Μπόχα πετρελαίου πίσω από τα επικίνδυνα παιχνίδια των ΗΠΑ
Οι ΗΠΑ έχουν γίνει αυτάρκεις σε πετρέλαιο με τη μέθοδο "fracking"
Για τη χαμηλή τιμή του πετρελαίου, υπάρχει μια πολύ απλή εξήγηση: η προσφορά είναι μεγαλύτερη από τη ζήτηση. Σε πολλές περιοχές της γης η οικονομία αναπτύσσεται με βραδύτερους ρυθμούς και συνεπώς καταναλώνει λιγότερη ενέργεια.
Αυτή είναι η επίσημη άποψη του OPEC. Η αλήθεια όμως κρύβεται πίσω από τα γεωπολιτικά παιχνίδια παγκόσμιας αναστάτωσης, που παίζουν οι ΗΠΑ. Από τη Μέση Ανατολή ως το Αφγανιστάν αλλά και στο μαλακό υπογάστριο της Ρωσίας.
Κυρίως στις ΗΠΑ, πρώτη καταναλώτρια ενέργειας στον κόσμο, έχουν ανοίξει νέες πηγές με αποτέλεσμα να αυξάνεται η προσφορά πετρελαίου. Πρόκειται για την εξόρυξη πετρελαίου με τα μέθοδο fracking, όπου αντλείται πετρέλαιο από πετρώματα σε μεγάλο βάθος.
Η σημαντική πτώση της τιμής του πετρελαίου έχει φέρει μεγάλους εξαγωγείς όπως η Σαουδική Αραβία, το Ιράν και η Ρωσία σε πολύ δύσκολη θέση. Από την άλλη όμως, οι ΗΠΑ αυξάνουν το μερίδιό τους στην αγορά, με τη βοήθεια της μεθόδου «fracking».
Η εξαιρετικά χαμηλή τιμή της βενζίνης, (π.χ. λίγο παραπάνω από ένα ευρώ για ένα λίτρο βενζίνης σούπερ πληρώνουν οι οδηγοί αυτοκινήτων στη Βιέννη) οφείλεται στην ελεύθερη πτώση της τιμής του πετρελαίου, που μειώθηκε κατά το ήμισυ από το καλοκαίρι που πέρασε.
Η εξέλιξη αυτή πάντως δεν έδειξε να επηρεάζει τις αποφάσεις των πετρελαιοπαραγωγών χωρών. Η σύνοδος του Οργανισμού Εξαγωγών Πετρελαιοπαραγωγών Χωρών (ΟPEC) αποφάσισε πριν τρεις εβδομάδες στην αυστριακή πρωτεύουσα να διατηρήσει την παραγωγή πετρελαίου στα σημερινά επίπεδα.
Όπως ανακοίνωσε κλείνοντας τις εργασίες της συνόδου ο γενικός γραμματέας του OPEC Ελ Μπαντρί, «αποφασίσθηκε να διατηρηθεί το επίπεδο παραγωγής στα 30 εκατομμύρια βαρέλια για τους επόμενους έξι μήνες».
O OPEC διατήρησε το επίπεδο παραγωγής
Στο προοίμιο της συνόδου του OPEC χώρες όπως η Βενεζουέλα και το Ιράν είχαν επιχειρήσει να επηρεάσουν τη Σαουδική Αραβία στην κατεύθυνση του περιορισμού της παραγωγής. Στόχος τους ήταν να αυξηθεί η τιμή του «μαύρου χρυσού» και κατ' επέκταση τα κρατικά τους έσοδα.
Ωστόσο, οι Σαουδάραβες, οι μεγαλύτερη εξαγωγείς πετρελαίου στον κόσμο, ήταν αμετακίνητοι με αποτέλεσμα την περαιτέρω μείωση της τιμής του πετρελαίου. Αυτό συμπαρέσυρε και το ρούβλι, καθώς το ρωσικό νόμισμα απώλεσε σημαντικό ποσοστό της αξίας του στην παγκόσμια αγορά συναλλάγματος.
Όπως εκτιμά ο αυστριακός ειδικός σε θέματα πετρελαίου, Γιοχάνες Μπενίνι, «η διένεξη γύρω από τη Συρία δρα ως καταλύτης, η οποία έχει βεβαίως σημασία αν λάβει κάποιος υπόψη τις εξελίξεις στο Ιράν και τη Ρωσία, πρέπει να συνεκτιμηθεί στην αξιολόγηση της κατάστασης. Πιστεύω ότι σε αυτήν την περίπτωση οι Αμερικανοί και οι Σαουδάραβες στέκονται μαζί στη μία πλευρά και η Ρωσία με το Ιράν στην άλλη».
Εδώ θα πρέπεινα επισημάνουμε και φτηνή τιμή πετρελαίου βρίσκουν οι μαυραγορίτες που αγοράζουν πετρέλαιο από τους τζιχαντιστές του Ισλαμικού Χαλιφάτου.
Η Σαουδική Αραβία δεν διακρίνει κάποιο συμφέρον στην ενίσχυση του Ιράν ως περιφερειακής δύναμης. Παράλληλα επιθυμεί να χαλιναγωγήσει και τον ρωσικό ανταγωνισμό στο πεδίο του πετρελαίου. Οι δυτικές κυρώσεις που έχουν επιβληθεί προκαλούν και στις δύο αυτές χώρες πρόσθετες δυσχέρειες.
Πάντως, αυτή είναι μόνο η μισή αλήθεια, καθώς και η Σαουδική Αραβία έχει αρχίσει να αισθάνεται βαθμιαία τον ανταγωνισμό του πετρελαίου των ΗΠΑ. Οι οποίες παράγουν με τη μέθοδο της σχιστολιθικής εξόρυξης, (του γνωστού fracking), τόσο πολύ πετρέλαιο στην Αλάσκα, ώστε καλύπτουν πλήρως τις εγχώριες ανάγκες.
Το φθηνό πετρέλαιο είναι η απάντηση του OPEC στον αμερικανικό ανταγωνισμό, όπως δήλωσε ο γ.γ. του οργανισμού Ελ Μπαντρί.
Δεδομένου ότι το fracking είναι ακριβή μέθοδος εξόρυξης, η παραγωγή του συμφέρει μόνον εφόσον η τιμή του πετρελαίου διατηρείται σταθερή σε σχετικά υψηλά επίπεδα.
Όπως εκτίμησε ο ιρανός υπουργός Πετρελαίου Μπιγιάν Ζαγκανέ μετά το πέρας της συνόδου του OPEC, «ορισμένοι αναλυτές θεωρούν ότι η απόφαση της διάσκεψης θα εκτοπίσει από την αγορά κάποιους αναποτελεσματικούς παραγωγούς. Ως εκ τούτου η τιμή του πετρελαίου θα σταθεροποιηθεί και η κατάσταση θα βελτιωθεί».
Πάντως, ειδικοί του κλάδου εκτιμούν ότι η αναπτυξιακή ώθηση που προσφέρει σε ορισμένες χώρες το φθηνό πετρέλαιο, θα μπορούσε μακροπρόθεσμα να αποσταθεροποιήσει άλλες περιοχές. Προάγγελο αυτής της εκτίμησης αποτελούν οι εξελίξεις στη Ρωσία, μία χώρα που βασίζεται σε σημαντικό βαθμό στις εξαγωγές πετρελαίου και φυσικού αερίου.
O Ρόμπερτ Μπέργκες, επικεφαλής οικονομολόγος για τις αναδυόμενες αγορές της Deutsche Bank Research στο Λονδίνο επιλέγει το κλασικό επιχείρημα της αγοράς και της ζήτησης για να ερμηνεύσει το φαινόμενο. Κατά την άποψή του δύο παράγοντες είναι σημαντικοί και πρέπει να ληφθούν υπόψη: οι ανησυχίες για την ασθενική πορεία της ευρωπαϊκής οικονομίας και μερικών αναδυόμενων χωρών καθώς και η υπερπροσφορά πετρελαίου στις αγορές, κυρίως λόγω των εξελίξεων στις ΗΠΑ με το σχιστολιθικό πετρέλαιο.
«Η χαμηλή τιμή πλήττει τη Ρωσία περισσότερο από τις κυρώσεις»
Στα μέσα Οκτωβρίου η Deutsche Bank Research δημοσίευσε μελέτη για τις επιπτώσεις που έχει η χαμηλή τιμή πετρελαίου στις σημαντικότερες πετρελαιοπαραγωγές χώρες. Τμήμα της έρευνας αφιερώθηκε στο "ποια χώρα χρειάζεται να επιτύχει και ποια τιμή πετρελαίου ώστε να χρηματοδοτήσει τον προϋπολογισμό της".
Η Ρωσία για παράδειγμα, καλύπτει σε ποσοστό 45% το κρατικό της χρέος από την εξαγωγή ενέργειας. Εκεί η τιμή φυσικού αερίου είναι συνδεμένη με αυτή του πετρελαίου. Κατά την έκθεση, η τιμή πετρελαίου πρέπει να είναι 100 δολάρια το βαρέλι για να μπορεί η Ρωσία να ισοσκελίσει τον προϋπολογισμό της. Η σημερινή τιμή είναι γύρω στα 80 δολάρια το βαρέλι. Με σοβαρές συνέπειες, όπως υποστηρίζει ο Στέφαν Μάιστερ, από τη Γερμανική Εταιρεία Εξωτερικής Πολιτικής. «Ο ρωσικός προϋπολογισμός υποχρηματοδοτείται. Και υπό το πρίσμα των οικονομικών κυρώσεων της Δύσης και της μηδενικής ανάπτυξης που βιώνει η ρωσική οικονομία, το πρόβλημα που αντιμετωπίζει είναι ιδιαίτερα σοβαρό».
Ο γερμανός εμπειρογνώμων σε θέματα Ρωσίας υποστηρίζει ακόμη ότι η χαμηλή τιμή του πετρελαίου είναι πιο οδυνηρή για τη χώρα από ό,τι οι κυρώσεις της Δύσης.
«Σύμπτωση συμφερόντων ΗΠΑ – Σ. Αραβίας»
Σύμφωνα με έκθεση, του Ρωσικού Ινστιτούτου Στρατηγικών Μελετών, η πτώση της τιμής πετρελαίου αποδίδεται σε συμφωνία των ΗΠΑ με τη Σαουδική Αραβία.
Η αλήθεια είναι ότι το Ριάντ δεν έδειξε διατεθειμένο να πάρει μέτρα σταθεροποίησης της τιμής μειώνοντας τις ποσότητες εξόρυξης. Αντίθετα από τον περασμένο Σεπτέμβριο ανέβασε τις ποσότητες παραγωγής.
Η Κίρστεν Βεστφάλεν από το Ίδρυμα Επιστήμη και Πολιτική δίνει μια εξήγηση: «Το κόστος εξόρυξης είναι χαμηλό στη Σαουδική Αραβία και θα πρέπει να πούμε ότι η οικονομία της μπορεί να αντέξει περισσότερο από πολλές άλλες. Ναι μεν χρειάζεται ως βάση τα 90 με 95 δολάρια το βαρέλι, αλλά ο προϋπολογισμός της είναι ισοσκελισμένος, δεν έχει χρέη, έχει κάνει μεγάλες προμήθειες που της δίνουν μεγάλα περιθώρια χρόνου. Σε άλλες χώρες η κατάσταση είναι πιο κρίσιμη».
Όπως στο Ιράν, τον αιώνιο αντίπαλο της Σαουδικής Αραβίας στον αγώνα για επιρροή στην ευρύτερη Μέση Ανατολή. Η Τεχεράνη χρειάζεται άμεσα, λόγω των κυρώσεων από τη Δύση, έσοδα από το πετρέλαιο. Για να καλύψει τις ανάγκες της πρέπει η τιμή πετρελαίου να φτάσει τα 125 δολάρια το βαρέλι. Για τον ιρανό υπουργό Πετρελαίου, Μπιγιάν Ζανγκανέ φταίει το Ριάντ και η υπερπροσφορά πετρελαίου για την πτώση της τιμής του. Η χαμηλή τιμή του περιορίζει τα περιθώρια ελιγμών της Τεχεράνης στις διαπραγματεύσεις για το πυρηνικό πρόγραμμα της χώρας.
Ευλογία για κάποιες χώρες... κατάρα για τις πετρελαιοπαραγωγές
Σύμφωνα με εκτιμήσεις της Διεθνούς Υπηρεσίας Ενέργειας ήδη από του χρόνου οι ΗΠΑ μπορεί να είναι σε θέση να αντλούν περισσότερο πετρέλαιο από όσο η Ρωσία και η Σουηδική Αραβία. Το άξιοσημείωτο είναι ότι παρά τις γεωπολιτικές κρίσεις, όπως η ουκρανική, με τις κυρώσεις της Δύσης σε βάρος της Ρωσίας και την ενίσχυση της οργάνωσης Ισλαμικό Χαλιφάτο στη Συρία και στο Ιράκ, από το περασμένο καλοκαίρι έχει πέσει η τιμή πετρελαίου κατά 30%.
Για τις χώρες που δεν διαθέτουν δικές του πετρελαιοπηγές αποτελεί ευλογία. Όμως για τις πετρελαιοπαραγωγές χώρες η χαμηλή τιμή σημαίνει λιγότερα έσοδα.
Πληροφορίες από DeutscheWelle
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου