Η Απάντηση

Γράφει ο Αλέξανδρος Πιστοφίδης

η προτεστάντισσα

Ο Anton Börner, ο παντρεμένος με Ιταλίδα πρόεδρος του Γερμανικού Συνδέσμου Εξωτερικού Εμπορίου, μιλά επτά γλώσσες μεταξύ των οποίων και την νεοελληνική. Ο κοσμοπολίτης επιχειρηματίας, είναι το πιο κατάλληλο πρόσωπο της Γερμανίας για να μιλήσει για όσα συμβαίνουν στον Ευρωπαϊκό Νότο.

ο βουδιστής προτεστάντης

«Θλίβομαι», λέει σε συνέντευξή του στη Γερμανική εφημερίδα “Die Welt”, «για το έλλειμμα κατανόησης της Γερμανικής κυβέρνησης προς τους λαούς του Νότου. Εδώ και αιώνες, έχουν διαμορφωθεί εντελώς διαφορετικές πολιτισμικές νοοτροπίες Βορρά και Νότου, που συγκρούονται μεταξύ τους.

και ο Ιταλός...

Οι Ιταλοί γελούν μ’ εμάς κάθε φορά που μιλάμε για μέτρα οικονομικής σταθερότητας και πειθαρχίας. Ο μέσος Ιταλός είναι πλουσιότερος από τον μέσο Γερμανό και όταν τους λέμε να σφίξουν το ζωνάρι, η απάντηση είναι να το σφίξετε πρώτα εσείς. Οι Ιταλοί δίνουν προτεραιότητα στις μεταξύ τους ανθρώπινες σχέσεις ενώ εμείς δίνουμε περισσότερο σημασία στις δομές».



Αυτό που δεν ανέλυσε ο Anton Börner, το είχε κάνει ήδη ένας άλλος Γερμανός έναν αιώνα πριν, ο Max Weber, ο άνθρωπος που εξήγησε γιατί ο καπιταλισμός έχει να επιδείξει τη μεγαλύτερή του ανάπτυξη και επιτυχία στις λεγόμενες χώρες του προτεσταντικού βορρά.


Κανένας άλλος επιστήμονας δεν μπόρεσε να μας δώσει τόσο πειστικά και με τόσο γλαφυρό τρόπο τη σχέση της «ηθικής της εργασίας» (Arbeitsethos) και της αποταμίευσης του Προτεσταντισμού με τον Καπιταλισμό, όσο ο Max Weber.
Σύμφωνα λοιπόν με τον Weber, ο πιστός προτεστάντης προσπαθεί διαρκώς να αποδεικνύει την αξία του μπροστά στο Θεό με αυτοπειθαρχία. Με μια διάθεση αυτοαναίρεσης προσπαθεί να αποδείξει, ότι είναι άξιος.


Ομως σε αντίθεση με τον καθολικό, (ή και ορθόδοξο) «μοναχικό» προσκυνητή, οφείλει να το αποδείξει μέσα από τη σκληρή εργασία και την εγκράτεια, όπως: «παραιτούμαι τώρα από την πρόσκαιρη χαρά και συλλέγω μικρές αποδείξεις αρετής μέσω καθημερινών θυσιών». Ο μαθητής του Λούθηρου ο καλβίνος, πήγε ακόμη πιο μακριά από το δάσκαλό του λέγοντας πως: «είναι καταραμένος όποιος εμπιστεύεται τον άνθρωπο και οικοδομεί την αρετή του πάνω στην ηδονή της σάρκας».


Ετσι, για να προστατέψει δήθεν τη χριστιανική κοινότητα δημιούργησε «δικαστήριο ηθών» με απαγορεύσεις χορού, θεάτρου και γενικά διασκέδασης με καθημερινούς ελέγχους στα σπίτια. Εφήρμοσε δηλαδή πριν 450 χρόνια αυτό που έκαναν οι Ταλιμπάν στο Αφγανιστάν και συνεχίζουν να το κάνουν οι μορμόνοι στις ΗΠΑ, χωρίς βέβαια τις αυστηρές ποινές θανάτου. ( Τελικά, οι Ταλιμπάν έθεταν τις βάσεις για το μελλοντικό οικονομικό θαύμα του ισλαμικού Καπιταλισμού, αλλά δεν τους κατάλαβε κανείς όπως φαίνεται)


Αυτή η αυτοαναίρεση του ανθρώπου, οδήγησε σε μια φιλοσοφία τρόπου ζωής, «εγκόσμιας ασκητικής» , όπου τα μηνύματα ήταν: εργασία και αποταμίευση αντί άσκοπων δαπανών. Φόβος μπροστά στη διασκέδαση και τις χαρές της ζωής και ρουτινοποίηση των δραστηριοτήτων της καθημερινής ζωής με αυτοέλεγχο και αυτοπειθαρχία, όπου η αυτοπειθαρχία έπαιρνε τα χαρακτηριστικά της αυτοτιμωρίας. Με εξαίρεση τους Ορθοδόξους και Καθολικούς, οι Προτεστάντες και οι Βουδιστές δεν πιστεύουν στις έννοιες της μετάνοιας και της εξομολόγησης που οδηγούν στην άφεση των αμαρτιών. Αυτό οδήγησε αυτομάτως σε μια αποστροφή προς τη συναισθηματική προσκόλληση, την αδυναμία, την αμφιβολία και την αμφιταλάντευση.


Στους Προτεστάντες και στους Βουδιστές, όποιος πέσει κάτω, ή θα σηκωθεί μόνος του ή θα ποδοπατηθεί κι αυτό γιατί αμφότεροι πιστεύουν στον δόγμα του Προκαθορισμού(predestination), σύμφωνα με το οποίο είναι προκαθορισμένο το τι επιφυλάσσει ο Θεός στους αμαρτωλούς, οι οποίοι είναι ανεπίδεκτοι προόδου και στους οποίους δεν αναγνωρίζονται ανθρώπινα λάθη και αδυναμίες. Στη δική τους φιλοσοφία, επιβιώνουν, οι ισχυροί, οι αποφασιστικοί και οι συναισθηματικά άτρωτοι που δε θα διστάσουν να περάσουν πάνω από πτώματα. Οσοι μείνουν πίσω, τους περιμένει η Μαρμάγκα. Με εξαίρεση το φόβο κοινωνικών εκρήξεων, οι εικόνες του Νότου που θυμίζουν Ινδία και γενικώς Ασία ή Ευρώπη του 18ου και 19ου αιώνα, δεν τους αγγίζουν καθόλου. Ισα-ίσα επιβεβαιώνουν το δόγμα τους.


Οποιος δεν γνωρίζει αυτή τη νοοτροπία, δεν μπορεί να καταλάβει, πόσο σοβαρά εννοούν τη λέξη «τιμωρία» αναφορικά με τους Ελληνες, όταν την επαναλαμβάνουν τόσο συχνά, οι Μέρκελ, Σόϊμπλε και Ρέσλερ.


Δεν έχουμε άλλο όπλο από το να τους δείξουμε με πείσμα και επιμονή ότι δεν είμαστε διατεθειμένοι να γίνουμε σαν αυτούς τους ίδιους, ούτε να ανεχθούμε την ασιατοποίησή μας και πάνω απ’ όλα να αποδείξουμε πως δεν αγωνίστηκαν άδικα οι πρόγονοί μας κατά του Ασιατικού Δεσποτισμού. Αν θέλουμε να διαφυλάξουμε την ταυτότητά μας και την αξιοπρέπειά μας, θα πρέπει να συντονίσουμε τις ενέργειές μας με τους υπόλοιπους Μεσογειακούς λαούς του Ευρωπαϊκού Νότου.
Αυτή θα πρέπει να είναι η απάντησή μας.