Έκτη και τελευταία συνέχεια της έρευνας του Γιάννη Αγγελάκη για το νερό

 

Coca – Cola: Ένας Λεβιάθαν της βιομηχανίας του νερού στα σχολεία της Κρήτης μαζί με την WWF Hellas

 

 

Όρος για την παροχή δανείων η ιδιωτικοποίηση νερού και από την Ε.Ε.

 

 

Ως εκ τούτου, δεν ξέρω πόσο έκπληξη θα πρέπει να αισθανόμαστε, όταν, πριν λίγες μέρες και συγκεκριμένα στις 18 Οκτωβρίου 2012 η Ευρωπαϊκή Κοινότητα έκανε φανερό για άλλη μια φορά πως όχι μόνο δεν είναι αντίθετη στα σχέδια για ιδιωτικοποίηση του νερού αλλά ότι μάλιστα τα θέτει ως όρο για την συνέχιση παροχής δανείων προς την Ελλάδα…

Η στάση της Ευρωπαϊκής Ένωσης δεν πρέπει να μας εκπλήσσει για έναν ακόμα λόγο. Επειδή είχε ταχθεί και παλαιότερα υπέρ των σχεδίων για ιδιωτικοποίηση του νερού καθώς μεταξύ 2002 και 2010 έθετε ως όρο για τα δάνεια προς τις χώρες της κεντρικής και ανατολικής Ευρώπης την ιδιωτικοποίηση του νερού. Εμείς τότε, δεν ενδιαφερόμασταν και πολύ.

Ίσως πιο σημαντικός λόγος πίσω από τη σύνδεση της παροχής δανείων με την ιδιωτικοποίηση του νερού είναι πως μερικούς από τους γίγαντες της βιομηχανίας του νερού έχουν τη βάση τους σε ισχυρές χώρες του Βορρά της Ευρώπης. Όπως… η Γαλλία!

 

 

Όταν η Ε.Ε. παραβιάζει τους ίδιους τους κανόνες που αυτή έχει θέσει

 

Πάντως, για την Gabriella Zanzanaini, Διευθύντρια του οργανισμού European Affairs for Food & Water Europe έστω κι έτσι, η προώθηση της ιδιωτικοποίησης του νερού σε Ελλάδα και Πορτογαλία εκ μέρους της Ευρωπαϊκής Ένωσης: «αποδεικνύει ότι η Κοινότητα έχει χάσει την επαφή με την πραγματικότητα. Τα ιδεολογικά επιχειρήματά που χρησιμοποιούνται δε βασίζονται σε στοιχεία και φτάνουν στο σημείο ν’ αγνοούν τη δημοκρατική θέληση των λαών». [32]

 

Δε γνωρίζουμε κατά πόσο θα συμφωνήσουμε με τη θέση ότι η Κοινότητα «έχει χάσει την επαφή με την πραγματικότητα». Ιδίως όταν, όπως έχει γίνει φανερό και από τα στοιχεία που φανερώσαμε, εδώ και πολλά χρόνια πολλοί σημαντικοί παγκόσμιοι παίκτες «επενδύουν» στην «απελευθέρωση» της αγοράς του νερού. Δε γνωρίζουμε επίσης πόσο ενδιαφέρει την «Κοινότητα» η δημοκρατική θέληση των λαών, όταν συνηγορεί λ.χ. στο καθεστώς επιτροπίας που επιβάλλεται στην Ελλάδα. Προφανώς θα ακολουθήσουν και άλλοι… [33]

 

Όμως, έστω για τους τυπολάτρες ας πούμε ότι, η απόφαση της Ε.Ε. να στηρίξει τα σχέδια για ιδιωτικοποίηση έρχεται σε σύγκρουση με το άρθρο 345 της ΣΛΕΕ και το άρθρο 171 της οδηγίας 2006/123/ΕΚ σχετικά με τις υπηρεσίες στην εσωτερική αγορά στην οποία δηλώνεται ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση θα πρέπει να είναι ουδέτερη όσον αφορά την ιδιοκτησία του νερού. Η στάση της πλέον είναι ξεκάθαρα υπέρ των ιδιωτών και συγκεκριμένων πολυεθνικών. [34]

 

Η κίνηση προς μια νεοφιλελεύθερη ουτοπία

 

Ο Πιερ Μπουρντιέ, σε άρθρο του με τίτλο «η ουσία του νεοφιλελευθερισμού» στη Monde Diplomatique, ήδη από το 1999 σημείωνε ότι: «η κίνηση προς μία νεοφιλελεύθερη ουτοπία μιας αγνής και τέλειας αγοράς γίνεται πραγματικότητα δια της πολιτικής της απορρύθμισης της οικονομίας. Και επιτυγχάνεται δια της καταστρεπτικής δράσης πολιτικών μέτρων που σκοπό έχουν να προστατέψουν τις ξένες πολυεθνικές και τις επενδύσεις τους σε έθνη κράτη, και τα οποία θέτουν υπό αμφισβήτηση όλες τις συλλογικές δομές που θα μπορούσαν να αποτελέσουν εμπόδιο στη λογική μίας αγνής αγοράς».

 

Και στη συνέχεια: «το νεοφιλελεύθερο πρόγραμμα έλκει την κοινωνική του δύναμη δια της πολιτικής και οικονομικής εξουσίας αυτών των οποίων τα συμφέροντα εκφράζει: μετόχους, εργοστασιάρχες, χρηματιστές, συντηρητικούς ή σοσιαλδημοκράτες πολιτικούς που έχουν ταυτιστεί με τις πολιτικές του laissez –faire, μάνατζερ και αξιωματούχους εταιρειών και οργανισμών… τα άμεσα αποτελέσματα αυτής της σπουδαίας νεοφιλελεύθερης ουτοπίας είναι ορατά σε όλους: φτώχια» [35]

Ίσως τελικά αυτό θα πρέπει να κρατήσουμε. Ότι εδώ υπάρχει ένας πόλεμος στον οποίο οργανώνονται στρατηγικές συμμαχίες ώστε τα συμφέροντα κάποιων να υπερισχύσουν εις βάρος τα συμφέροντα κάποιων άλλων. Αυτός ο πόλεμος – πέρα από τον τρόπο που παρουσιάζεται – έχει ξεκάθαρα ταξικά χαρακτηριστικά. Επιζητά την κατάργηση δημοκρατικών και εργατικών δικαιωμάτων (τα οποία διασφαλίζουν τα κατώτερα στρώματα) ως προαπαιτούμενο για τη δημιουργία «ασφάλειας». Δικαιώματα τα οποία χαρακτηρίζονται παρωχημένα και παρουσιάζονται ως «τροχοπέδη» για την έλευση των επενδυτών. Κίνδυνος αποτελεί, δηλαδή, ότι δίνει ασφάλεια στους πολίτες και ασφάλεια για τους επενδυτές είναι ότι συντελεί στην ανασφάλεια των πολιτών. Η «γλώσσα» που μοιράζονται είναι η νεο-φιλελεύθερη. Η γλώσσα, δηλαδή, της κυριαρχίας. Εφόσον αυτοί έχουν τις θέσεις εξουσίας και τα αξιώματα.

 

Τα συγκεκριμένα συμφέροντα επιζητούν την καταστροφή του κοινωνικού ιστό για τον προσεταιρισμό της δημόσιας περιουσίας. Δηλαδή, της περιουσίας που δεν ανήκει σε κανέναν επειδή όλοι τη μοιραζόμαστε και την έχουμε ανάγκη. Ως βασικό δικαίωμα, ως όρο επιβίωσης. Πέραν τούτου, αυτή η καταστροφή ονομάζεται «λύτρωση», τόσο για την κοινωνία, όσο και για το περιβάλλον. Αφού η έλευση των επενδυτών είναι «λύση» στην οικονομική κρίση όσο και για την διαχείριση της «κρίσης του νερού» του οποίου η διαφυλάξη οφείλει να περάσει στον έλεγχο των εταιρειών. Ζούμε την αντιστροφή. Όλα αναποδογυρίζονται. Δημιουργούν τις συνθήκες για ένα πρόβλημα στο οποίο μόνο αυτοί μπορούν να αποτελούν λύση. Δεν επιτρέπουν κάτι διαφορετικό.

 

Κάποιες συγκεκριμένες απαντήσειςαναφορικά με τη δράση της Coca-Cola Hellas στην Κρήτη

 

Ο πόλεμος για το νερό δεν έχει σχέση με την ορθή διαχείρισή του. Ο πόλεμος για το νερό, είναι πρωτίστως ιδεολογικός και πολιτικός, όχι οικονομικός. Ή, ο πόλεμος για το νερό είναι οικονομικός εφόσον παράγει κέρδη για τους «επενδυτές». Εφόσον έχουν κυριαρχήσει, δηλαδή, ιδεολογικά. Όπως, όταν το νερό από ανθρώπινο δικαίωμα μετατρέπεται σε αγαθό. Και μάλιστα… σπάνιο!

 

Υπό αυτό το πρίσμα, και για να δώσουμε απαντήσεις στα συγκεκριμένα ερωτήματα από τα οποία ξεκινήσαμε την έρευνά μας είναι φανερό ότι μέσω του προγράμματος «Αποστολή Νερό» η Coca – Cola Hellas προσπαθεί να περάσει μία συγκεκριμένη ατζέντα – διακυβέρνησης πλέον – ως προς το νερό με ξεκάθαρη στόχευση ως προς την ιδιωτικοποίηση του νερού: αντικαθιστά το κράτος. Προς αυτό, είναι χρήσιμη η συνεργασία με μία Μ.Κ.Ο. όπως η WWF Hellas η οποία λειτουργεί ως «πράσινο πλυντήριο» για τις δράσεις της συγκεκριμένης εταιρείας αλλά και ενδυναμώνει την εικόνα μίας υπεύθυνης και ευαίσθησης διακυβέρνησης πλέον εκ μέρους της εταιρείας.

 

Η συνεργασία αυτή φαίνεται να έχει βάθος και συνέχεια αφού από το 2005 έχουν συνεργαστεί σε δεκάδες παρόμοιας μορφής προγράμματα σε άλλες χώρες.

Είναι φανερό ότι η WWF προφανώς κι έχει αποδεχτεί πολύ σημαντικά ποσά από την Coca-Cola ως χρηματοδότηση κάτι που δε γνωρίζουμε κατά πόσο ισχύει και για το ελληνικό τμήμα της Μ.Κ.Ο. Πάντως, καλό θα ήταν να μας ενημερώσουν.

 

Να σημειώσουμε ότι, αυτή η πρακτική «συνεργασίας» φαίνεται να είναι αρκετά διαδεδομένη, και μεταξύ άλλων εταιρειών και Μ.Κ.Ο. αλλά και διεθνών οργανισμών. Όλοι κάτι κερδίζουν. [36]

Φαίνεται πάντως ότι η Coca-Cola επιθυμεί την ανάπτυξη συνεργασιών και σε τοπικό επίπεδο στην Κρήτη με εθελοντικές οργανώσεις ή και την τοπική αυτοδιοίκηση, εφόσον αποτελούν ένα εξαιρετικό εργαλείο προώθησης των προϊόντων αλλά και συντελούν στο να διαμορφώνει η εταιρεία ένα προφίλ κοινωνικής υπευθυνότητας και ευαισθησίας. Η συνεργασία λοιπόν με Μ.Κ.Ο. λειτουργεί σε παγκόσμιο, εθνικό και τοπικό επίπεδο. Σκέψου παγκόσμια, δράσε …τοπικά! [37]

 

Οι πραγματικοί σκοποί της Coca-Cola Hellas φανερώνονται από άλλες συνεργασίες τις οποίες δε διαφημίζει τόσο έντομα. Όπως με την Global Partnership Mediterranean αλλά και δια της ενεργής στήριξης και συμμετοχής στην παγκόσμια σύμπραξη δημόσιου – ιδιωτικού τομέα για το νερό «CEO Water Mandate» μέσω του ΟΗΕ. Μιλήσαμε αναλυτικά για τη συγκεκριμένη σύμπραξη παραπάνω καθώς και για μια πληθώρα άλλων εξίσου ή και περισσότερο σημαντικών.

 

Συμμαχίες σε παγκόσμιο, εθνικό, τοπικό επίπεδο…

 

Δεν είναι περίεργο επίσης που σε περίοδο κρίσης εταιρείες, οργανισμοί αλλά και πολιτικές οργανώσεις «στοχεύουν» στα σχολεία και στους μαθητές. Καθώς το κράτος υποχωρεί και αφήνει δυσαναπλήρωτα κενά και ελλείψεις, από το ΝΑΤΟ, έως τη «Χρυσή Αυγή» και την Coca-Cola, όλοι γνωρίζουν πως όσο μικρότεροι σε ηλικία τόσο μεγαλύτερη η πιθανότητα αφοσίωσης στους σκοπούς τους. Η επιλογή λοιπόν έχει την ιδιαίτερη σημασία της. [38]

Το έλλειμα δημοκρατίας, η διαφθορά του πολιτικού προσωπικού και εν γένει του συστήματος και η κυριαρχία νεοφιλελεύθερων αντιλήψεων, αλλά και ως εκ τούτου και μόνο εν μέρει λόγω της κρίσης, η οπισθοχωρηση του κράτους από τις κοινωνικές του υποχρεώσεις (με την κρίση ν’ αποτελεί μονάχα την αφορμή και όχι την αιτία), δημιουργεί «ευκαιρίες».

Ένα πιο «καθαρό» κράτος γεννιέται. Ένα κράτος το οποίο μπορεί να αφοσιωθεί πλέον στις βασικές, κυρίαρχες και ουσιαστικές λειτουργίες του. Δηλαδή, στην καταστολή των αντιδράσεων και στη συλλογή των φόρων καθώς και στη διασφάλιση της «ορθής» λειτουργίας μιας όσο πιο «αγνής» ελεύθερης αγοράς γίνεται. Δίχως  τα βαρίδια του παρελθόντος, δίχως εμπόδια προς τους «επενδυτές». Το δημόσιο συμφέρον είναι το συμφέρον των ιδιωτών.

Ναι! Αυτό είνα το όραμά τους! Αυτή είναι η «μεταρρύθμισή» τους… Αυτή είναι η νέα αποικιοκρατία, εφόσον τον έλεγχο πλέον ζητούν πολεθνικές εταιρείες. Αυτό ονομάζουν πρόοδο. Και ο έλεγχος του νερού παίζει σημαντικό ρόλο στα σχέδιά τους.

Να σημειώσουμε ότι δε θεωρούμε καθόλου τυχαία την επιλογή της Κρήτης. Θα παρακολουθούμε στενά το θέμα αναφορικά και με τις επικείμενες συγχωνεύσεις οργανισμών.

Υπενθυμίζουμε ότι τα σεμινάρια του προγράμματος «Υγρότοποι: μια ιστορία για το νησί μου της WWF Hellas » σε συνεργασία με την Coca-Cola Hellas θα πραγματοποιηθούν 8 Δεκεμβρίου στα Χανιά και στις 9 Δεκεμβρίου στο Ηράκλειο. Μετά απ’ όλ’ αυτά, ελπίζουμε να υπάρξει η ενδεδειγμένη απάντηση από τους συλλόγους των καθηγητών.

Τέλος, νομίζω πως έχει αξία να ενημερώσουμε για την ύπαρξη Πρωτοβουλίας για τη μη ιδιωτικοποίηση του νερού στην Ελλάδα http://savegreekwater.org. Στη συγκεκριμένη ιστοσελίδα πραγματοποιείται συλλογή υπογραφών ενάντια στα σχέδια ιδιωτικοποίησή του. Επίσης υπάρχει πλούσιο ενημερωτικό υλικό για τις πρωτοβουλίες αντίστασης σε Ελλάδα και Ευρωπαϊκό επίπεδο οι οποίες είναι και πολλές και ελπιδοφόρες. Μια υπογραφή είναι το λιγότερο που μπορούμε να κάνουμε για ένα θέμα ζωής και θανάτου. Για το νερό.

Τίποτα δεν έχει χαθεί. Όχι ακόμα.

Γιάννης Αγγελάκης