχαν και κάποιοι γνωστοί έλληνες φιλόζωοι, οι οποίοι δε χάνουν αφορμή να καταφερθούν κατά των συνδικάτων και των εργατικών διεκδικήσεων. Αυτό που αναγνωρίζουν στο σκύλο τους, το θεωρούν πολυτέλεια «σ’ τους ξεφτίλες», που είναι υποχρεωμένοι να ζουν με τον ιδρώτα του προσώπου τους). 

Σε μια εποχή, όπου εκείνοι που λένε στους επιχειρηματίες, πως η επιβίωση περνάει μέσα από δίκτυα, συνεργασίες και συγχωνεύσεις, στους εργαζόμενους προτείνουν ατομικές συμβάσεις, ατομικές προσπάθειες, εγκράτεια σε διεκδικήσεις και αποχή από τα «διεφθαρμένα» συνδικάτα. 

Τον καλό μας άνθρωπο από την Kannapolis, τον κάθε μακροχρόνια άνεργο άνω των 40 και 50 που εξακολουθεί να σκέπτεται, τον βασανίζει ένα μεγάλο δίλημμα. Τον τρομάζει η σκέψη ότι κάποια στιγμή, στα 60 ή 70 του, θα τον ρωτήσει το παιδί του: «για πες μου πατέρα, μπορείς να μου πεις αν νιώθεις πως τα κατάφερες στη ζωή σου»; Κι αν του πει όχι, το επόμενο τρομαχτικό ερώτημα ίσως να είναι : «και τι έκανες ενάντια σ αυτό που σου ρήμαξε τη ζωή σου και σημάδεψε τη δική μου και των παιδιών μου ρε Μ……..Α»; Το αν τα επόμενα χρόνια θα αυξηθούν, εκείνοι που θα βρεθούν στη δυσάρεστη και τραγική θέση του «καλού ανθρώπου από την Kannapolis», θα εξαρτηθεί από το συσχετισμό δυνάμεων εργοδοτών και οργανωμένων εργαζομένων στα συνδικάτα. Μην στέλνετε λοιπόν κάποιον να ρωτήσει για ποιον χτυπάει η καμπάνα. 

Η καμπάνα χτυπάει για όλους τους εφησυχασμένους με τα ψευτοδιλήμματα και τις υποσχέσεις, που στη θέση των διεκδικήσεων τοποθετούν την καλοσύνη και την ελεημοσύνη εκείνων που εκμεταλλεύονται την εργασία τους και τη ζωή τους. 

Μπορεί τα συνδικάτα σήμερα να είναι συμβιβασμένα και ανύπαρκτα. Μπορεί οι περισσότεροι συνδικαλιστές να είναι αποξενωμένοι από τις πραγματικές ανάγκες και τα προβλήματα των εργαζομένων, μπορεί να είναι διεφθαρμένοι, αλλά τα χειρότερα συνδικάτα είναι καλύτερα από τα ανύπαρκτα. Επειδή οι περισσότεροι πολιτικοί μας είναι διεφθαρμένοι, επειδή οι περισσότεροι υψηλόβαθμοι ρασοφόροι μας είναι διεφθαρμένοι, σημαίνει ότι αντίστοιχα θα πάψουμε να ψηφίζουμε ή θα βγούμε από την εκκλησία χαρίζοντάς το «μαγαζί» στους διεφθαρμένους;