Οι ελιές των δρόμων

Του Παντελη Μπουκαλα

Βαριά η προχθεσινή νεροποντή, τίναξε πολλές από τις ελιές που, μαζί με τις επίσης ολιγαρκείς νεραντζιές, διαλέχτηκαν από παλιά για να στολίζουν τους δρόμους της Αθήνας. Χτυπημένοι από τη βροχή οι καρποί, βρέθηκαν στα πεζοδρόμια, να πεθαίνουν άδοξα: ούτε λάδι θα γίνουν ούτε θα φαγωθούν. Τουλάχιστον λύθηκε έτσι ένα μυστήριο: σε ποιον ανήκουν οι ελιές. Στις βροχές και τους ανέμους ανήκουν και στον ήλιο, στη φύση, την αστική έστω. Σύμφωνα με τον νόμο βέβαια ανήκουν στους δήμους. Σύμφωνα με τις νέες ανάγκες μας όμως ανήκουν, πρέπει να ανήκουν, στον δήμο. Δηλαδή στον κόσμο. Γιατί να μην του επιτραπεί επίσημα να τις μαζεύει, κι ας τις πικρίζει το καυσαέριο;


Εντάξει, δεν πέσαμε ακόμα -και ίσως δεν πέσουμε ποτέ- στην ανάγκη των χαρουπιών, όπως σε πολύ πιο δύσφορες εποχές, κατοχικές, με τις οποίες είναι απρεπής κάθε συσχετισμός. Αλλά οι ελιές δεν είναι χαρούπια. Αν ήταν, δεν θα είχαν ολόκληρη θεά προστάτιδα. Επίσημο ενδιαφέρον για την περισυλλογή τους δεν υπάρχει. Εχει γίνει ορατό όμως τα τελευταία χρόνια, σαν γέννημα της ανάγκης, το ενδιαφέρον του κόσμου, Ελλήνων και ξένων, εξ αρχής φτωχών ή νεόπτωχων. Τους βλέπεις να τις μαζεύουν. Αλλά αρπαχτά. Με τις χούφτες και με σακούλες νάυλον, όχι με πανιά και άλλες τέτοιες φροντίδες.
Υποθέτεις γιατί. Αλλοι ντρέπονται και άλλοι φοβούνται τη δημοτική αστυνομία. Διότι χρειάζεται άδεια. Κι αυτό, με τη γραφειοκρατία που μας δέρνει, δεν είναι το ευκολότερο των πραγμάτων. Μια φορά, είκοσι χρόνια πριν, κάποια γιαγιά έβγαζε βόλτα την εγγονή σ’ ένα παρκάκι με κούνιες ψηλά στην Πλάκα, στον ίσκιο της Ακρόπολης. Μάζευε ελιές, τις χαράκωνε, μια χαρά ήταν, ευλογημένες κι από τη γειτονική θεά. Μια-δυο, της βάζει τις φωνές ένας με στολή, «παρανομία», ντροπιάστηκε μπροστά στο παιδί, δεν το ξανάκανε. Και τα δέντρα συνέχισαν να μαραζώνουν ατρύγητα. Ετσι και τώρα. Μαραζώνουν. Ενώ πολλοί τις χρειάζονται τις ελιές και ενώ οι «νόμιμοι ιδιοκτήτες τους» αδιαφορούν, αν και, διαβάζω, κάποιοι δήμοι αρχίζουν να κατανοούν το πρόβλημα. Απλό είναι. Ας δίνεται μια γενική άδεια κάθε χρόνο. Για να μην πηγαίνει χαμένος ο κόπος των δέντρων. Εκτός και πούμε πως και οι ελιές ανήκουν στη λογοτεχνία, όπως «Τα οπωροφόρα της Αθήνας» του Σωτήρη Δημητρίου.