Έτσι μαγείρεψαν το έλλειμμα

Οι τρισάθλιοι όχι του Ουγκώ αλλά της Goldman Sachs και της Eurostat

Τον Οκτώβρη του 2010, ακριβώς έναν χρόνο μετά τη θριαμβευτική νίκη του ΠΑΣΟΚ με το σύνθημα «λεφτά υπάρχουν», είχε φτάσει η ώρα της αλήθειας των αριθμών. 

Όμως, στην περίπτωση των ελληνικών στατιστικών η αλήθεια των αριθμών εξαρτάται από αυτόν που τους γράφει, τις διαθέσεις και τους απώτερους στόχους του. Απ’ ό,τι φαίνεται από την επιστολή που ακολουθεί, ξεκάθαρος στόχος αυτών που μαγείρεψαν τα ελληνικά στατιστικά στοιχεία, και μάλιστα αναδρομικά από το 2001, ήταν η αύξηση του ελληνικού ελλείμματος και του δημόσιου χρέους.

Το έγγραφο που παρατίθεται στη συνέχεια είναι η επιστολή (8.10.2010) του προέδρου της Radermacher προς τον πρόεδρο της ΕΛΣΤΑΤ σχετικά με τα «Goldman Sachs swaps ».

Σε αυτήν την επιστολή περιγράφονται με κάθε λεπτομέρεια οι προτάσεις της Eurostat για την ποσοτική αναθεώρηση (προς τα πάνω) του ελληνικού χρέους (και συνεπώς και του ελλείμματος) για κάθε έτος από το 2001 και μετά λαμβάνοντας πλέον υπόψη τα swaps. Οι προτάσεις αυτές προέκυψαν μετά την τεχνική ανάλυση που διεξήγαγε η Eurostat και αναφέρονται οι ακριβείς ποσότητες που πρέπει να προστεθούν στο μέχρι τώρα υπολογισθέν χρέος ανά έτος (από το 2001 μέχρι και το 2010).

Το «Ποντίκι» αποκαλύπτει αυτούσια την επιστολή με τις οδηγίες του προέδρου της Eurostat Walter Radermacher προς τον πρόεδρο της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής Ανδρέα Γεωργίου, ο οποίος έκανε «καλή δουλειά» βοηθώντας να τιναχτεί το έλλειμμα στη στρατόσφαιρα...

Η επιστολή

« Όπως συμφωνήθηκε στη συγκεκριμένη συνάντηση μεταξύ της GAO, της Eurostat και της ECB που έλαβε μέρος την Τρίτη 28 Σεπτεμβρίου, ο σκοπός αυτού του γράμματος είναι να κάνει πιο συγκεκριμένη την πρόταση της Eurostat όσον αφορά τη στατιστική καταγραφή της αλλαγής του χρέους που πρέπει να αποπληρωθεί, όπως εισάχθηκε απ’ το 2001 στη βάση των συμπερασμάτων της ανάλυσης που έγινε απ’ τη Eurostat.

Α. Η αλλαγή του "Goldman Sachs"

1) Το πρώτο βήμα θα γίνει το 2001.

Θα υπάρξει μια αύξηση του ελληνικού Δημόσιου χρέους, σύμφωνα με τον κανονισμό, ΑF.4, ύψους 2,8 δισ.

ευρώ, τα οποία ήταν η αρχική αξία της αγοράς της IRS, όπως υπογράφτηκε τον Ιούνιο του 2001 ανάμεσα στην HR και στην GSCM.

Το δάνειο θα θεωρηθεί ως ένα δάνειο με συνεχείς ετήσιες δόσεις στο οποίο οι δόσεις της αποπληρωμής σταδιακά θα αυξάνονται, ενώ ταυτόχρονα το μερίδιο του τόκου σταδιακά θα μειώνεται.

Η ολοκλήρωση της αποπληρωμής του δανείου θα είναι ίση με την ολοκλήρωση που αναφέρεται στο συμβόλαιο της αλλαγής. Ωστόσο, η Eurostat συμφωνεί πως η περίοδος χάριτος (2 χρόνια), όπως αναφέρει το συμβόλαιο, δεν χρειάζεται να ληφθεί υπόψιν. Η αποπληρωμή του δανείου ωστόσο, θα πραγματοποιηθεί σε περισσότερο από 16 χρόνια.

Ως ζήτημα αρχής, οι δόσεις του δανείου θα πρέπει αυστηρά να ταιριάζουν με την ύπαρξη της πραγματικής ροής των δόσεων αποπληρωμής, σύμφωνα με το συμβόλαιο της αλλαγής.

Ο συμφωνημένος ρυθμός του τόκου του δανείου θα αντληθεί απ’ το πληρωτέο μέρος της H R στο συμβόλαιο της αλλαγής. Στο συμβόλαιο αυτό, ο αναφερόμενος ρυθμός “διαρροής” είναι μια αναφορά της Euribor (12 μήνες) αποκλείοντας κάθε spread όπως παρατηρήθηκε στην ημερομηνία εμπορικής συναλλαγής του συμβολαίου.

Εκτιμάται πως η Eurostat περιμένει ότι η συνεχής καταβολή του ποσού θα είναι 250 εκατομ. ευρώ και η αποπληρωμή του αρχικού ποσού στην πρώτη πληρωμή που έγινε το 2004 θα είναι 130 εκατομ. ευρώ.

Το αρχικό ποσό αποπληρωμής θα αφαιρείται κάθε χρόνο απ’ το ποσό των τόκων που εκρέει απ’ τα swap (όπως έχει υπολογιστεί σε αυξανόμενη βάση), το ποσό αυτό θα αντιμετωπίζεται ως οικονομική συναλλαγή, καταγεγραμμένο την ώρα των πληρωμών, σε συμφωνία με την ΕSA95 που θα διαθέτει έγκαιρα τις οικονομικές συναλλαγές.

Για κάθε μέρος, ο τόκος θα αυξάνεται καθώς το swap θα ξαναπροσδιορίζεται ως ένα έντοκο δάνειο και δεν θα θεωρείται πια τόκος κάτω από swap, έτσι ώστε να μην εμφανίζεται ως διαφορά ανάμεσα στο D41 και στο EDΡ41 στον πίνακα 1 της EDP πληροφόρησης.

Όσον αφορά τον πίνακα 3 της EDP, έχει συμφωνηθεί πως η αύξηση του χρέους στο έτος 2001 για το εμφανώς απλήρωτο ποσό του δανείου θα αντανακλάται σύμφωνα με την προσδιοριστική γραμμή “άλλη ένταση της αλλαγής της οικονομικής αξιοπιστίας”.

2) Ένα δεύτερο βήμα θα πραγματοποιηθεί τον Αύγουστο του 2005, όπου η Eurostat θεωρεί πως μια σημαντική αναδόμηση του swap έγινε.

Θα υπάρξει μία νέα αύξηση στο φανερό απλήρωτο ποσό του δανείου, αντλημένη απ’ την αξία της αγοράς του συμβολαίου swap. Το ποσό αυτό θα είναι 5,1 δισ. ευρώ στο τέλος του 2005.

Η διάρκεια απόσβεσης του δανείου θα είναι 30 χρόνια, ως το 2037. Λαμβάνοντας υπόψιν την περίοδο χάριτος των 2 χρόνων, δεν θα υπάρξει αποπληρωμή του δανείου (ούτε μείωση) για τις χρονιές 2006 και 2007.

Ένα καινούργιο ποσοστό θα βγει απ’ τη ροή (Euribor 6 μήνες στην ημερομηνία της επανάληψης). Όπως συμφωνήθηκαν στο δάνειο ημι-ετήσιες πληρωμές, έτσι και η απόσβεση του ποσού θα είναι σε ημι-ετήσια βάση.

Αυτή η καινούργια αλλαγή στο χρέος (+2,6 δισ. ευρώ, λαμβάνοντας υπόψιν την αποπληρωμή του αρχικού χρέους που έχει ήδη καταγραφεί - όπως εκτιμάται στα 250 εκατομ. ευρώ) θα αντανακλάται επίσης, με την προσδιοριστική γραμμή “άλλη ένταση της αλλαγής της οικονομικής αξιοπιστίας” στον πίνακα 3 του EDP. Ως πρώτη εκτίμηση, αυτό θα αποτελέσει μόνο μία μικρή αλλαγή στο ποσό των συνεχών δόσεων, μ’ ένα παρόμοιο αντίκτυπο στη μείωση της απόσβεσης του αρχικού δανείου ως οικονομική συναλλαγή.

3) Ένα τρίτο βήμα θα γίνει τον Δεκέμβριο του 2008.

Το νέο ποσό του δανείου θα είναι 5,4 δισ. ευρώ, η αλλαγή του χρέους θα είναι στις ίδιες συνθήκες, όπως αναφέρθηκε παραπάνω.

Οι συνεχείς προκαθορισμένες δόσεις θα είναι λίγο πιο υψηλές απ’ τις προηγούμενες. Θα ήθελα επίσης, να επιβεβαιώσω ότι, η πρόταση της Εurostat κατά τη διάρκεια της συνάντησης, το δάνειο να προστεθεί στο ελληνικό δημόσιο χρέος είναι εντελώς συνδεδεμένη με τη swap συναλλαγή, έτσι ώστε οποιαδήποτε ακύρωση του swap να σημάνει την de facto εξαφάνιση του δανείου, όπου κάθε δυνατή μελλοντική επανάληψη θα έπεφτε στα κριτήρια της Eurostat, τα οποία σχετίζονται με τη “σημαντική αναδόμηση” που θα οδηγούσε σε ανοδική ή καθοδική προσαρμογή του φανερού ποσού του δανείου.

Β. Άλλοι τόκοι swaps

Όσον αφορά τα εκτός αγοράς swaps που εισάχθηκαν κατά την περίοδο 2005-2008 στο περιεχόμενο των ακυρώσεων των swaps, στη βάση των πληροφοριών προμηθευόμενες απ’ τις ελληνικές αρχές, η Eurostat είναι της γνώμης ότι τα μέρη του δανείου δεν πρέπει να είναι καταγεγραμμένα.

Βασισμένοι σε μία εξέταση αυτών των swaps κατέληξαν ότι αυτά τα μέρη του δανείου ήταν για περιορισμένα ποσά συνδεδεμένα με τα εκτός-αγοράς swap για ένα μικρό χρονικό διάστημα απόσβεσης (μέσο όρο όχι πάνω από 2 χρόνια), έτσι ώστε το απο-πληρωτέο ποσό που έχει απομείνει να έχει μικρύνει το 2009. Η Εurostat έδωσε έμφαση ότι όλα τα εκτός-αγοράς swap τοποθετημένα με την καθοδήγηση της Eurostat (Ιούνιος 2008) θα αντιμετωπίζονται σύμφωνα με τους κατάλληλους κανόνες για τα ακριβή ποσά, αν και μικρά.

Εμπιστεύομαι ότι θα είστε σε θέση να επιβεβαιώσετε όσο το δυνατόν γρηγορότερα τη συμφωνία για τις ενέργειες που πρέπει να γίνουν ώστε να συμπεριληφθούν τα δεδομένα που έχουν επισημανθεί, το αργότερο μέχρι τις 10 Οκτωβρίου 2010, όπως συμφωνήθηκε κατά τη διάρκεια της μεθοδολογικής επίσκεψης της EDP. Έχουμε λάβει υπόψιν ότι συγκεκριμένες επιπτώσεις έχουν καταγραφεί στην πρώτη συνεδρίαση της EDP στις 30 Σεπτεμβρίου 2010, αλλά ζητήσατε να λάβετε την καθοδήγησή μας στη σύνταξη πριν οριστικοποιήσετε τις αλλαγές».