ΔΕΝ ΗΤΑΝ ΤΡΑΓΩΔΙΑ

 
Αιμιλία Καραλή


Για άλλη μια φορά, ο homo consumens εκδικήθηκε την φύση, παραβιάζοντας κάθε μέτρο και καταπατώντας κάθε όριο αξιοπρεπούς ζωής. Αυτήν υπερασπίστηκαν τα συλλογικά αντανακλαστικά των πολιτών που προσπάθησαν, με όποιο τρόπο μπορούσε ο καθένας, να βοηθήσουν όσους δοκιμάστηκαν και υποφέρουν.

Πόσο να αντέξουν οι λέξεις το ίδιο τους το νόημα όταν αυτό ξεθωριάζει από την συνεχή επανάληψή τους;


Λύπη, θρήνος, πόνος, οδύνη, σπαραγμός, πένθος… Πόσες ακόμη λέξεις μπορούμε να παραθέσουμε για να αγγίξουμε στο ελάχιστο αυτό που συνέβη την προηγούμενη Δευτέρα στο Μάτι της Αττικής, στην Κινέττα, στην Νέα Μάκρη, στην Ραφήνα;

Οι ίδιες αυτές λέξεις αρθρώνονταν και όταν τον Νοέμβριο του 2017 είχαμε νεκρούς και καταστροφές από πλημμύρες στην Μάνδρα της Αττικής. Κάθε χρόνο θα τις βρίσκουμε να κυριαρχούν στα δελτία ειδήσεων, στα σχετικά άρθρα, στα στόματα των ανθρώπων που έχασαν τα σπίτια, τους χώρους εργασίας τους, τους συγγενείς και τους φίλους τους από πυρκαγιές, πλημμύρες, σεισμούς. Πόσο να αντέξουν οι λέξεις το ίδιο τους το νόημα όταν αυτό ξεθωριάζει από την συνεχή επανάληψή τους;

Τουλάχιστον 91  άνθρωποι πέθαναν με μαρτυρικό τρόπο, εκατοντάδες νοσηλεύονται, πολλοί αγνοούνται, κόποι μιας ζωής έγιναν κυριολεκτικά στάχτες. Οι μνήμες εκείνων που βίωσαν τον όλεθρο σφραγίστηκαν για πάντα από εφιάλτες.

Τίποτα πια δεν είναι το ίδιο για όσους βγήκαν ζωντανοί μέσα από τις φλόγες. Δεν χάθηκαν μόνο τα σπίτια, τα δέντρα, τα ζώα, οι άνθρωποι. Έσβησαν και οι λέξεις που τα δήλωναν, οι ιστορίες που πλέκονταν μεταξύ των ανθρώπων του τόπου, οι αγάπες, τα τραγούδια, τα πανηγύρια αλλά και οι κρίσιμες στιγμές της καθημερινής ζωής –μικρές και μεγάλες.

Στους δρόμους που ήταν φραγμένοι από οικοδομές, είτε προς επίδειξη πλούτου και άμεσης «ρομαντικής» ενατένισης της θάλασσας είτε προς εμπόριο φαγητού και διασκέδασης, δεν θα βαδίζουν πια όπως παλιά οι άνθρωποι ούτε θα παίζουν με τον ίδιο τρόπο τα παιδιά. Έχουν πια χωνευτεί μέσα τους οι κραυγές του θανάτου και της απελπισίας.

Δεν ήταν «Κόλαση» του Δάντη οι φωτιές της Δευτέρας, όπως τις χαρακτήριζαν κάποιοι λογοτεχνικά αναλφάβητοι τηλεπαρουσιαστές. Γιατί η Δαντική «Κόλαση» είναι ηθική και πολιτική αλληγορία, ένα επίπονο ταξίδι στην γνώση και στην υποταγή των παθών που τελικό δρόμο έχει τον «Παράδεισο», δηλαδή την επίγεια ευτυχία και δικαιοσύνη.

Τέτοια ταξίδια και στόχοι έχουν πάψει προ πολλού να υπάρχουν στην ελληνική –και όχι μόνο- κοινωνία και τα αποτελέσματα το αποδεικνύουν.  Δεν ήταν ούτε τραγωδία –ούτε καν με τον προσδιορισμό «εθνική»- όπως δήλωναν κάποιοι πολιτικοί άρχοντες. Γιατί η τραγωδία μιμείται πράξεις «σπουδαίες και τέλειες», ενώ στο τέλος υπάρχει πάντα η κάθαρση.

Αυτό που συνέβη ήταν απλώς μια μικρή και χυδαία πράξη, δεκάδες άνθρωποι ένα ειδεχθές έγκλημα, ένας απλός κρίκος στην αλυσίδα παρόμοιων εγκλημάτων με δράστες την κερδοσκοπία, τον εφησυχασμό, τον συμβιβασμό και την αδιαφορία.

Είναι σημείο μιας καταστροφικής πορείας που την οδηγούν «δείλαιοι και αμαθείς και βάρβαροι», όπως έγραφε το 1964 ο Δημήτρης Πικιώνης για εκείνους που λατομούσαν, κατασπάρασσαν, αφάνιζαν και ατίμωναν το Αττικό τοπίο για να οικοδομήσουν ανεξέλεγκτα, να κάνουν την «μπάζα» τους μπαζώνοντας ποτάμια, ρέματα και φράζοντας τις διόδους προς την θάλασσα. Για άλλη μια φορά ο homo consumens εκδικήθηκε την φύση, παραβιάζοντας κάθε μέτρο και καταπατώντας κάθε όριο αξιοπρεπούς ζωής.

Αυτήν υπερασπίστηκαν τα συλλογικά αντανακλαστικά των πολιτών που προσπάθησαν με όποιο τρόπο μπορούσε ο καθένας να βοηθήσουν όσους δοκιμάστηκαν και υποφέρουν από την συντριβή. Και δεν προσέφεραν μόνο υλικά εφόδια ικανά να ανακουφίσουν πρόσκαιρα βασικές βιοτικές ανάγκες.

 Η μαζική προσέλευσή τους σε εκείνες τις περιοχές, οι ουρές στα δημόσια νοσοκομεία για αιμοδοσία, οι δωρεές καταλυμάτων, η συμπαράσταση στους πυροσβέστες και σε όσους από την θέση τους κλήθηκαν να αντιμετωπίσουν το πρόβλημα είναι δείκτες μιας συνείδησης που δεν έχει ναρκωθεί ούτε καταργηθεί.

Αν γίνει η πυξίδα ενός αντίστοιχου καθημερινού τρόπου ζωής, που δεν θα χρειάζεται κρίσιμες στιγμές για να φανερωθεί, τότε θα αλλάξουν πολλά. Και κυρίως δεν θα θυσιάζεται καμιά ζωή, κανένας τόπος, καμιά ανθρώπινη ιστορία στον Μολώχ του κέρδους.