Τεράστιο ρήγμα στο μνημόνιο άνοιξε απόφαση του ΣτΕ για την διαιτησία..

Τεράστιο ρήγμα στο μνημονιακό status quo, και ιδίως στο κεφαλαιώδες κομμάτι της γενικευμένης απορρύθμισης των εργασιακών σχέσεων, προκαλεί η απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας, που έκρινε αντισυνταγματική μια μείζονος σημασίας διάταξη. Αυτήν που επέβαλε κατάργηση της Διαιτησίας και των συλλογικών διαπραγματεύσεων.

Το ΣτΕ μέχρι τώρα έχει κρίνει συνταγματικές όλες τις διατάξεις των δύο πρώτων Μνημονίων, για περικοπές μισθών και συντάξεων, επικαλούμενο λόγους δημόσιου συμφέροντος. 


Μοναδική εξαίρεση αποτελεί η απόφαση αυτή, η οποία επαναφέρει στη νομιμότητα τις παλαιές προστατευτικές διατάξεις για τα εργασιακά δικαιώματα, κατ' αναλογία με το ευρωπαϊκό κεκτημένο.

Η Ολομέλεια του ΣτΕ θεωρεί ότι η προσφυγή στη Διαιτησία, ακόμη και μονομερώς, μετά την αποτυχία των συλλογικών διαπραγματεύσεων, είναι συνταγματικά κατοχυρωμένο δικαίωμα και δεν μπορεί να καταργηθεί με μια νομοθετική ρύθμιση. Αυτό σημαίνει ότι οι συλλογικές διαπραγματεύσεις αποκτούν και πάλι αυξημένη νομική ισχύ και γίνονται ο κορμός του καταργημένου, από την τρόικα και την κυβέρνηση, εργατικού δικαίου.

Οσο κι αν αυτό φαίνεται αυτή τη στιγμή μακρινό, αφού στην πράξη έχουν ήδη καταργηθεί σχεδόν όλα τα εργασιακά κεκτημένα, όπως και η κατοχύρωση των συλλογικών διαπραγματεύσεων και συμβάσεων, η δικαστική απόφαση έχει εξέχουσα σημασία. Δεν αποκαθιστά απλώς την αποκαθηλωμένη συνταγματική τάξη στο θέμα αυτό. Προκαλεί, πλέον και σε θεσμικό επίπεδο, την πρώτη μεγάλης εμβέλειας συμβολική ρήξη του μνημονιακού νομικού ιmperium, που πολλοί σε Ελλάδα και Ευρώπη επιχειρούν να μας επιβάλουν ως περίπου αναγκαστικό, φυσικό δίκαιο.

Το ρήγμα, που προκαλεί στο πνεύμα και στο γράμμα του Μνημονίου η απόφαση του ΣτΕ, είναι πολλαπλά αξιοποιήσιμο από την κοινωνία και τους πολίτες. Το ανώτατο δικαστήριο, αποκαθιστώντας την εργασιακή νομιμότητα στις συλλογικές συμβάσεις, ανοίγει το δρόμο για επαναφορά όλων των ρυθμίσεων που έχουν καταργηθεί εν τω μεταξύ, εξαιτίας ακριβώς της ουσιαστικής κατάργησης της Διαιτησίας και κατ' επέκταση των συλλογικών συμβάσεων.

Είναι προφανές ότι οι ανώτατοι δικαστές έκριναν ότι δεν υπάρχουν λόγοι δημόσιου συμφέροντος που να δικαιολογούν, στο εργασιακό πεδίο, μια τόσο μεγάλη παρέκκλιση από το ευρωπαϊκό δίκαιο. Και η κρίση τους αυτή πλήττει ευθέως ένα από τα θεμελιώδη νομοθετικά πλέγματα της μνημονιακής αντίληψης. Είναι μια πολύ καλή αρχή.